سند حدیث غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۶ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۱۰

سؤال

آیا جریان غدیر خم از نظر تاریخی صحیح و ثابت است؟

حديث غدير و جریان غدير خم، از معتبر ترین احادیث نقل شده نزد شیعه و اهل سنت می باشد. در جریان غدیر خم، نبی اکرم (ص) بعد از بازگشت از حجة الوداع، در مکان غدیر خم، این جمله را فرمودند که «هر کس من مولا و سرپرست او هستم، علی مولا و سرپرست اوست». این حدیث توسط 110 نفر از صحابه و 84 نفر از تابعین نقل شده است و علمای طراز اول اهل سنت بر تواتر و صحت این حدیث اتفاق نظر دارند. همچنین کتاب هایی، توسط برخی از علمای اهل سنت برای اثبات صحت اسناد حدیث غدیر نوشته شده است.

جریان غدیر خم

در جریان غدیر خم انیچنین نقل شده است که: در دهمين سال هجرت، رسول خدا(ص) قصد زيارت خانه خدا را نمود، لذا گروه عظيمي از مردم براي انجام مناسک حج به مدينه آمدند، و روز شنبه ۲۴ يا ۲۵ ذيقعده به قصد حج همراه پیامبر خدا(ص)، پياده از مدينه خارج شدند. تعداد ياران حضرت در حجة الوداع را ۱۱۴ هزار نفر يا ۱۲۰ و يا ۱۲۴ هزار نفر در کتب مربوطه ثبت کرده‌اند. حج انجام شد، پيامبر اکرم(ص) قصد بازگشت به مدينه کردند، هنگامي که به غدير خم رسيدند اين آيه نازل شد: ﴿يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک من ربک...﴾^[۱]: «اي رسول ابلاغ کن آنچه را که پروردگارت به تو امر کرده و اگر اين کار را انجام ندهي رسالتت را انجام نداده اي و خداوند تو را از شر مردم محافظت خواهد کرد».

در اين هنگام پيامبر اکرم(ص) به آنان که جلو رفته بودند دستور داد برگردند و آنان که عقب افتاده بودند رسيدند و نماز ظهر اقامه شد، پس از پايان نماز، به دستور پیامبر اکرم(ص) از جهاز شتر، محل مرتفعي ترتيب داده شد و حضرت شروع به خواندن خطبه کردند: حمد و سپاس مخصوص خداست، ياري از او مي خواهيم... سپس از مردم پرسيد آيا من رسالتم را انجام دادم؟ همگي گفتند: ما گواهي مي دهيم که تو پيام خدا را ابلاغ کردي، سپس فرمودند: اي مردم کيست که بر اهل ايمان از خود آن ها سزاوارتر است؟ مردم گرفتند: خدا و رسول داناترند، سپس فرمودند: «من کنت مولاه فعلي مولاه» هر کس من مولا و سرپرست او هستم بعد از من علي سرپرست و مولاي اوست».

به گفته احمد بن حنبل پيشواي حنبلي ها پيامبر اين جمله را چهار بار تکرار کرد، سپس دعا فرمودند و در ادامه اين آيه نازل شد: ﴿اليوم اکملت لکم دينکم﴾^[۲] امروز دين شما را کامل کردم و اسلام را به عنوان دين خود برگزيدم و راضي شدم...». ابن عباس گفت: «به خدا سوگند ولايت علي(ع) بر همگان واجب گشت».^[۳]

سند حدیث غدیر

نقل حدیث توسط صحابه و تابعین

اين روايت توسط ۱۱۰ نفر از صحابه پيامبر در کتب اهل سنت نقل شده که به اسامي تعدادي از آن ها اشاره مي شود.

۱. علي بن ابي طالب(ع)

۲. فاطمه زهرا (س)

۳. امام حسن مجتبي(ع)

۴. امام حسين(ع)

۵. ابوبکر ابن ابی قحافه

۶. ابو ذويب خويلد

۷. ابو رافع قبطي

۸. ابوهريره اوسي

۹. ام سلمه همسر پيامبر اکرم(ص)

۱۰. انس بن مالک

۱۱. زيد بن ثابت

۱۲. عمر بن خطاب و... .

