رنج کودکان و عدل الهی
رنجی که یک کودک معصوم می‌کشد، چگونه با عدالت خداوند سازگار است؟
بخش بزرگی از شرور، رنج‌ها و مشکلات این دنیا براساس نظام علت و معلول است.[۱] در منابع اسلامی آمده: «أَبَى اَللَّهُ أَنْ يُجْرِيَ اَلْأَشْيَاءَ إِلاَّ بِأَسْبَابٍ فَجَعَلَ لِكُلِّ شَيْءٍ سَبَباً؛ خدا خوددارى و امتناع فرموده كه كارها را بدون اسباب فراهم آورد پس براى هر چيزى سبب و وسيله‌اى قرار داد».[۲] اگر خداوند مستقیم در نظام عالم و شرور و رنج‌های عالم تصرف می‌نمود، جبر به وجود می‌آمد، در حالی که خداوند، انسان را مختار آفریده است. اگر پدر و مادر، امور قبل از انعقاد نطفه کودک را رعایت نکنند، کودک نارس و ناقص الخلقه به دنیا می‌آید و خداوند این نظام علت و معلولی عالم را تغییر نمی‌دهد تا جبر لازم نیاید. همچنین اگر کودکی مورد تجاوز قرار گیرد، رنج آن کودک از ناحیه‌ی متجاوزان و سوء استفاده آن افراد شرور است و هیچ‌گاه خداوند به این اعمال راضی نیست بلکه مورد غضب خداوند است.[۳]
افعال و امور خوب یا بدی که از انسان‌ها صادر می‌شود، به اختیار و اراده آنها است و خداوند نمی‌خواهد انسان در انجام کارهایش مجبور باشد تا انسان‌های خوب و نیکوکار از گنه‌کار، فاسق و مشرک از هم تفکیک شوند؛ در نتیجه نباید از خدا توقع داشته باشیم که جلوی عمل بد و طغیان گنه‌کاران و کفر کافران و قتل قاتلان را بگیرد.
اما باید توجه داشت که خداوند در مقابل رنج‌های افراد بی‌گناه مانند کودکان که از طرف انسان‌های شرور متحمل می‌شوند، به آنها «پاداش» می‌دهد. در مورد کودک، خداوند در جهان آخرت، نفع و پاداشی می‌دهد که تمام درد و رنج کودک در دنیا را جبران نماید.[۴]
مطالعه بیشتر
- درآمدی بر کلام جدید، هادی صادقی، قم، کتاب طه، ۱۳۸۶.
- آموزش فلسفه، محمد تقی مصباح یزدی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ج۲، ۱۳۶۵.
منابع