حجت بالغه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۱ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۴۸

سؤال

آیا مصداق آیه «فَلِلَّهِ الْحُجَّه الْبالِغَه» حضرت امام مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) است؟

حُجَّت بالِغه دلیل رسایی است که قابل شک و تردید نیست. حجت بالغه در آیه ۱۴۹ سوره انعام ذکر شده، که شامل مصداق‌های مختلفی مانند پیامبران(ص)، امامان(ع) و کتاب‌های آسمانی دانسته شده است.^{^{[نیازمند منبع]}} در روایات منابع شیعه، پیامبر(ص) و امامان(ع) حجت بالغه دانسته شده‌اند. بر اساس روایتی، امام علی(ع) خود و اهل بیت(ع) را حجت بالغه (دلیل رسا) برای مخلوقات زمین دانسته است.^[۱] در روایتی دیگر نیز امام صادق(ع)، امام علی(ع) را حجت بالغه خوانده است.^[۲] مشابه این روایات، در کتب روایی و تفسیری مانند تفسیر البرهان ذکر شده است.^{^{[نیازمند منبع]}}

در روایتی، حجت بالغه از اوصاف امام(ع) شمرده شده^[۳] و به این وصف، در لوح حضرت فاطمه(س) نیز اشاره شده است.^[۴]

آیه ۱۴۹ سوره انعام

﴿

قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ

دلیل و برهان رسا [که قابل ردّ، ایراد، شک و تردید نیست] مخصوص خدا است، و اگر خدا می‌خواست قطعاً همه شما را [به طور جبر] هدایت می کرد.

انعام:۱۴۹

﴾

منابع

↑ صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص)، قم، مکتبة آیه‌الله المرعشی النجفی‏، ۱۴۰۴ق، چاپ ۲، ج‏۱، ص۱۰۴، حدیث ۶.
↑ کلینی، محمد، الکافی، ج‏۱، ص۱۹۶و ص۱۹۹.
↑ همان، ص۲۰۰. و رک: ابن بابویه، محمد؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج‏۱، ص۳۱۰، باب ۲۸.
↑ ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏۱، ص۴۳، باب ۶، حدیث ۲.

[1] صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص)، قم، مکتبة آیه‌الله المرعشی النجفی‏، ۱۴۰۴ق، چاپ ۲، ج‏۱، ص۱۰۴، حدیث ۶.

[2] کلینی، محمد، الکافی، ج‏۱، ص۱۹۶و ص۱۹۹.

[3] همان، ص۲۰۰. و رک: ابن بابویه، محمد؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج‏۱، ص۳۱۰، باب ۲۸.