هم چنين ۸۴ نفر از تابعين حديث غدير را نقل کرده اند که همگي در کتب اهل سنت موجود است.

تایید حدیث غدیر توسط بزرگان اهل سنت

عده زيادي از علماي طراز اول اهل سنت به متواتر (قطعي) بودن حديث غدير اعتراف کرده اند از جمله آن ها:

۱. جلال الدين سيوطي

۲. علامه مناوي

۳. علامه عزيزي

4. ابن کثير دمشقي

۵. شيخ عبدالله شافعي و... .

علماي بسيار زيادی از اهل سنت نیز به صحت حديث غدير اعتراف کرده اند. از جمله آن ها:

۱. ابن حجر هيثمي

۲. حاکم نيشابوري؛

۳. حلبي؛

۴. ابن کثير دمشقي؛

۵. ترمذي؛

۶. آلوسي؛

۷. ابن حجر عسقلاني؛

۸. ابن مغازلي شافعي؛

۹. ابن ابي الحديد معتزلي؛

۱۰. شهاب الدين قسطلاني.

بسياري از علماي اهل سنت در طول تاريخ راجع به سند و صحت حديث غدير کتاب جداگانه اي تأليف کرده و آن را اثبات کرده اند از جمله آن ها:

۱. محمد بن جرير طبري کتابي به نام «الولايه في طرق حديث الغدير»

۲. حافظ ابن عقده کتابي به نام «الولايه في طرق حديث الغدير»؛

۳. ابوبکر جعابي کتابي به نام «من روي حديث غدير خم»؛

۴. امام الحرمين جويني در کتاب «ينابيع الموده»؛

۵. ابو سعيد سبحاني کتابي به نام «الدرايه في حديث الولايه» و... .^[۴]

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

۱ـ الهيات، جعفر سبحاني.

۲ـ ولايت و امامت در قرآن، ناصر مکارم شيرازي.

۳ـ هم چنين مي توانيد به مناظراتي که آيت الله حسيني قزويني با علماي طراز اول اهل سنت و وهابيت انجام داده در اينترنت مراجعه فرمائيد.

۴ـ شب هاي پيشاور، سلطان الواعظين.

۵ـ الغدير، اميني.

۶ـ المراجعات، شرف الدين.

۷ـ همراه با راستگويان، محمد تيجاني تونسي.

منابع

↑ مائده / ۶۷.
↑ مائده / ۳.
↑ مکارم شيرازي، ناصر، تفسير موضوعي پيام قرآن، قم، انتشارات مطبوعاتي هدف، چاپ اول، ۱۳۷۳ش، ج۹، ص۱۸۱.
↑ رضواني، علي اصغر، غديرشناسي ـ پاسخ به شبهات، قم، انتشارات جمکران، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۵ ـ ۸۳.

[1] مائده / ۶۷.

[2] مائده / ۳.

[3] مکارم شيرازي، ناصر، تفسير موضوعي پيام قرآن، قم، انتشارات مطبوعاتي هدف، چاپ اول، ۱۳۷۳ش، ج۹، ص۱۸۱.

