پیاده‌روی برای زیارت

سؤال

آیا درباره پیاده‌روی به اماکن مذهبی، دلیلی وجود دارد؟

سؤال: درباره

پاسخ اجمالی:

پیاده‌روی به سوی اماکن مذهبی علاوه بر مسلمانان که به استناد روایات و سیره معصومین به این کار اقدام می‌کنند، در میان مسیحیان نیز پیاده‌روی به سمت معبد باسیلیکا در کاستاریکا، تجمع سالیانه در مقابل معبد فاطیما در پرتغال، پیاده‌روی در جاده سانتیاگو، پیاده‌روی در سالروز مصلوب شدن حضرت عیسی وجود دارد؛ پیاده‌روی به سوی معابدی که بالای کوه‌ها ساخته می‌شود در میان هندوها را نیز می‌توان به عنوان نمونه‌هایی برای این عمل ذکر کرد.

پاسخ تفصیلی:

مسلمانان و به ویژه شیعیان برای مطلبوبیت پیاده‌روی به اماکن مقدسی چون مکه و مدینه و کربلا از ادله نقلی بهره می‌برند. البته دلایل عقلایی و عامه پسندی نیز در این باب می‌توان اقامه نمود.

نقل است که امام حسن مجتبی ۲۰ بار از مدینه تا مکه برای انجام فریضه حج پیاده رفتند؛ شخصی از امام صادق در مورد فضیلت پیاده‌روی در حج می‌پرسد، امام در پاسخ می‌فرمایند: «همانا حسن بن علی سه مرتبه اموال خود را با خدای خود قسمت کرد [و برای رضای خدا به فقرا بخشید] حتی کفش و لباس و مخارج زندگیش را و ۲۰ مرتبه حج را پیاده به جا آورد.»

در مورد فضیلت پیاده‌روی به سمت دیگر اماکن مقدسه مانند قبر شریف امام حسین نیز روایاتی وارد شده است: «کسی که به قصد زیارت مرقد امام حسین از منزل خود خارج شود، اگر پیاده باشد، خداوند در مقابل هر گامی برای او حسنه‌ای نوشته و گناهی را از او پاک می‌نماید و اگر سوار باشد، خداوند به عدد هر قدمی که مرکبش برمی‌دارد و می‌گذارد، حسنه‌ای برای او نوشته و گناهی را از او پاک می‌نماید تا زمانی که به کربلا برسد.»

البته در برخی روایات وارد شده در مورد حج، توصیه به سواره رفتن دیده می‌شود. یکی از دلایل این توصیه آن است که مبادا خستگی راه مانع از انجام مناسک عبادی گردد؛ یعنی اصل در زیارت و انجام فرایض دینی، داشتن نشاط و سلامتی کافی است. در روایتی چنین نقل شده که راوی می‌گوید به امام صادق عرضه داشتم: «پیش از این، ما پیاده به حج می‌رفتیم، ولی خبر آوردند که شما از حج پیاده منع کرده‌اید. نظر شما چیست؟ امام گفت: مردمان که به حج می‌روند، جمعی پیاده حرکت می‌کنند و جمعی سواره. من گفتم: از اصل موضوع سؤالی ندارم. امام گفت: پس سؤال تو از چیست؟ من گفتم: کدام نوع آن نزد شما محبوب‌تر است که همان را انجام دهیم؟ امام صادق فرمود: اگر سواره حرکت کنید، نزد من محبوب‌تر است؛ چرا که بر دعا و عبادت تواناتر خواهید بود.»

همچنین در روایت دیگری برای شخص توانگر سواره رفتن افضل معرفی می‌شود، ابی‌بصیر می‌گوید: «از حضرت ابا عبد اللَّه پرسیدم پیاده به حج رفتن افضل است یا سواره؟ حضرت فرمودند: اگر شخص توانگر است و به این خاطر پیاده به حج می‌رود تا نفقه و هزینه کمتری صرف کند، پس سواره رفتن در حق وی افضل است».

چه بسا بتوان برای پیاده‌روی به سوی اماکن مقدس تواضع و خشوع بیشتر را نیز به عنوان دلیلی عقلایی و عامه پسند بیان کرد؛ چنان‌که امروزه در میان پیروان ادیان مختلف این امر رواج دارد.

پیاده‌روی کاتولیک‌های مسیحی در کاستاریکا یکی از معروف‌ترین مراسم‌هایی است که هرساله و به مدت یک هفته انجام می‌شود و تعداد زیادی از کاتولیک‌های این کشور و کشورهای اطراف به سمت معبد «باسیلیکا» حرکت می‌کنند. این افراد مسیر حدود ۱۵ کیلومتری تا این معبد مقدس را برای زیارت قدیسه‌ای طی می‌کنند که آنرا حامی و حافظ کاستاریکا می‌دانند.

تجمع دیگری که در آئین مسیحیت و به ویژه شاخه کاتولیک آن وجود دارد، تجمع سالیانه در مقابل معبد فاطیما در پرتغال است، نکته قابل توجه در این معبد آن است که زائران این معبد از چند صد متری آن و پس از قرار گرفتن در مسیر مقدس تا رسیدن به معبد بر روی زانوهای خود حرکت می‌کنند.

همچنین جاده سانتیاگو یکی دیگر از زیارت‌گاه‌های مسیحیان در شبه جزیره ایبریا است که افراد زیادی از این مسیر به عنوانِ گونه‌ای مسیرِ معنوی یا برای بازسازیِ خود به منظورِ رشدِ معنوی بهره می‌جویند و آنرا می‌پیمایند.

جاده سانتیاگو به مسیرِ زیارتی که به مدفنِ یعقوب پسر زبدی حواری مسیح در گالیسیای اسپانیا ختم شود و گفته می‌شود: جایی که باور بر این است که بقایای او به‌خاک سپرده شده است.

علاوه بر این تجمعات، هر ساله نیز در نقاط مختلف جهان از جمله پرتغال، اسپانیا، آمریکا، لهستان، رومانی، بلغارستان، ایتالیا و… تعداد زیادی از مسیحیان کاتولیک سالروز مصلوب شدن حضرت مسیح (به اعتقاد خودشان) را با پیاده‌روی در خیابان و سرودهای حزن‌انگیز، مورد احترام قرار می‌دهند.

در کشور هند نیز معابدی را بالای کوه می‌سازند و مردم برای رسیدن به آن معابد مسیری را پیاده و بعضاً با پای برهنه به سوی معبد طی مسیر می‌کنند.