سنگسار: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
خط ۲۴: خط ۲۴:
در کتب روایی، روایاتی آمده است که در زمان [[پیامبر(ص)]] و اما علی(ع) سنگسار در چند مورد رخ داده است. برخی محققان و فقیهان اسلامی در جزئیات روایات رجم، علاوه بر اشکالات «سندی»، اشکالات «دلالی» عمده‌ای را نیز مطرح کرده‌اند.<ref>احمد قابل، مقاله بررسی حکم رجم، منتشر شده در اینترنت</ref> برخی فقها ادعای اجماع بر حکم سنگسار کرده‌اند.
در کتب روایی، روایاتی آمده است که در زمان [[پیامبر(ص)]] و اما علی(ع) سنگسار در چند مورد رخ داده است. برخی محققان و فقیهان اسلامی در جزئیات روایات رجم، علاوه بر اشکالات «سندی»، اشکالات «دلالی» عمده‌ای را نیز مطرح کرده‌اند.<ref>احمد قابل، مقاله بررسی حکم رجم، منتشر شده در اینترنت</ref> برخی فقها ادعای اجماع بر حکم سنگسار کرده‌اند.


آیت الله محمد موسوی بجنوردی در باب روایات رجم زمان پیامبر(ص) و [[امام علی(ع)]] می‌فرماید: «نکته‌ای در متن این روایات هست که آنها را دچار اشکال می‌کند و آن اینکه اساساً روایاتی که متضمن رجم‌اند، چه در زمان پیغمبراکرم(ص) و چه در زمان خلافت امیرالمؤمنین، همه اینها می‌گویند که آن طرف با گریه می‌آمد و با گریه می‌گفت که «طهرنی یا رسول‌الله، طهرنی یا امیرالمؤمنین»، پیغمبر یا امیرالمؤمنین پشتش را می‌کرد به او و توجه نمی‌نمود، باز او می‌آمد این طرف، تا اینکه چهار دفعه این کار را کرد که حضرت پذیرفت.
آیت الله محمد موسوی بجنوردی در باب روایات رجم زمان پیامبر(ص) و [[امام علی(ع)]] می‌فرماید: «نکته‌ای در متن این روایات هست که آنها را دچار اشکال می‌کند و آن اینکه اساساً روایاتی که متضمن رجم‌اند، چه در زمان پیغمبر اکرم(ص) و چه در زمان خلافت امیرالمؤمنین، همه اینها می‌گویند که آن طرف با گریه می‌آمد و با گریه می‌گفت که «طهرنی یا رسول‌الله، طهرنی یا امیرالمؤمنین»، پیغمبر یا امیرالمؤمنین پشتش را می‌کرد به او و توجه نمی‌نمود، باز او می‌آمد این طرف، تا اینکه چهار دفعه این کار را کرد که حضرت پذیرفت.


جریان خیلی مفصل است. بنده عرض می‌کنم که این از مسلمات فقه ماست در باب زنا که اگر «قبل از ثبوت عندالحاکم» متهم توبه کند مسقط حد است. سؤال من این است که واقعاً برای «توبه» و پشیمانی یک فرد بزهکار چه مصداقی بالاتر از این می‌توانید پیدا بکنید که طرف دارد گریه می‌کند و بدون آنکه او را مجبور نمایند اینچنین اظهار ندامت می‌کند. آیا این توبه نیست؟ پس توبه به معنای چیست؟ توبه به معنای پشیمانی است.»<ref>سایت عصر ایران، مصاحبه ابوالفضل شکوری با آیت الله محمد موسوی بجنوردی</ref>
این از مسلمات فقه ماست در باب زنا که اگر «قبل از ثبوت عندالحاکم» متهم توبه کند مسقط حد است. سؤال من این است که واقعاً برای «توبه» و پشیمانی یک فرد بزهکار چه مصداقی بالاتر از این می‌توانید پیدا بکنید که طرف دارد گریه می‌کند و بدون آنکه او را مجبور نمایند اینچنین اظهار ندامت می‌کند. آیا این توبه نیست؟ پس توبه به معنای چیست؟ توبه به معنای پشیمانی است.»<ref>سایت عصر ایران، مصاحبه ابوالفضل شکوری با آیت الله محمد موسوی بجنوردی</ref>