[4] رضواني، علي اصغر، غديرشناسي ـ پاسخ به شبهات، قم، انتشارات جمکران، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۵ ـ ۸۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-يکي از قطعي ترين و محکم ترين وقايع تاريخ اسلام که شايد هيچ حکايتي از حيث سندي به پاي آن نرسد، حديث غدير و داستان غدير خم است. قضيه به طور بسيار خلاصه بدين شرح است: در دهمين سال هجرت رسول خدا(ص) قصد زيارت خانه خدا را نمود، لذا گروه عظيمي از مردم براي انجام مناسک حج به مدينه آمدند، تا از فيض وجود نبي اکرم(ص) استفاده کنند، روز شنبه ۲۴ يا ۲۵ ذيقعده به قصد حج پياده از مدينه خارج شدند. تعداد ياران حضرت در حجه الوداع را ۱۱۴ هزار نفر يا ۱۲۰ و يا ۱۲۴ هزار نفر در کتب مربوطه ثبت کرده‌اند. حج انجام شد، پيامبر اکرم(ص) با جمعيت آهنگ بازگشت به مدينه کردند، هنگامي که به غدير خم رسيدند اين آيه نازل شد: {{قرآن|يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک من ربک... }}<ref>مائده / ۶۷.</ref>: «اي رسول ابلاغ کن آنچه را که پروردگارت به تو امر کرده و اگر اين کار را انجام ندهي رسالتت را انجام نداده اي و خداوند تو را از شر مردم محافظت خواهد کرد».
+[[حديث غدير]] و جریان غدير خم، از معتبر ترین احادیث نقل شده نزد [[شیعه]] و [[اهل سنت]] می باشد. در جریان غدیر خم، نبی اکرم (ص) بعد از بازگشت از حجة الوداع، در مکان غدیر خم، این جمله را فرمودند که «هر کس من مولا و سرپرست او هستم، علی مولا و سرپرست اوست». این حدیث توسط 110 نفر از صحابه و 84 نفر از تابعین نقل شده است و علمای طراز اول اهل سنت بر تواتر و صحت این حدیث اتفاق نظر دارند. همچنین کتاب هایی، توسط برخی از علمای اهل سنت برای اثبات صحت اسناد حدیث غدیر نوشته شده است.
-در اين هنگام پيامبر اکرم(ص) به آنان که جلو رفته بودند دستور داد برگردند و آنان که عقب افتاده بودند رسيدند و نماز ظهر اقامه شد، پس از پايان نماز حضرت از جهاز شتر، محل مرتفعي ترتيب دادند و شروع به خواندن خطبه کردند: حمد و سپاس مخصوص خداست، ياري از او مي خواهيم... سپس از مردم پرسيد آيا من رسالتم را انجام دادم؟ همگي گفتند: ما گواهي مي دهيم که تو پيام خدا را ابلاغ کردي، سپس فرمودند: اي مردم کيست که بر اهل ايمان از خود آن ها سزاوارتر است؟ مردم گرفتند: خدا و رسول داناترند، سپس فرمودند: «من کنت مولاه فعلي مولا» هر کس من مولا و سرپرست او هستم بعد از من علي سرپرست و مولاي اوست».
+==جریان غدیر خم==
+در جریان غدیر خم انیچنین نقل شده است که: در دهمين سال هجرت، [[رسول خدا(ص)]] قصد زيارت خانه خدا را نمود، لذا گروه عظيمي از مردم براي انجام [[مناسک حج]] به [[مدينه]] آمدند، و روز شنبه ۲۴ يا ۲۵ ذيقعده به قصد حج همراه پیامبر خدا(ص)، پياده از مدينه خارج شدند. تعداد ياران حضرت در [[حجة الوداع]] را ۱۱۴ هزار نفر يا ۱۲۰ و يا ۱۲۴ هزار نفر در کتب مربوطه ثبت کرده‌اند. حج انجام شد، پيامبر اکرم(ص) قصد بازگشت به مدينه کردند، هنگامي که به غدير خم رسيدند اين آيه نازل شد: {{قرآن|يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک من ربک... }}<ref>مائده / ۶۷.</ref>: «اي رسول ابلاغ کن آنچه را که پروردگارت به تو امر کرده و اگر اين کار را انجام ندهي رسالتت را انجام نداده اي و خداوند تو را از شر مردم محافظت خواهد کرد».
