سنگسار: تفاوت میان نسخه‌ها

۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
ابرابزار
(ابرابزار)
خط ۸: خط ۸:


== تعریف سنگسار (رجم) ==
== تعریف سنگسار (رجم) ==
در برخی از کتاب‌های اصلی و اولیهٔ لغت عرب تصریح شده است معنای اصلی رجم عبارت است از «سنگ پراندن و هدف قرار دادن با سنگ» و البته در برخی از همین متون ادعا شده است که رجم به معنی «قتل» نیز استعمال شده است یا «قتل بوسیلهٔ سنگ‌پرانی». بعضی هم می‌گویند: در نهایت می‌توان با کمال اطمینان گفت که؛ «معنای کلی و عمومی واژه‌ی «رجم» چیزی جز «اخراج=بیرون راندن» نیست.»<ref>احمد قابل، مقاله بررسی حکم رجم، منتشر شده در اینترنت</ref>
در برخی از کتاب‌های اصلی و اولیهٔ لغت عرب تصریح شده است معنای اصلی رجم عبارت است از «سنگ پراندن و هدف قرار دادن با سنگ» و البته در برخی از همین متون ادعا شده است که رجم به معنی «قتل» نیز استعمال شده است یا «قتل بوسیلهٔ سنگ‌پرانی». بعضی هم می‌گویند: در نهایت می‌توان با کمال اطمینان گفت که؛ «معنای کلی و عمومی واژهٔ «رجم» چیزی جز «اخراج=بیرون راندن» نیست.»<ref>احمد قابل، مقاله بررسی حکم رجم، منتشر شده در اینترنت</ref>


در مجازات سنگسار یا همان [[رجم]]، محکوم را تا سینه یا کمر در زمین قرار می‌دهند و به او سنگ پرتاب می‌کنند تا بمیرد. برخی از اینکه او را باید در حفره یا گودالی قرار دهند یا اینکه رجم مساوی با مرگ حتمی باشد تشکیک کرده‌اند.
در مجازات سنگسار یا همان [[رجم]]، محکوم را تا سینه یا کمر در زمین قرار می‌دهند و به او سنگ پرتاب می‌کنند تا بمیرد. برخی از اینکه او را باید در حفره یا گودالی قرار دهند یا اینکه رجم مساوی با مرگ حتمی باشد تشکیک کرده‌اند.
خط ۱۵: خط ۱۵:
در قرآن آیه‌ای که مجازات سنگسار را برای جرمی تعیین کرده باشد نیامده است. برخی مجازات سنگسار را خلاف آیات قرآن می‌دانند که حد زانی را مشخص کرده است. در آیه ۲ [[سوره نور]] آمده است که حد مرد و زن زناکار صد تازیانه است.{{قرآن|الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ|ترجمه=به هر زن زناکار و مرد زناکاری صد تازیانه بزنید.}}
در قرآن آیه‌ای که مجازات سنگسار را برای جرمی تعیین کرده باشد نیامده است. برخی مجازات سنگسار را خلاف آیات قرآن می‌دانند که حد زانی را مشخص کرده است. در آیه ۲ [[سوره نور]] آمده است که حد مرد و زن زناکار صد تازیانه است.{{قرآن|الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ|ترجمه=به هر زن زناکار و مرد زناکاری صد تازیانه بزنید.}}


هیچ حکم ثابتی در قرآن نسبت به «زنای محصنة» و تفاوت آن با «حکم زنای غیر محصنة» یافت نمی‌شود.<ref>احمد قابل، مقاله بررسی حکم رجم، منتشر شده در اینترنت</ref> اما باورمندان به سنگسار معتقدند این آیه درباره [[زنای غیرمحصنه]] است و روایات، حکم قرآن را تخصیص داده است. یا قرآن به وسیله سنت نسخ شده است.<ref>ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۶۸</ref> و بعضی در مقابل گفته‌اند [[خبر واحد]] قرآن را تخصیص نمی‌دهد.
هیچ حکم ثابتی در قرآن نسبت به «زنای محصنة» و تفاوت آن با «حکم زنای غیر محصنة» یافت نمی‌شود.<ref>احمد قابل، مقاله بررسی حکم رجم، منتشر شده در اینترنت</ref> اما باورمندان به سنگسار معتقدند این آیه درباره [[زنای غیرمحصنه]] است و روایات، حکم قرآن را تخصیص داده است. یا قرآن به وسیله سنت نسخ شده است.<ref>ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۶۸</ref> و بعضی در مقابل گفته‌اند [[خبر واحد]] قرآن را تخصیص نمی‌دهد.


