صفات ثبوتی و سلبی: تفاوت میان نسخه‌ها

  |شاخه فرعی۳ =  

[[صفات ثبوتي]] و [[صفات سلبی|سلبي]] [[خداوند]] را توضيح دهيد و فرق آنها را بيان كنيد؟

در مباحث کلامی صفات الهی از چند حیث تقسیم بندی شده است که یکی از این موارد، تقسیم صفات الهی به ثبوتی و سلبی می باشد. در یک تعریف کلی صفات ثبوتی صفاتی هستند که صفتی که ذات الهی متصف به آن می شود را برای خدای متعال ثابت می کند، مانند علم و قدرت. در مقابل صفات سلبی، صفاتی هستند که یک نوع نقص را از خدای متعال سلب و منع می کند، مثل جاهل بودن. بنابر این هر دوی این صفات، از کمال ذات خداوند پرده بر می دارد، یکی از جهت ثابت کردن صفتی برای خدای متعال و یکی از جهت نفی کردن صفت نقصان از خدای متعال.

در مباحث کلامي، صفات الهي از چند جهت تقسيم بندي شده که يکي از آنها، تقسيم صفات الهي به صفات ثبوتي (جماليه) و سلبي (جلاليه) است.  

هرگاه صفت، بگونه اي باشد كه براي موصوف اش (خداوند) جمال و كمالي را ثابت كند و به واقعيتي در ذات موصوف اش (خداوند) اشاره كند، صفت ثبوتي نام دارد. مانند علم، قدرت و حي بودن. پس صفات ثبوتي یا جمالي صفاتي است که بيانگر، بعدي از ابعاد کمالي  خداوند سبحان است، و از ثبوت واقعيتي در ذات الهي حکايت مي کند.<ref>ر.ک: سعيدي مهر، پيشين، ص ۱۹۷.</ref>  

==صفات سلبي==

هرگاه صفت، بگونه اي باشد كه نقص و كاستي را از موصوف (خداوند) نفي كند، صفت سلبي نام دارد. مانند مركب نبودن، جاهل نبودن و شريك نداشتن.<ref>سبحاني، جعفر، الألهيات، قم، مركز جهاني، چاپ قدس، ج۱، ص۸۲.</ref> پس صفت سلبي، حاکي از سلب نوعي نقص و مفهوم عدمي از ذات خداوند است و از آن جا که نقص و کاستي، خود، سلب کمال است پس حقيقت صفت سلبي، سلب سلب کمال است و چون نفي نفي، نوعي از اثبات است، پس صفات سلبي نيز در نهايت از کمال ذات خداوند پرده بر مي دارد، پس صفات سلبي به معناي وجود نقصان در ذات باري تعالي نيست بلکه همانند صفات ثبوتي از کمال ذات حکايت مي کند.<ref>سعيدي مهر، پيشين، ص ۱۹۷.</ref>  

 

بنابراين صفت ثبوتي، يعني اثبات كمال براي خداوند. صفت سلبي، يعني نفي و سلب نقص. صفات سلبي به سلبِ سلب كمال بر مي گردد؛ پس اينكه مي گوئيم: خدا جاهل نيست؛ يعني سلب مي كنيم، نفي علم را كه معناي آن اثبات و ايجاب علم مي شود.<ref>طباطبائي، سيد محمد حسين، بدايه الحكمه، قم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي، ص۱۷۲.</ref>{{پایان پاسخ}}

۱ـ خدا شناسي، ص ۲۹۲، شناخت صفات خدا، استاد جعفر سبحاني.  

۲ـ سعيدي مهر، کلام اسلامي۱، موسسه فرهنگي طه، قم، ۱۳۷۷.  

۳. عبدالحسين خسرو پناه، قلمرو دين، قم، مرکز مطالعات ...، ۱۳۸۱.

==منابع==

{{پانویس}}

  | شناسه =شد  

  | تیترها =شد  

  | ویرایش =شد  

  | لینک‌دهی =شد  

  | ناوبری =  

  | نمایه =  

  | بازبینی =  

  | تکمیل =  

  | اولویت =ب  

  | کیفیت =ب