عیون اخبار الرضا
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
احادیثی که در کتاب‌های عیون اخبار الرضا (ـ علیه‌السلام ـ) و اصول کافی موجودند آیا همگی قابل استناد هستند یا اینکه ممکن است بعضی از آنها شبهه‌دار می‌باشند؟
کتاب شریف عیون اخبار الرضا ـ علیه‌السلام ـ تألیف شیخ صدوق از کتبی است که علامه مجلسی ضمن تعریف و تمجید از آن، این کتاب را به خط شیخ صدوق می‌داند.[۱]
شیخ صدوق به دعای امام عصر ولادت یافته و مورد احترام و توثیق تمام علمای رجال شیعه است.[۲]شیخ طوسی در تمجید شیخ صدوق می‌گوید: «صدوق حافظ احادیث و بصیر به علم رجال بود و در میان قمیین مانندش در زیادی محفوظات و دانش دیده نشده است.»[۳]
ابن ادریس نیز در سرائر می‌نویسد: شیخ ما ابوجعفر علی بن بابویه، ثقه و جلیل القدر و بصیر به اخبار بود.[۴] بنابراین، شیخ صدوق چون ثقه بوده و روایات معتبر را جمع‌آوری و نقل می‌کرده احادیث کتاب عیون اخبار الرضا ـ علیه‌السلام ـ نیز در نزد علما رجال و حدیث معتبر است، البته ممکن است گاهی برخی روایات نیز از دیدگاه دانشمندان رجالی و حدیث شناسان از صحت و اعتبار لازم برخوردار نباشد ولی آنچه مهم است غالب روایات کتاب یاد شده دارای اعتبار است.
کتاب اصول و فروع کافی تألیف ثقه الاسلام محمد بن یعقوب کلینی رازی است که تمام علمای رجال وی را توثیق نموده‌اند. نجاشی درباره او می‌گوید: «موثق‌ترین و ثابت‌ترین کسان در حدیث است»[۵] علامه حلّی و ابن داوود نیز او را توثیق کرده‌اند، و به همین خاطر به ثقه الاسلام معروف شد.
مرحوم کلینی در تألیف کتاب کافی بیست سال به خود رنج داد و آن را از اصول معتمده و ثقات مشایخ گردآوری کرد.
شیخ مفید نسبت به کافی می‌گوید: کافی بزرگترین کتاب حدیث شیعه و پر فایده‌ترین آن‌هاست.[۶] بنابراین روایات کتاب کافی نیز همگی دارای اعتبار و استحکام لازم هستند. البته گرچه ممکن است برخی روایات موجود در کافی نیز از نظر برخی از علماء رجال و حدیث شناسان از اعتبار لازم برخوردار نباشد. ولی غالب و اکثر روایات آن معتبر هستند.[۷]
مطالعه بیشتر
۱. ر.ک. کاظم مدیر شانه‌چی، علم الحدیث و درایه الحدیث، قم، انتشارات اسلامی، چاپ سیزدهم، ۱۳۷۷.
۲. علامه مجلسی بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴هـ. ق، ج۱، ص ۶–۱۰.
۳. علم الحدیث، دکتر رضا مؤدب.