تقیه پیامبران: تفاوت میان نسخه‌ها

{{پاسخ}}

پیامبران الهی و امت‌های ایشان قبل از اسلام و همچنین پیامبر اسلام(ص) همه در جای خودش تقیه داشته‌اند. تقیه یعنی برای حفظ جانِ خود و دیگران و همینطور حفظ مصالح و منافع جامعه و دین، اعتقاد خود را آشکارا بیان نکنند یا خلاف آن اظهار کنند. پیامبران الهی هم در چنین موقعیت‎هایی قرار گرفته بودند و برای حفظ مصالح مهم‌تر تقیه کرده‌اند و این کار منافاتی با مقام عصمت و رسالت آنان ندارد و بلکه واجب است.

تقیه یعنی مخفی نمودن حق از دیگران یا اظهارِ خلاف آن است به جهت مصلحتی که مهمتر از مصلحت اظهار آن می‌باشد.<ref>صفری، نعمت الله، نقش تقیه در استنباط، قم، نشر بوستان کتاب قم، ص۵۱.</ref> یکی از مقولات مهمی که در بحث تقیه می‌توان مطرح ساخت بحث از فلسفه تقیه می‌باشد. بدین بیان که چرا در تاریخ موضوعی به نام تقیه مطرح گردید و بدان تأکید فراوان شده است؟

تقیه را به دو شاخه تقسیم می‌کنند.<ref>صفری، نعمت الله، نقش تقیه در استنباط، قم، نشر بوستان کتاب قم، ص۲۱۲.</ref>

[[امام صادق(ع)]] می‌فرمایند: {{متن عربی|به کار بردن تقیه برای حفظ دین و برادران می‌باشد.}}<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، نشر وفاء، ج۷۵، ص۴۱۵، ح۶۸.</ref>

به عنوان مثال صلح [[امام حسن(ع) باعظمت‌ترین شخص پس از پیامبر(ص)|امام حسن(ع)]] نمونه بارزی است برای تقیه برای حفظ جان؛ حضرت در این رابطه می‌فرمایند: {{متن عربی|برای عامل به تقیه‌ای که خداوند به وسیله آن، امتی را اصلاح کند همانند ثواب اعمال آن امت می‌باشد و اگر آن تقیه را ترک کند چه بسا باعث هلاک امتی شود که تارک این تقیه شریک در خون آنها خواهد بود.}}<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، نشر وفاء، ج۷۵، ص۴۱۵.</ref>

* از نظر روایات شیعه مسئله تقیه پیشینه‌ای بسیار کهن دارد؛ اولین مورد آن را به دومین پیامبر الهی شیث نبی فرزند [[حضرت آدم(ع)]] نسبت می‌دهند. در روایت آمده است که: «زمانی که نبوت آدم پایان پذیرفت و عمر ایشان به آخر رسید؛ خداوند وحی کرد به ایشان که نبوت تو به پایان رسیده است… پس امر نبوت را به فرزندت شیث واگذار کن و او را امر کن به کتمان و تقیه نسبت به برادر خودش قابیل تا همان طوری که هابیل را به قتل رسانید او را نیز به قتل نرساند…».<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، نشر وفاء، ج۱۱، ص۲۲۸، ح ۷۴.</ref>

* از موارد دیگر می‌توان به تقیه [[اصحاب کهف]] اشاره کرد که در روایات شیعه به عنوان نقطه اوج مطرح شده است.<ref>كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۱۸، باب التقیه، حدیث۸.</ref> همچنین مأموریت یافتن [[حضرت موسی(ع)]] و [[هارون(ع)]] به سخن گفتن با زبان نرم با فرعون که در روایات به عنوان موارد تقیه شمرده شده است نام برد.<ref>ابن بابويه، محمد بن على، معاني الأخبار، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۳ ق، ص۳۸۶.</ref>

تقیه حضرت موسی از نوع تقیه خوفی و حفظی است زیرا با توجه به قرائن موجود در آیات بر می‌آید که ایشان از خداوند درخواست یاوری کردند و حضرت هارون را به عنوان پشتوانه و وزیر خویش انتخاب کردند و بعد از اینکه اظهار خوف کرد خداوند دستور داد که با زبان نرم و لین با فرعون که ندای خدا بودن داده بود سخن گوید.

تقیه قبل از دین اسلام در میان پیامبران قبل و امت‌های ایشان نیز بوده است. و همچنین در مورد پیامبر اسلام(ص) نیز موارد فراوانی از تقیه داریم از جمله اینکه: «یکی از موارد تقیه که از آن به عنوان تقیه سیاسی یاد می‌شود سرّی بودن دعوت پیامبر در سه سال اول بعثت می‌باشد…».<ref>صفری، نعمت الله، نقش تقیه در استنباط، قم، نشر بوستان کتاب قم، ص۷۲.</ref>

در شبهه تنافی تقیه با [[دلیل عصمت انبیاء|عصمت پیامبران]] گفته شده است که پیامبران الهی معصوم می‌باشند و شیعه نیز قائل به عصمت ایشان و امامان خویش می‌باشد و معصوم کسی است که مصون از گناه و خطا باشد در حالی که با انتساب تقیه به آنان، آنان را مرتکب [[دروغ |دروغ گوئی]] و نفاق دانسته‌اید در حالی که این دو از گناهان کبیره است.

پاسخ: اولاً تقیه با نفاق تفاوت جوهری دارد؛ زیرا تقیه اظهار کفر و پنهان کردن ایمان در قلب می‌باشد؛ و حال آنکه نفاق به عکس است یعنی اظهار ایمان و پنهان نگه داشتن کفر در قلب می‌باشد. ثانیاً: دروغ با گناه ملازمه‌ای ندارد زیرا چه بسیار دروغ‌هایی که به خاطر مصالح زیادی که دارد گناه نیست زیرا هرگاه مصلحت دروغ‌گویی از مفسده راستگویی زیادتر باشد به حکم عقل، اولی بر دومی ترجیح دارد».<ref> صفری، نعمت الله، نقش تقیه در استنباط، قم، نشر بوستان کتاب قم، ص۱۸۲–۱۶۱.</ref>

| شاخه فرعی۱ = نبوت

| شاخه فرعی۲ = انبیای الهی

| شاخه فرعی۳ =

  | لینک‌دهی = شد

  | اولویت =