-به گفته احمد بن حنبل پيشواي حنبلي ها پيامبر اين جمله را چهار بار تکرار کرد، سپس دعا فرمودند و در ادامه اين آيه نازل شد: {{قرآن|اليوم اکملت لکم دينکم}}<ref>مائده / ۳.</ref> امروز دين شما را کامل کردم و اسلام را به عنوان دين خود برگزيدم و راضي شدم...». ابن عباس گفت: «به خدا سوگند ولايت علي(ع) بر همگان واجب گشت».<ref>مکارم شيرازي، ناصر، تفسير موضوعي پيام قرآن، قم، انتشارات مطبوعاتي هدف، چاپ اول، ۱۳۷۳ش، ج۹، ص۱۸۱.</ref>
+در اين هنگام پيامبر اکرم(ص) به آنان که جلو رفته بودند دستور داد برگردند و آنان که عقب افتاده بودند رسيدند و [[نماز ظهر]] اقامه شد، پس از پايان نماز، به دستور پیامبر اکرم(ص) از جهاز شتر، محل مرتفعي ترتيب داده شد و حضرت شروع به خواندن خطبه کردند: حمد و سپاس مخصوص خداست، ياري از او مي خواهيم... سپس از مردم پرسيد آيا من رسالتم را انجام دادم؟ همگي گفتند: ما گواهي مي دهيم که تو پيام خدا را ابلاغ کردي، سپس فرمودند: اي مردم کيست که بر اهل ايمان از خود آن ها سزاوارتر است؟ مردم گرفتند: خدا و رسول داناترند، سپس فرمودند: «من کنت مولاه فعلي مولاه» هر کس من مولا و سرپرست او هستم بعد از من علي سرپرست و مولاي اوست».
-اين روايت توسط ۱۱۰ نفر از صحابه پيغمبر در کتب اهل سنت نقل شده که ما به اسامي تعدادي از آن ها اشاره مي کنيم. ۱. امير المومنين علي بن ابي طالب ۲. فاطمه زهرا (س) ۳. امام حسن مجتبي(ع) ۴. امام حسين(ع) ۵. ابوبکر ابن قحافه تميمي ۶. ابو ذويب خويلد ۷. ابو رافع قبطي ۸. ابوهريره اوسي ۹. ام سلمه همسر پيامبر اکرم(ص) ۱۰. انس بن مالک، ۱۱. زيد بن ثابت ۱۲. عمر بن خطاب و... .
+به گفته [[احمد بن حنبل]] پيشواي حنبلي ها پيامبر اين جمله را چهار بار تکرار کرد، سپس دعا فرمودند و در ادامه اين آيه نازل شد: {{قرآن|اليوم اکملت لکم دينکم}}<ref>مائده / ۳.</ref> امروز دين شما را کامل کردم و اسلام را به عنوان دين خود برگزيدم و راضي شدم...». [[ابن عباس]] گفت: «به خدا سوگند ولايت علي(ع) بر همگان واجب گشت».<ref>مکارم شيرازي، ناصر، تفسير موضوعي پيام قرآن، قم، انتشارات مطبوعاتي هدف، چاپ اول، ۱۳۷۳ش، ج۹، ص۱۸۱.</ref>
-هم چنين ۸۴ نفر از تابعين حديث غدير را نقل کرده اند که همگي در کتب اهل سنت موجود است.
+==سند حدیث غدیر==
+===نقل حدیث توسط صحابه و تابعین===
+اين روايت توسط ۱۱۰ نفر از [[صحابه پيامبر]] در کتب اهل سنت نقل شده که به اسامي تعدادي از آن ها اشاره مي شود.
+{{ستون-شروع|2}}
+۱. [[علي بن ابي طالب(ع)]]
+۲. [[فاطمه زهرا (س)]]
-عده زيادي از علماي طراز اول اهل سنت به متواتر (قطعي) بودن حديث غدير اعتراف کرده اند از جمله آن ها: ۱. جلال الدين سيوطي؛ ۲. علامه مناوي؛ ۳. علامه عزيزي؛ ۴. ابن کثير دمشقي؛ ۵. شيخ عبدالله شافعي و... .
+۳. [[امام حسن مجتبي(ع)]]
-علماي بسيار زيادی از اهل سنت به صحت حديث غدير اعتراف کرده اند. از جمله آن ها: ۱. ابن حجر هيثمي؛ ۲. حاکم نيشابوري؛ ۳. حلبي؛ ۴. ابن کثير دمشقي؛ ۵. ترمذي؛ ۶. آلوسي؛ ۷. ابن حجر عسقلاني؛ ۸. ابن معازلي شافعي؛ ۹. ابن ابي الحديد معتزلي؛ ۱۰. شهاب الدين قسطلاني.
+۴. [[امام حسين(ع)]]