احمد قابل در این باب می‌گوید: «اگر کسی قائل به «عدم جواز نسخ قرآن با سنت» باشد و متواترة بودن یا نبودن سنت را در اصل «عدم جواز نسخ قرآن با سنت» دخیل نداند، بحث «رجم» در همین‌جا پرونده‌اش بسته شده و کاملاً منتفی می‌گردد؛ تنها با قبول «امکان وقوع نسخ قرآن با سنت معتبرة» است که می‌شود بحث رجم را پی گرفت.»<ref>احمد قابل، مقاله بررسی حکم رجم، منتشر شده در اینترنت</ref> احمد قابل در مقاله ناتمام بررسی حکم رجم، روایات مربوط به رجم را به ده دسته تقسیم می‌کند و جداگانه به نقد و بررسی هرکدامشان می‌پردازد و اشکالات جدی و تعارضات آنها را مطرح می‌کند: «روایات یادشده در بیان چند و چون (کمّ و کیف) حکم رجم شدیداً مورد اختلاف و گاه متعارض است.»
احمد قابل در این باب می‌گوید: «اگر کسی قائل به «عدم جواز نسخ قرآن با سنت» باشد و متواترة بودن یا نبودن سنت را در اصل «عدم جواز نسخ قرآن با سنت» دخیل نداند، بحث «رجم» در همین‌جا پرونده‌اش بسته شده و کاملاً منتفی می‌گردد؛ تنها با قبول «امکان وقوع نسخ قرآن با سنت معتبرة» است که می‌شود بحث رجم را پی گرفت.»<ref>احمد قابل، مقاله بررسی حکم رجم، منتشر شده در اینترنت</ref> احمد قابل در مقاله ناتمام بررسی حکم رجم، روایات مربوط به رجم را به ده دسته تقسیم می‌کند و جداگانه به نقد و بررسی هرکدامشان می‌پردازد و اشکالات جدی و تعارضات آنها را مطرح می‌کند: «روایات یادشده در بیان چند و چون (کمّ و کیف) حکم رجم شدیداً مورد اختلاف و گاه متعارض است.»
خط ۴۹: خط ۴۹:
اجرای سنگسار به تحقق شروطی وابسته است که تقریباً اجرای آن بسیار نادر می‌شود. زنا باید زنای محصنه باشد<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، جلد ۱۵، صفحه ۱۱۳</ref> و همین‌طور مرد قدرت تمتع از همسرش را داشته باشد. و ثانیاً اینکه چهار شاهد عادل شهادت دهند زنای واقعی یعنی دخول رخ داده است یا خود زانی اقرار کرده باشد.
اجرای سنگسار به تحقق شروطی وابسته است که تقریباً اجرای آن بسیار نادر می‌شود. زنا باید زنای محصنه باشد<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، جلد ۱۵، صفحه ۱۱۳</ref> و همین‌طور مرد قدرت تمتع از همسرش را داشته باشد. و ثانیاً اینکه چهار شاهد عادل شهادت دهند زنای واقعی یعنی دخول رخ داده است یا خود زانی اقرار کرده باشد.


== مخالفت نواندیشان دینی با مجازات سنگسار ==
== مخالفت با مجازات سنگسار ==
امروزه سنگسار را مجازاتی خشن و غیرعقلانی می‌دانند و از همین جهت روشنفکران دینی با این مجازات مخالفت کرده‌اند و بر این باور هستند که چنین حکمی در اسلام وجود ندارد و اگر روایاتی که در این باره آمده است را صحیح و معتبر بدانیم، باز هم چنین مجازاتی امروزه با فلسفه مجازات سازگار نیست و کارایی ندارد، مضافاً اینکه باعث وهن اسلام هم می‌شود.
امروزه سنگسار را مجازاتی خشن و غیرعقلانی می‌دانند و از همین جهت نواندیشان دینی با این مجازات مخالفت کرده‌اند و بر این باور هستند که چنین حکمی در اسلام وجود ندارد و اگر روایاتی که در این باره آمده است را صحیح و معتبر بدانیم، باز هم چنین مجازاتی امروزه با فلسفه مجازات سازگار نیست و کارایی ندارد، مضافاً اینکه باعث وهن اسلام هم می‌شود.