آیت الله محمد موسوی بجنوردی در مورد این آیه می‌گوید این آیه افاده حصر می‌کند و تخصیص بردار نیست. در ادامه می‌گوید: «اگر قانونگذار می‌خواهد کیفری را در قرآن بیان بکند که عمده منبع قوانین ما هست، نمی‌آید کیفر ضعیف‌تر را اول بیان بکند و بعد با سنت بیاید کیفر قوی‌تر یعنی رجم را بیان بکند؛ مثلاً در قرآن بیاید مسئله صد شلاق را بگوید و بعد با سنت بیاید مسئله رجم را بگوید.
آیت الله محمد موسوی بجنوردی در مورد این آیه می‌گوید این آیه افاده حصر می‌کند و تخصیص بردار نیست. در ادامه می‌گوید: «اگر قانونگذار می‌خواهد کیفری را در قرآن بیان بکند که عمده منبع قوانین ما هست، نمی‌آید کیفر ضعیف‌تر را اول بیان بکند و بعد با سنت بیاید کیفر قوی‌تر یعنی رجم را بیان بکند؛ مثلاً در قرآن بیاید مسئله صد شلاق را بگوید و بعد با سنت بیاید مسئله رجم را بگوید.
خط ۳۵: خط ۳۵:


== اجماع ==
== اجماع ==
حکم سنگسار در بين شيعه هيچ مخالفي ندارد و اجماع فقها بر آن است. شيخ صدوق در کتاب المقنع<ref>ابي جعفر صدوق، المقنع، موسسه الامام المهدي(عج)، ۱۴۱۵ق، قم، ص۴۲۸.</ref> و شيخ طوسي هم همين مطلب را فتوي داده اند.<ref>شيخ طوسي، نهايه، انتشارات قدس محمدي، قم، ص۶۹۲.</ref> سيد مرتضي به اين مطلب فتوي داده و فرموده: در اينکه محصن بايد رجم شود، هيچ اختلاقي بين علماي ما نيست.<ref>مرتضي علم الهدي، الانتصار، موسسه نشر اسلامي، ۱۴۱۵ق، ص۵۱۶.</ref> ابن ادريس حلّي در کتاب سرائر<ref>ابن ادريس حلّي، السرائر، نشر اسلامي، قم، چاپ سوم، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۴۳۸.</ref> و محقق حلّي در کتاب شرايع الأحکام<ref>شرايع الاسلام، ص۹۳۴.</ref> و شهيد اول و ثاني و هم چنين صاحب جواهر نيز به اين مطلب فتوي داده اند.<ref>محمد حسن نجفي، جواهر الکلام، دارالکتب الاسلاميه، چاپ پنجم، ۱۳۸۵ش، ج۴۱، ص۲۶۲.</ref>
حکم سنگسار در بین شیعه هیچ مخالفی ندارد و اجماع فقها بر آن است. شیخ صدوق در کتاب المقنع<ref>ابی جعفر صدوق، المقنع، مؤسسه الامام المهدی(عج)، ۱۴۱۵ق، قم، ص۴۲۸.</ref> و شیخ طوسی هم همین مطلب را فتوی داده‌اند.<ref>شیخ طوسی، نهایه، انتشارات قدس محمدی، قم، ص۶۹۲.</ref> سید مرتضی به این مطلب فتوی داده و فرموده: در اینکه محصن باید رجم شود، هیچ اختلاقی بین علمای ما نیست.<ref>مرتضی علم الهدی، الانتصار، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۵ق، ص۵۱۶.</ref> ابن ادریس حلّی در کتاب سرائر<ref>ابن ادریس حلّی، السرائر، نشر اسلامی، قم، چاپ سوم، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۴۳۸.</ref> و محقق حلّی در کتاب شرایع الأحکام<ref>شرایع الاسلام، ص۹۳۴.</ref> و شهید اول و ثانی و هم چنین صاحب جواهر نیز به این مطلب فتوی داده‌اند.<ref>محمد حسن نجفی، جواهر الکلام، دارالکتب الاسلامیه، چاپ پنجم، ۱۳۸۵ش، ج۴۱، ص۲۶۲.</ref>


علماي فعلي (عصر حاضر) نيز به اين مطلب فتوي داده اند. مثل حضرت امام (ره) در کتاب تحرير الوسيله،<ref>امام، تحرير الوسيله، ج۲، ص۴۶۴.</ref> آيت الله خويي<ref>خويي، تکمله منهاج الصالحين، ص۳۵.</ref> آقاي گلپايگاني،<ref>گلپايگاني، مجمع المسائل، موسسه دارالقرآن کريم، ج۳، ص۱۹۲.</ref> آقاي تبريزي در کتاب صراه النجاه نيز فتوايي دارد که همين مطلب برداشت مي شود،<ref>تبريزي، صراه النجاه، دفتر نشر برگزيده، چاپ سلمان فارسي، چاپ اول، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۹۶.</ref> آقاي بهجت نيز در کتاب جامع المسائل فتوايي دارد که همين مطلب برداشت مي شود.<ref>بهجت، جامع المسائل، تعليقه بر ذخير العباد، غروي اصفهاني، چاپ اول، ۱۴۲۰ق، قم، انتشارات شفق، ج۱، ص۱۷۶.</ref> شيخ طوسي در کتاب خلاف گفته است اين مطلب در ميان فقهاي اهل سنت نيز اتفاقي است.<ref>شيخ طوسي، الخلاف، موسسه نشراسلامي، قم، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۶۶.</ref>
علمای فعلی (عصر حاضر) نیز به این مطلب فتوی داده‌اند. مثل حضرت امام (ره) در کتاب تحریر الوسیله،<ref>امام، تحریر الوسیله، ج۲، ص۴۶۴.</ref> آیت الله خویی<ref>خویی، تکمله منهاج الصالحین، ص۳۵.</ref> آقای گلپایگانی،<ref>گلپایگانی، مجمع المسائل، مؤسسه دارالقرآن کریم، ج۳، ص۱۹۲.</ref> آقای تبریزی در کتاب صراه النجاه نیز فتوایی دارد که همین مطلب برداشت می‌شود،<ref>تبریزی، صراه النجاه، دفتر نشر برگزیده، چاپ سلمان فارسی، چاپ اول، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۹۶.</ref> آقای بهجت نیز در کتاب جامع المسائل فتوایی دارد که همین مطلب برداشت می‌شود.<ref>بهجت، جامع المسائل، تعلیقه بر ذخیر العباد، غروی اصفهانی، چاپ اول، ۱۴۲۰ق، قم، انتشارات شفق، ج۱، ص۱۷۶.</ref> شیخ طوسی در کتاب خلاف گفته است این مطلب در میان فقهای اهل سنت نیز اتفاقی است.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسه نشراسلامی، قم، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۶۶.</ref>
 