-بسياري از علماي اهل سنت در طول تاريخ راجع به سند و صحت حديث غدير کتاب جداگانه اي تأليف کرده و آن را اثبات کرده اند از جمله آن ها: ۱. محمد بن جرير طبري کتابي به نام «الولايه في طرق حديث الغدير» تأليف نمودند؛ ۲. حافظ ابن عقده کتابي به نام «الولايه في طرق حديث الغدير»؛ ۳. ابوبکر جعابي کتابي به نام «من روي حديث غدير خم» تأليف نمودند؛ ۴. امام الحرمين جويني در کتاب «ينابيع الموده»؛ ۵. ابو سعيد سبحاني کتابي به نام «الدرايه في حديث الولايه» تأليف کردند و... .<ref>رضواني، علي اصغر، غديرشناسي ـ پاسخ به شبهات، قم، انتشارات جمکران، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۵ ـ ۸۳.</ref>
+۵. [[ابوبکر ابن ابی قحافه]]
+۶. [[ابو ذويب خويلد]]
+۷. [[ابو رافع قبطي]]
+۸. [[ابوهريره اوسي]]
+۹. [[ام سلمه همسر پيامبر اکرم(ص)]]
+۱۰. [[انس بن مالک]]
+۱۱. [[زيد بن ثابت]]
+۱۲. [[عمر بن خطاب]] و... .
+{{پایان}}
+هم چنين ۸۴ نفر از [[تابعين]] حديث غدير را نقل کرده اند که همگي در کتب اهل سنت موجود است.
+===تایید حدیث غدیر توسط بزرگان اهل سنت===
+عده زيادي از علماي طراز اول اهل سنت به متواتر (قطعي) بودن حديث غدير اعتراف کرده اند از جمله آن ها:
+{{ستون-شروع|2}}
+۱. جلال الدين سيوطي
+۲. علامه مناوي
+۳. علامه عزيزي
+. ابن کثير دمشقي
+۵. شيخ عبدالله شافعي و... .
+{{پایان}}
+علماي بسيار زيادی از اهل سنت نیز به صحت حديث غدير اعتراف کرده اند. از جمله آن ها:
+{{ستون-شروع|2}}
+۱. ابن حجر هيثمي
+۲. حاکم نيشابوري؛
+۳. حلبي؛
+۴. ابن کثير دمشقي؛
+۵. ترمذي؛
+۶. آلوسي؛
+۷. ابن حجر عسقلاني؛
+۸. ابن مغازلي شافعي؛
+۹. ابن ابي الحديد معتزلي؛
+۱۰. شهاب الدين قسطلاني.
+{{پایان}}
+بسياري از علماي اهل سنت در طول تاريخ راجع به سند و صحت حديث غدير کتاب جداگانه اي تأليف کرده و آن را اثبات کرده اند از جمله آن ها:
+۱. محمد بن جرير طبري کتابي به نام «الولايه في طرق حديث الغدير»
+۲. حافظ ابن عقده کتابي به نام «الولايه في طرق حديث الغدير»؛
+۳. ابوبکر جعابي کتابي به نام «من روي حديث غدير خم»؛
+۴. امام الحرمين جويني در کتاب «ينابيع الموده»؛
+۵. ابو سعيد سبحاني کتابي به نام «الدرايه في حديث الولايه» و... .<ref>رضواني، علي اصغر، غديرشناسي ـ پاسخ به شبهات، قم، انتشارات جمکران، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۵ ـ ۸۳.</ref>
-خلاصه ۳۶۰ دانشمند از علماي اهل سنت و معروف جهان اسلام به صحت حديث غدير اعتراف و از آن دفاع کرده اند.<ref>تفسير موضوعي ـ پيام قرآن، همان، ج۹، ص۱۸۳.</ref> لذا راجع به سند حديث غدير هيچ شک و شبهه اي وجود ندارد و همه علما اعم از شيعه و اهل سنت آن را پذيرفته اند، و کسي به سند حديث غدير اشکال نکرده است.
 {{پایان پاسخ}}
 {{مطالعه بیشتر}}
@@ خط ۵۰: / خط ۱۲۲: @@
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه = شد
-  | تیترها =
+  | تیترها = شد
-  | ویرایش =
+  | ویرایش = شد
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی = شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
-  | تغییر مسیر =
+  | تغییر مسیر = شد
   | بازبینی =
   | تکمیل =
-  | اولویت =
+  | اولویت = ب
-  | کیفیت =
+  | کیفیت = ب
 }}
 {{پایان متن}}