دلیل نزول قرآن به زبان عربی

سؤال

چرا قرآن به زبان عربی و آن هم در عربستان نازل شده و به زبان‌های مختلف در ممالک مختلف مانند زبان‌های چینی، انگلیسی و… و به گروه‌های مختلف نازل نشده است؟

ویژگی‌های منطقه جزیره العرب

• این منطقه محل پرورش و ترویج ادیان و شریعت‌هایی همچون شریعت حضرت موسی (ع) و شریعت حضرت عیسی (ع) می‌باشد.
• خانه کعبه به عنوان مقدس‌ترین بنای جهان توسط حضرت ابراهیم (ع) و به امر خداوند متعال در این منطقه بنا شده که به عنوان قبله مسلمانان قرار گرفت.
• پیامبر اکرم (ص) در عربستان متولد شده است؛ زیرا طائفه و قبلیهٔ ایشان که از نسل حضرت ابراهیم (علیه السلام) هستند و آنجا ساکن بوده‌اند؛ لذا همان گونه که پیامبر اکرم(ص) در آن منطقه متولد شده، در همان منطقه نیز قرآن بر ایشان نازل گردیده است.
• موقعیت جغرافیایی منطقه حجاز و عربستان از ویژگی‌های خاصی برخوردار است؛ زیرا دسترسی داشتن به جاده ابریشم، زمینه مناسبی را برای ارتباط و تبادل افکار و عقائد و در نتیجه ترویج و گسترش دین اسلام به دیگر نقاط دنیا به خصوص کشورهای آسیایی فراهم می‌کند.

ویژگی‌های زبان عربی

• ادبیات زبان عربی یکی از کامل‌ترین و غنی‌ترین ادبیات‌ها می‌باشد.
• زبان عربی یکی از وسیع‌ترین زبان‌ها از حیث لغت و اصطلاح و واژگان می‌باشد.
• شیوایی و رسایی آن تا حدّی است که بدون ابهام، معنا و مقصود خود را به طور واضح و روشن به مخاطب تفهیم می‌کند، کما این که خداوند متعال در آیه ۲۸ سوره زمر به این مطلب این چنین اشاره فرموده: ﴿قُرْآنًا عَرَبِیًّا غَیْرَ ذِی عِوَجٍ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ؛ قرآنی است فصیح و خالی از هرگونه کجی و نادرستی باشد که اهل تقوی شوند﴾

زبان قرآن

پیامبر(ص) از منطقه جزیره العرب بود و همان‌طور که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلا بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لَهُمْ …؛ ما هیچ پیامبری را جز به زبان قومش نفرستادیم تا (معارف الهی را) برای آنها روشن کند.»﴾(ابراهیم:۴) مانند انبیاء گذشته که هر کدام به زبان قوم خودشان صحبت می‌کردند، و کتاب آسمانی آنها نیز همان زبان بوده است؛ زبان قرآن نیز باید به زبان پیامبر و آن منطقه باشد، چراکه در غیر این صورت به آن پیامبر و کتابش ایمان نمی‌آوردند، همان‌طور که قرآن کریم می‌فرمایند: «هرگاه آن را برای عجم (غیر عرب)ها نازل می‌کردیم و او آن را بر ایشان می‌خواند، به آن ایمان نمی‌آوردند». (شعراء:۱۹۹–۱۹۸)

بنابر این با توجه به خصوصیات جزیرة العرب و زبان عربی و اینکه مانند کتب آسمانی که در قبل نازل شده بود، باید قرآن به زبان و در یک منطقه خاص نازل می‌گردید، زبان عربی و منطقه جزیرة العرب بهترین زبان و مکان برای نزول قرآن می‌باشند.

مطالعه بیشتر

• محمد حسین طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمد باقر موسوی، (قم، دفتر انتشارات اسلامی)، ج۱۷، ص۵۴۵.
• ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، (تهران، دارالکتب الاسلامیه)، ج۹، ص۲۹۹.
• سید عبدالحسین اطیب، البیان فی تفسیر القرآن، (تهران، انتشارات اسلام، چ سوم، ج۷، ص۱۴۹.
• امین الدین طبرسی، مجمع البیان، (بیروت، دارالاحیاء التراث العربی)، ج۲، ص۲۰۶.
• محمد جواد مغینه، الکاشف، (بیروت، دارالعلم للملامین، چ سوم)، ج۴، ص۲۸۶.