پرش به محتوا

مقام ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ابرابزار
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
چرا عمر مقام ابراهيم عليه السللام را از جاي خود برداشت و در جاي كنوني آن قرار داد؟ و چرا شيعيان اين را پذيرفتند؟
چرا عمر مقام ابراهیم(ع) را از جای خود برداشت و در جای کنونی آن قرار داد؟ و چرا شیعیان این را پذیرفتند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
بعد از پيامبر اسلام صلي الله عليه و سلم خلفاء كارهايي برخلاف سنت آن حضرت و طبق سليقه خويش و به صورت اجتهادي در مقابل نصّ پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله انجام دادند كه هيچ كدام مورد تاييد ائمه معصومين عليهم السلام قرار نگرفته است. چنانچه حضرت اميرالمومنين عليه السلام مي‌فرمايد:  
بعد از پیامبر اسلام صلی الله علیه و سلم خلفاء کارهایی برخلاف سنت آن حضرت و طبق سلیقه خویش و به صورت اجتهادی در مقابل نصّ پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله انجام دادند که هیچ‌کدام مورد تأیید ائمه معصومین علیهم السلام قرار نگرفته است. چنانچه حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرماید:


«اين مدت را صبر كردم چونان كسي كه در چشمش خار رفته و در گلويش استخوان مانده و حال من به چنين كسي مي‌ماند.»<ref>نهج البلاغه، خطبه سوم، ترجمه مرحوم دشتي.</ref>  
«این مدت را صبر کردم چونان کسی که در چشمش خار رفته و در گلویش استخوان مانده و حال من به چنین کسی می‌ماند.»<ref>نهج البلاغه، خطبه سوم، ترجمه مرحوم دشتی.</ref>


خواص اصحاب علي عليه السلام نيز كه فهيم بودند و بر آنچه كه به اسلام مي‌گذرد و خواهد گذشت واقف بودند، موضعي مشابه امام عليه السلام داشتند اما با اين وضع تأسف بار صبر كردند و نخواستند جامعه اسلامي كه در آغازين مراحل تكوّن و شكل‌گيري بود از داخل دچار آشوب و پريشاني شده و توجه دشمنان خارجي كه از ظهور اسلام احساس خطر مي‌كردند به سوي سرزمين اسلامي جلب گردد.  
خواص اصحاب علی علیه السلام نیز که فهیم بودند و بر آنچه که به اسلام می‌گذرد و خواهد گذشت واقف بودند، موضعی مشابه امام علیه السلام داشتند اما با این وضع تأسف بار صبر کردند و نخواستند جامعه اسلامی که در آغازین مراحل تکوّن و شکل‌گیری بود از داخل دچار آشوب و پریشانی شده و توجه دشمنان خارجی که از ظهور اسلام احساس خطر می‌کردند به سوی سرزمین اسلامی جلب گردد.


از طرفي دشمناني هم در داخل جزيره‌العرب بودند كه نمي‌خواستند اسلام را قبول كنند و با آن مقابله مي‌كردند؛ با اين وضع اگر جمعي از مسلمانان با گروه اكثريت درگير مي‌شدند،لطمات خسارت باري به پيكره اسلام وارد مي‌شد و بلكه اندك پيروان واقعي اسلام و افرادي چون سلمان ، ابوذر ،مقداد و عمارياسر كه حاملان سنت و حديث نبوي صلي الله عليه وآله و شاگردان علي عليه السلام بودند از بين مي‌رفتند و صدمات ديگري براساس دين وارد مي‌شد. با توجه به همين ملاحظات بود كه صبر و پايداري از سوي شيعيان و جلوگيري از كثرت فسادها و نهي از منكرات كارسازتر بود.
از طرفی دشمنانی هم در داخل جزیره‌العرب بودند که نمی‌خواستند اسلام را قبول کنند و با آن مقابله می‌کردند؛ با این وضع اگر جمعی از مسلمانان با گروه اکثریت درگیر می‌شدند، لطمات خسارت باری به پیکره اسلام وارد می‌شد و بلکه اندک پیروان واقعی اسلام و افرادی چون سلمان، ابوذر، مقداد و عماریاسر که حاملان سنت و حدیث نبوی صلی الله علیه وآله و شاگردان علی علیه السلام بودند از بین می‌رفتند و صدمات دیگری براساس دین وارد می‌شد. با توجه به همین ملاحظات بود که صبر و پایداری از سوی شیعیان و جلوگیری از کثرت فسادها و نهی از منکرات کارسازتر بود.