[[احمد قابل]]، [[محسن کدیور]]. علی اصغر غروی، [[محمد مجتهد شبستری]]، [[محمد ابراهیم جناتی]] از جمله نواندیشانی هستند که با سنگسار مخالفت کرده‌اند. [[آیت الله صانعی]] اجرای حدود از جمله سنگسار را در زمان غیبت جایز نمی‌داند. [[آیت الله جعفر سبحانی]] می‌گوید شرایطی که برای اثبات زنای محصنه باید باشد غالباً محقق نمی‌شود. بسیاری از فقها فتوا داده‌اند که اگر سنگسار باعث وهن اسلام می‌شود می‌توان مجازاتی جایگزین کرد.
[[احمد قابل]]، [[محسن کدیور]]. علی اصغر غروی، [[محمد مجتهد شبستری]]، [[محمد ابراهیم جناتی]] از جمله نواندیشانی هستند که با سنگسار مخالفت کرده‌اند. [[آیت الله صانعی]] اجرای حدود از جمله سنگسار را در زمان غیبت جایز نمی‌داند. [[آیت الله جعفر سبحانی]] می‌گوید شرایطی که برای اثبات زنای محصنه باید باشد غالباً محقق نمی‌شود. بسیاری از فقها فتوا داده‌اند که اگر سنگسار باعث وهن اسلام می‌شود می‌توان مجازاتی جایگزین کرد.


بعضی هم از تعطیلی حدود شرعی در زمان غیبت گفته‌اند: «جواز اقامه در زمان غیبت نه تنها اجماعی نیست، بلکه شمار قابل توجهی از فقیهان برجسته شیعه یا قائل به عدم جواز اجرای حدود به نحو مطلق هستند، یا قائل به عدم جواز اجرای حدود مستلزم قتل و جرح هستند، یا با توقف در اتخاذ موضع در این امر عملاً معتقد به تعطیل حدود در زمان غیبت هستند.»<ref>محسن کدیور، مقاله اقوال فقیهان برجسته در تعطیلی حدود در زمان غیبت. منتشر شده در سایت محسن کدیور</ref> گزارش‌هایی وجود دارد که در زمان امام خمینی (ره) سنگسار اجرا نمی‌شده است.<ref>سایت عصر ایران، مصاحبه ابوالفضل شکوری با آیت الله محمد موسوی بجنوردی</ref><ref>سایت تاریخ ایرانی، مصاحبه با آیت الله موسوی تبریزی</ref>
بعضی هم از تعطیلی حدود شرعی در زمان غیبت گفته‌اند: «جواز اقامه در زمان غیبت نه تنها اجماعی نیست، بلکه شمار قابل توجهی از فقیهان برجسته شیعه یا قائل به عدم جواز اجرای حدود به نحو مطلق هستند، یا قائل به عدم جواز اجرای حدود مستلزم قتل و جرح هستند، یا با توقف در اتخاذ موضع در این امر عملاً معتقد به تعطیل حدود در زمان غیبت هستند.»<ref>محسن کدیور، مقاله اقوال فقیهان برجسته در تعطیلی حدود در زمان غیبت. منتشر شده در سایت محسن کدیور</ref>
 
گزارش‌هایی وجود دارد که در زمان امام خمینی (ره) سنگسار اجرا نمی‌شده است.<ref>سایت عصر ایران، مصاحبه ابوالفضل شکوری با آیت الله محمد موسوی بجنوردی</ref><ref>سایت تاریخ ایرانی، مصاحبه با آیت الله موسوی تبریزی</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۵٬۱۶۱

ویرایش