تغلیظ دیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۳۸۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۱: خط ۵۱:
اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه شماره ۶۰۳۹/۷–۲۰/۷/۱۳۷۱ در این زمینه چنین اظهار نظر کرده است: با توجه به ماده ۲۹۹ [[قانون مجازات اسلامی]] مصوب سال ۱۳۷۰ اگر صدمه و فوت در ماه‌های حرام یا در حرم مکه معظمه واقع شود یک سوم از نوع دیه که محکوم علیه انتخاب کرده‌ است بر آن افزوده می‌شود؛ بنابراین تغلیظ دیه ارتباطی به نوع قتل ندارد. البته باید متذکر شد که شرط تغلیظ دیه در قتل آن است که صدمه و فوت هر دو در ماه حرام یا مکه رخ دهد اگر چه نظر برخی حقوقدان‌ها بر خلاف این می‌باشد.<ref>زراعت، عباس، شرح قانون مجازات اسلامی، ج۱، ص۱۵۳.</ref>
اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه شماره ۶۰۳۹/۷–۲۰/۷/۱۳۷۱ در این زمینه چنین اظهار نظر کرده است: با توجه به ماده ۲۹۹ [[قانون مجازات اسلامی]] مصوب سال ۱۳۷۰ اگر صدمه و فوت در ماه‌های حرام یا در حرم مکه معظمه واقع شود یک سوم از نوع دیه که محکوم علیه انتخاب کرده‌ است بر آن افزوده می‌شود؛ بنابراین تغلیظ دیه ارتباطی به نوع قتل ندارد. البته باید متذکر شد که شرط تغلیظ دیه در قتل آن است که صدمه و فوت هر دو در ماه حرام یا مکه رخ دهد اگر چه نظر برخی حقوقدان‌ها بر خلاف این می‌باشد.<ref>زراعت، عباس، شرح قانون مجازات اسلامی، ج۱، ص۱۵۳.</ref>


نکته دیگر اینکه ماهیت دیه اضافی در تغلیظ باید از جنس خود دیه باشد یعنی اصل دیه و ثلث باید از یک جنس باشد.<ref>اداره حقوق قوه قضائیه، نظریه شماره ۲۱۵۶/۷–۱۶/۶/۱۳۶۶.</ref>{{پایان پاسخ}}
نکته دیگر اینکه ماهیت دیه اضافی در تغلیظ باید از جنس خود دیه باشد یعنی اصل دیه و ثلث باید از یک جنس باشد.<ref>اداره حقوق قوه قضائیه، نظریه شماره ۲۱۵۶/۷–۱۶/۶/۱۳۶۶.</ref>
 
== مخالفت با تغلیظ دیه ==
 
برخی فقها با تغلیظ دیه در دوران امروز مخالفت کرده‌اند و اذعان دارند که این حکم در قرآن نیامده است. آیت الله موسوی تبریزی میگوید: «تغلیظ دیه در خارج از اسلام و قبل از اسلام هم بوده که البته مقدار آن فرق می کرد؛ الان هم هست؛ اما مسئله دیه به صورت کلی وقتی که در اسلام حکم آن نیامده بود، حتما افراد خاطی را می کشتند؛ اما وقتی اسلام ظهور کرد، برای جلوگیری از این کشت و کشتار، گفتند فرد خاطی دیه بدهد؛ در صورتی که روایات مختلفی هم داریم؛ اما در رابطه با مسئله تغلیظ دیه، باید گفت که این موضوع در قرآن نیست و به آن اشاره نشده و فقط همان یک آیه سوره نساء به مسئله کلی دیه اشاره می کند و نه تغلیظ دیه؛ در رابطه با تغلیظ دیه فقط چند روایت داریم که اهل علم با آن برخورد کرده اند. مثلا مرحوم مفید اولین فقیهی است که در این زمینه فتوا داده است که اگر کسی در حرم کشته می شود، فرد قاتل باید یک دیه کامل و یک ثلث بدهد؛ و بعد دلیل می آورد که خدا حرم را محل امن قرار داده است؛ از عبارت شیخ مفید مشخص نیست که شخص عمدا کشته باشد یا سهوا؛ تغلیظ دیه فقط برای این است که حرمت حرم را هتک کرده و این از احکام قصدیه است؛ البته هتک در جایی است که قصدی در کار باشد؛ پس منظور شیخ مفید قتل عمد بوده است؛ پس در ماه های حرام قتل، دیه به اضافه ثلث است. اهل سنت نیز در سه جا برای تغلیظ دیه اجماع دارند که یکی در شهر مکه است. فرض کنیم که روایت صحیح هم داریم که تغلیظ دیه وجود دارد؛ اما سؤال این است که آیا امروز مصلحت است که این کار را انجام دهیم؟ امروزه بسیاری زندانی ها فقط به خاطر این مسئله در زندان هستند و خانواده شان بدون سرپرست مانده و ممکن است هر آسیب اجتماعی به آنان وارد شود؛ البته برخی بیمه ها قبول کردند از پارسال که این هزینه ها را پرداخت کنند اما این مشکل همچنان وجود دارد. مثلا در جایی که فردی به صورت عمدی هم کشته نشده و مثلا یک تصادف رخ داده، تغلیظ دیه اصلا واجب نیست؛ از طرفی این روایات تغلیظ دیه خیلی معتبر نیست و نمی توان در جایی که بحث حقوق انسان ها در میان است، از آن ها استفاده و شرایط سخت را به انسان ها تحمیل کرد.»<ref>نشست علمی فقه پژوهی با موضوع «دیه» در اصفهان سال ۱۳۹۶، سایت شفقنا</ref>
 
{{پایان پاسخ}}


==منابع==
==منابع==
۱۵٬۱۶۱

ویرایش