امام شافعي در کتاب «الأم» گفته است: اگر زاني جامع شرايط احصان باشد بايد رجم شود، اگر مکلف بوده باشد.<ref>امام شافعي، الأم، انتشارات دارالفکر، بيروت، لبنان،چاپ اول، ۱۴۰۰، ج۴، ص۳۴۴.</ref> امام مالک بن انس به همين فتوي داده است.<ref>امام مالک بن انس، الموطأ، دارالاحياء التراث العربي، بيروت، لبنان، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۷۲۳.</ref> احمد بن حنبل نيز همين را گفته و رواياتي را از عمر بن خطاب در همين موضوع نقل کرده است.<ref>مسند احمد، احمد بن حنبل، انتشارات دارالصادر، بيروت، ج۱، ص۲۳.</ref>


امام شافعی در کتاب «الأم» گفته است: اگر زانی جامع شرایط احصان باشد باید رجم شود، اگر مکلف بوده باشد.<ref>امام شافعی، الأم، انتشارات دارالفکر، بیروت، لبنان، چاپ اول، ۱۴۰۰، ج۴، ص۳۴۴.</ref> امام مالک بن انس به همین فتوی داده است.<ref>امام مالک بن انس، الموطأ، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت، لبنان، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۷۲۳.</ref> احمد بن حنبل نیز همین را گفته و روایاتی را از عمر بن خطاب در همین موضوع نقل کرده است.<ref>مسند احمد، احمد بن حنبل، انتشارات دارالصادر، بیروت، ج۱، ص۲۳.</ref>


=== شرایط اجرای سنگسار ===
=== شرایط اجرای سنگسار ===
خط ۵۵: خط ۵۴:
بعضی هم از تعطیلی حدود شرعی در زمان غیبت گفته‌اند: «جواز اقامه در زمان غیبت نه تنها اجماعی نیست، بلکه شمار قابل توجهی از فقیهان برجسته شیعه یا قائل به عدم جواز اجرای حدود به نحو مطلق هستند، یا قائل به عدم جواز اجرای حدود مستلزم قتل و جرح هستند، یا با توقف در اتخاذ موضع در این امر عملاً معتقد به تعطیل حدود در زمان غیبت هستند.»<ref>محسن کدیور، مقاله اقوال فقیهان برجسته در تعطیلی حدود در زمان غیبت. منتشر شده در سایت محسن کدیور</ref>
بعضی هم از تعطیلی حدود شرعی در زمان غیبت گفته‌اند: «جواز اقامه در زمان غیبت نه تنها اجماعی نیست، بلکه شمار قابل توجهی از فقیهان برجسته شیعه یا قائل به عدم جواز اجرای حدود به نحو مطلق هستند، یا قائل به عدم جواز اجرای حدود مستلزم قتل و جرح هستند، یا با توقف در اتخاذ موضع در این امر عملاً معتقد به تعطیل حدود در زمان غیبت هستند.»<ref>محسن کدیور، مقاله اقوال فقیهان برجسته در تعطیلی حدود در زمان غیبت. منتشر شده در سایت محسن کدیور</ref>


گزارش‌هایی وجود دارد که در زمان امام خمینی(ره) سنگسار اجرا نمی‌شده است.<ref>سایت عصر ایران، مصاحبه ابوالفضل شکوری با آیت الله محمد موسوی بجنوردی</ref><ref>سایت تاریخ ایرانی، مصاحبه با آیت الله موسوی تبریزی</ref>
گزارش‌هایی وجود دارد که در زمان امام خمینی (ره) سنگسار اجرا نمی‌شده است.<ref>سایت عصر ایران، مصاحبه ابوالفضل شکوری با آیت الله محمد موسوی بجنوردی</ref><ref>سایت تاریخ ایرانی، مصاحبه با آیت الله موسوی تبریزی</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۵٬۱۶۱

ویرایش