از جمله اماكني كه از قداست برخوردار بود و مورد تكريم پيامبر صلي الله عليه و سلم بوده است مقام ابراهيم عليه السلام در مكه مكرمه است ؛ قرآن كريم نيز درباره احترام به آن و تجليل از مقام معنوي ابراهيم عليه السلام و مقام نبوت و يادآوري ساختمان كعبه به دست وي و پسرش اين‌گونه ياد مي كند: }}وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ<ref>بقره/۱۲۵ .</ref>{{قرآن|و آيه }} فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ<ref>آل‌عمران/۹۷.</ref>{{قرآن|
از جمله اماکنی که از قداست برخوردار بود و مورد تکریم پیامبر صلی الله علیه و سلم بوده است مقام ابراهیم علیه السلام در مکه مکرمه است؛ قرآن کریم نیز درباره احترام به آن و تجلیل از مقام معنوی ابراهیم علیه السلام و مقام نبوت و یادآوری ساختمان کعبه به دست وی و پسرش این‌گونه یاد می‌کند: }}وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِیمَ<ref>بقره/۱۲۵.</ref>{{قرآن|و آیه}} فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِیمَ<ref>آل‌عمران/۹۷.</ref>{{قرآن|


در كلمات مورخين و محدثين شيعه و سني آمده است كه مقام ابراهيم عليه السلام (سنگي كه بر روي آن آثاري از قدم مبارك حضرت ابراهيم بوده و خداوند آن را از شعائر الهي قرار داد) را پيامبر صلي الله عليه و سلم از جايي كه در زمان جاهليت بود به جاي اصلش برگرداند، اما عمر بعد از بدست گرفتن خلافت آنرا در موسم حج به جايي كه در دوران جاهليت داشت برگرداند.
در کلمات مورخین و محدثین شیعه و سنی آمده است که مقام ابراهیم علیه السلام (سنگی که بر روی آن آثاری از قدم مبارک حضرت ابراهیم بوده و خداوند آن را از شعائر الهی قرار داد) را پیامبر صلی الله علیه و سلم از جایی که در زمان جاهلیت بود به جای اصلش برگرداند، اما عمر بعد از بدست گرفتن خلافت آنرا در موسم حج به جایی که در دوران جاهلیت داشت برگرداند.


ابن‌ابي‌الحديد در شرح نهج ‌البلاغه در جايي كه كارهاي عمر را مي‌شمارد<ref>ابن‌ابي‌الحديد، شرح نهج‌البلاغه، چاپ بيروت، ج۳، ص۱۱۳.</ref> اشاره مختصري به اين واقعه مي‌كند. اكثر مفسرين و مورخين بر آنند كه مقام ابراهيم عليه السلام همان جاي معروفي است در مسجدالحرام كه دلالت ظاهري در آن به نبوت و پيامبري حضرت ابراهيم عليه السلام است<ref>طوسي، تفسير تبيان، بيروت، دار احياء التراث العربي، ج۱، ص۴۵۳، و تفسير مجمع البيان، بيروت، دار احياء التراث العربي، سال ۱۴۱۲ هـ ق، ج۱، ص۲۶۱، و تفسير الميزان، ترجمه موسوي همداني، انتشارات بنياد علمي و فرهنگي علامه طباطبايي (رحمه الله)، چاپ پنجم، ج۱، ص۲۲۳، تفسير آيه۲۵۷ سوره بقره،.</ref>  
ابن‌ابی‌الحدید در شرح نهج البلاغه در جایی که کارهای عمر را می‌شمارد<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، چاپ بیروت، ج۳، ص۱۱۳.</ref> اشاره مختصری به این واقعه می‌کند. اکثر مفسرین و مورخین بر آنند که مقام ابراهیم علیه السلام همان جای معروفی است در مسجدالحرام که دلالت ظاهری در آن به نبوت و پیامبری حضرت ابراهیم علیه السلام است<ref>طوسی، تفسیر تبیان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۱، ص۴۵۳، و تفسیر مجمع البیان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، سال ۱۴۱۲ هـ ق، ج۱، ص۲۶۱، و تفسیر المیزان، ترجمه موسوی همدانی، انتشارات بنیاد علمی و فرهنگی علامه طباطبایی (رحمه الله)، چاپ پنجم، ج۱، ص۲۲۳، تفسیر آیه۲۵۷ سوره بقره،</ref>


به هر حال بنابر نقل مورخين عمر جاي مقام ابراهيم عليه السلام را تغيير داد و شديداً مورد اعتراض اميرالمؤمنين عليه السلام بود چنان‌كه برخي از مورخين چنين نقل كرده‌اندکه علي عليه السلام در شمارش بدعت‌ها چنين فرمود:  
به هر حال بنابر نقل مورخین عمر جای مقام ابراهیم علیه السلام را تغییر داد و شدیداً مورد اعتراض امیرالمؤمنین علیه السلام بود چنان‌که برخی از مورخین چنین نقل کرده‌اندکه علی علیه السلام در شمارش بدعت‌ها چنین فرمود:


«مثل تغير دادن مقام ابراهيم عليه السلام از جايي كه پيامبر صلي الله عليه وآله و سلم گذاشته بود به محلي كه در زمان جاهليت در آنجا بود و پيامبر صلي الله عليه وآله و سلم از آن‌جا برداشته بود.» <ref>سليم بن قيس، اسرار آل محمد -صلي الله عليه و سلم- ، انتشارات علامه مترجم انصاري، چاپ دوم، ۱۴۱۳، ص۲۷۳، ۳۲۱، ۳۴۴.</ref>  
«مثل تغیر دادن مقام ابراهیم علیه السلام از جایی که پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم گذاشته بود به محلی که در زمان جاهلیت در آنجا بود و پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم از آن‌جا برداشته بود.»<ref>سلیم بن قیس، اسرار آل محمد -صلی الله علیه و سلم- ، انتشارات علامه مترجم انصاری، چاپ دوم، ۱۴۱۳، ص۲۷۳، ۳۲۱، ۳۴۴.</ref>


در جايي ديگر آن حضرت در بيان علت مخالفت قطعي با اين اعمال فرموده است:  
در جایی دیگر آن حضرت در بیان علت مخالفت قطعی با این اعمال فرموده است:


«خلفاي قبل از من كارهاي بزرگي كه مخالف پيامبر صلي الله عليه وآله و سلم بود، انجام دادند اگر بخواهم مردم را مجبور به ترك آن كنم و آن را از حالت كنوني به حالتي كه در زمان پيامبرصلي الله عليه وآله بود برگردانم، همه سپاهيانم از اطرافم پراكنده مي‌شوند به طوري كه جز عده كمي از پيروانم ـ كه از كتاب خدا و سنت پيامبر به امامت من پي برده‌اند ـ كسي در لشكر باقي نمي‌ماند. »
«خلفای قبل از من کارهای بزرگی که مخالف پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم بود، انجام دادند اگر بخواهم مردم را مجبور به ترک آن کنم و آن را از حالت کنونی به حالتی که در زمان پیامبرصلی الله علیه وآله بود برگردانم، همه سپاهیانم از اطرافم پراکنده می‌شوند به طوری که جز عده کمی از پیروانم ـ که از کتاب خدا و سنت پیامبر به امامت من پی برده‌اند ـ کسی در لشکر باقی نمی‌ماند


بعد فرمود:  
بعد فرمود:


«چگونه مي‌شود اگر دستور دهم تا مقام ابراهيم عليه السلام به جايي كه پيامبرصلي الله عليه وآله آن را گذارده بودند، برگردانده شود»
«چگونه می‌شود اگر دستور دهم تا مقام ابراهیم علیه السلام به جایی که پیامبرصلی الله علیه وآله آن را گذارده بودند، برگردانده شود»


و در ادامه فرمودند:
و در ادامه فرمودند:


«اگر به مردم دستور دهم در ماه رمضان جز براي نماز واجب در مسجد اجتماع نكنند كه به دستور عمر آن‌ها نمازهاي مستحبي را با جماعت مي‌خواندنددر همين مورد بود كه عده‌اي از اهل سپاهم كه همراه من مي‌جنگيدند، گفتند: اي اهل اسلام به فرياد برسيد و نيز مي‌گفتند: سنّت عمر را تغيير داده مي‌گويي در ماه رمضان مستحب نخوانيم به طوري كه ترسيدم از طرف لشكر خود به من هجوم جنگ بياورند.» <ref>همان .</ref>
«اگر به مردم دستور دهم در ماه رمضان جز برای نماز واجب در مسجد اجتماع نکنند که به دستور عمر آن‌ها نمازهای مستحبی را با جماعت می‌خواندنددر همین مورد بود که عده‌ای از اهل سپاهم که همراه من می‌جنگیدند، گفتند: ای اهل اسلام به فریاد برسید و نیز می‌گفتند: سنّت عمر را تغییر داده می‌گویی در ماه رمضان مستحب نخوانیم به طوری که ترسیدم از طرف لشکر خود به من هجوم جنگ بیاورند.»<ref>همان.</ref>


البته ترس امير مومنان عليه السلام نه براي خودش بلکه براي اين بود که مسلمانان اختلاف کنند و اصل دين به خطر بيفتد و همه اينها مي رساند که مسلمانان واقعي با اين کار مخالف بودند ولي نمي خواستند جامعه دچار فتنه گري عده اي شود و به دين ضربه وارد گردد .
البته ترس امیر مؤمنان علیه السلام نه برای خودش بلکه برای این بود که مسلمانان اختلاف کنند و اصل دین به خطر بیفتد و همه اینها می‌رساند که مسلمانان واقعی با این کار مخالف بودند ولی نمی‌خواستند جامعه دچار فتنه گری عده ای شود و به دین ضربه وارد گردد.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==


۱. مقاله يوسفي غروي، مجله ميقات حج، ش۹.
== مطالعه بیشتر ==
۱. مقاله یوسفی غروی، مجله میقات حج، ش۹.


۲. اسرار آن محمد، تاليف سليم بن قيس.
۲. اسرار آن محمد، تألیف سلیم بن قیس.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی =
|شاخه فرعی۱ =  
|شاخه فرعی۱ =
|شاخه فرعی۲ =  
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =
  | تیترها =  
  | تیترها =
  | ویرایش =  
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =
  | کیفیت =  
  | کیفیت =
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۷٬۲۳۰

ویرایش