عدم دخالت عارفان در امور سیاسی و اجتماعی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۰: خط ۲۰:


==جایگاه عالم و عارف==
==جایگاه عالم و عارف==
قطعا جایگاه علمای ربانی از عابدان و عارفان بالاتر است که در قرآن می فرماید: {{قرآن|یَرْفَعِ اللّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ|ترجمه= خداوند، آنهایی را که ایمان آوردند و همچنین صاحبان علم را (بر دیگران) برتری داده است.}} <ref>سوره مجادله، آیه 11.</ref> در روایات بسیاری عالمان بر عابدان برتری داده شده اند، پیامبر(ص) می فرمایند: «دو رکعت نمازی که عالم می گزارد، برتر از هزار رکعت نمازی است که عابد می خواند.»<ref>من لا یحضره الفقیه، ج 4.</ref> سعدی در این خصوص شعر معروفی دارد:
قطعا جایگاه علمای ربانی از عابدان و عارفان بالاتر است که در قرآن می فرماید: {{قرآن|یَرْفَعِ اللّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ|ترجمه= خداوند، آنهایی را که ایمان آوردند و همچنین صاحبان علم را (بر دیگران) برتری داده است.}} <ref>سوره مجادله، آیه 11.</ref> در روایات بسیاری عالمان بر عابدان برتری داده شده اند، پیامبر(ص) می فرمایند: «دو رکعت نمازی که عالم می گزارد، برتر از هزار رکعت نمازی است که عابد می خواند.»<ref>من لا یحضره الفقیه، ج 4.</ref>
 
سعدی در این خصوص شعر معروفی دارد:
 
  صاحب دلی به مدرسه آمد ز خانقاه
  صاحب دلی به مدرسه آمد ز خانقاه
بشکست عهد صحبت اهل طریق را
بشکست عهد صحبت اهل طریق را
گفتم میان عابد و عالم چه فرق بود
گفتم میان عابد و عالم چه فرق بود
تا اختیار نمودی از آن این فریق را
تا اختیار نمودی از آن این فریق را
گفت آن گلیم خویش به در می برد ز موج
گفت آن گلیم خویش به در می برد ز موج
وین سعی می کند که بگیرد غریق را
وین سعی می کند که بگیرد غریق را
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}



نسخهٔ ‏۴ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۲۴


سؤال

برخی از عرفا مانند سید علی قاضی طباطبایی در مسائل سیاسی و اجتماعی دخالت نکرده یا نظری نداشته‌اند. آیا می‌توان گفت اینها به درد جامعه اسلامی نخورده‌اند؟


تفاوت در استعدادها و شرایط

استعداد و توانایی‌های انسان‌ها یکسان نیست، در نتیجه مسئولیت‌های انسان‌ها نیز متفاوت می‌گردد. البته اصل فطرت در همه انسان‌ها یکسان و مساوی است؛ ولی نه به این معنی که مجموع گرایش‌های انسان‌ها و زمینه رشد و کمال آدمیان در همه کاملاً مساوی باشد. هر کدام از این زمینه‌ها تابع عوامل متعدد و مختلفی هستند.

هر کس به اندازه آنچه خداوند به او داده است مسئول و پاسخگو می‌باشد. آنکه از توانایی و معلومات بیشتری بهره‌مند باشد به همان اندازه در پیشگاه خداوند بیشتر مسئولیت دارد و کسی که استعداد و توانایی کمتری دارد مسئولیت او نیز کمتر خواهد بود.

علما و عرفا نیز به اندازه توان، شرایط و موقعیت‌های خاص که در اختیار دارند نقش ایفا می‌نمایند و به همان نسبت در برابر جامعه و مردم مسئول می‌باشند و باید در مورد هر فرد توانایی‌ها و شرایط او را در نظر گرفت.

فعالیت اجتماعی عرفا

از سوی دیگر معلوم نیست که عرفای شیعه مانند مرحوم سید علی قاضی در مسائل سیاسی و اجتماعی موضع نداشته و همچون صوفیان در کنج عزلت تنها به ذکر و ورد مشغول بوده‌اند. بزرگان شیعه اعم از فقیه، مجتهد، فیلسوف و عارف همیشه در مقابل حکام جور موضع منفی داشته و معترض بوده‌اند. البته این موضع بسته به شرایط مختلف دارای شدت و ضعف بوده است.

جایگاه عالم و عارف

قطعا جایگاه علمای ربانی از عابدان و عارفان بالاتر است که در قرآن می فرماید: ﴿یَرْفَعِ اللّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ؛ خداوند، آنهایی را که ایمان آوردند و همچنین صاحبان علم را (بر دیگران) برتری داده است. [۱] در روایات بسیاری عالمان بر عابدان برتری داده شده اند، پیامبر(ص) می فرمایند: «دو رکعت نمازی که عالم می گزارد، برتر از هزار رکعت نمازی است که عابد می خواند.»[۲]

سعدی در این خصوص شعر معروفی دارد:
صاحب دلی به مدرسه آمد ز خانقاه

بشکست عهد صحبت اهل طریق را

گفتم میان عابد و عالم چه فرق بود

تا اختیار نمودی از آن این فریق را

گفت آن گلیم خویش به در می برد ز موج

وین سعی می کند که بگیرد غریق را



مطالعه بیشتر

  • حماسه و عرفان، جوادی آملی.
  • چهل حدیث، امام خمینی.


  1. سوره مجادله، آیه 11.
  2. من لا یحضره الفقیه، ج 4.