[4] ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏۱، ص۴۳، باب ۶، حدیث ۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 {{پاسخ}}
-در روایات مصداق برتر «حجت بالغه»، پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت مطهر ایشان «ع» معرفی شده‌اند که از آن جمله حضرت مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) است.
+'''حُجَّت بالِغه''' دلیل رسایی است که قابل شک و تردید نیست. حجت بالغه در آیه ۱۴۹ [[سوره انعام]] ذکر شده، که شامل مصداق‌های مختلفی مانند [[پیامبران(ص)]]، [[امامان شیعه|امامان(ع)]] و [[کتاب‌های آسمانی]] دانسته شده است.{{مدرک|date=دسامبر ۲۰۲۱}} در روایات منابع شیعه، [[پیامبر(ص)]] و امامان(ع) حجت بالغه دانسته شده‌اند. بر اساس روایتی، [[امام علی(ع)]] خود و [[اهل بیت(ع)]] را حجت بالغه (دلیل رسا) برای مخلوقات زمین دانسته است.<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص)، قم، مکتبة آیه‌الله المرعشی النجفی‏، ۱۴۰۴ق، چاپ ۲، ج‏۱، ص۱۰۴، حدیث ۶.</ref> در روایتی دیگر نیز [[امام صادق(ع)]]، امام علی(ع) را حجت بالغه خوانده است.<ref>کلینی، محمد، الکافی، ج‏۱، ص۱۹۶و ص۱۹۹.</ref> مشابه این روایات، در کتب روایی و تفسیری مانند [[البرهان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر البرهان]] ذکر شده است.{{مدرک|date=دسامبر ۲۰۲۱}}
-پاسخ تفصیلی:
+در روایتی، حجت بالغه از اوصاف [[امام(ع)]] شمرده شده<ref>همان، ص۲۰۰. و رک: ابن بابویه، محمد؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج‏۱، ص۳۱۰، باب ۲۸.</ref> و به این وصف، در [[لوح حضرت فاطمه(س)]] نیز اشاره شده است.<ref>ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏۱، ص۴۳، باب ۶، حدیث ۲.</ref>
-تعبیر «حجت بالغه» که در آیه ۱۴۹ سوره أنعام آمده است به معنای برهان و دلیل رسا و قاطع است که هر گونه عذری را رد می‌کند. حجت بالغه هم می‌تواند کتاب‌های آسمانی باشد و هم انبیاء و اوصیاء آنها «ع» و در روایات مصداق برتر «حجت بالغه»، اهل بیت پیامبر «ع» معرفی شده‌اند.
+== آیه ۱۴۹ سوره انعام ==
+{{قرآن بزرگ|قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ
-امیر المؤمنین «ع» می‌فرماید: «نَحْنُ خُزَّانُ اللَّهِ عَلَی عِلْمِ اللَّهِ وَ نَحْنُ تَرَاجِمَه وَحْیِ اللَّهِ نَحْنُ الْحُجَّه الْبَالِغَه عَلَی مَنْ دُونَ السَّمَاءِ وَ فَوْقَ الْأَرْضِ»؛ «ما گنجینه علم خداوند هستیم و همچنین مفسر وحی خداوند (قرآن) هستیم و ما حجت رسا هستیم بر کسانی که در زیر آسمان و بالای زمین است».<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّی الله علیهم‏، قم، مکتبه آیه الله المرعشی النجفی‏، ۱۴۰۴ ق، چاپ ۲، ج‏۱، ص۱۰۴، حدیث ۶.</ref>
+| سوره = انعام
+| آیه = ۱۴۹
-امام صادق «ع» نیز فرمودند: «کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع) بَابَ اللَّهِ الَّذِی لَا یُؤْتَی إِلَّا مِنْهُ وَ سَبِیلَهُ الَّذِی مَنْ سَلَکَ بِغَیْرِهِ هَلَکَ وَ کَذَلِکَ یَجْرِی الْأَئِمَّه الْهُدَی وَاحِداً بَعْدَ وَاحِدٍ جَعَلَهُمُ اللَّهُ أَرْکَانَ الْأَرْضِ أَنْ تَمِیدَ بِأَهْلِهَا وَ حُجَّتَهُ الْبَالِغَه عَلَی مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَی»؛ «امیر المؤمنین «ع» همان باب ورود بر خدا است که جز از سوی وی روی بدو نتوان کرد، همان راه منحصری است که هر که جز از آن راه برود هلاک خواهد شد و همچنین برای امامان بر حق یکی پس از دیگری این حکم جاری است، خدا آنها را ستون‌های زمین ساخته تا مبادا بر اهل خود بلرزد، او است حجت رسا بر هر که روی زمین یا زیر آن است‏».<ref>کلینی، محمد، الکافی، ج‏۱، ص۱۹۶و ص۱۹۹.</ref>
+| ترجمه = دلیل و برهان رسا [که قابل ردّ، ایراد، شک و تردید نیست] مخصوص خدا است، و اگر خدا می‌خواست قطعاً همه شما را [به طور جبر] هدایت می کرد.
+}}
-مشابه این روایات در اکثر کتب روایی و تفسیری همچون تفسیر البرهان، که تفسیر روایی است، وجود دارد.
-در واقع «حجت بالغه» بودن یکی از اوصاف امام است؛ از این رو در روایت معروفی که از امام رضا «ع» در اوصاف امام، گزارش شده، به این وصف هم اشاره شده است؛ آنجا که حضرت فرمودند: «الْإِمَامُ یُحِلُّ حَلَالَ اللَّهِ وَ یُحَرِّمُ حَرَامَ اللَّهِ وَ یُقِیمُ حُدُودَ اللَّهِ وَ یَذُبُّ عَنْ دِینِ اللَّهِ وَ یَدْعُو إِلَی سَبِیلِ رَبِّهِ بِالْحِکْمَه وَ الْمَوْعِظَه الْحَسَنَه وَ الْحُجَّه الْبَالِغَه»؛ «امام است که حلال خدا را حلال و حرام او را حرام کند و حدود خدا را بپا دارد و از دین خدا دفاع کند و با حکمت و اندرز و حجت رسا مردم را بطریق پروردگارش دعوت نماید».<ref>همان، ص۲۰۰. و رک: ابن بابویه، محمد؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج‏۱، ص۳۱۰، باب ۲۸.</ref>
-به این وصف در لوح حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) نیز اشاره شده است.<ref>ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏۱، ص۴۳، باب ۶، حدیث ۲.</ref>
-نتیجه اینکه «حجت بالغه» بر هر یک از امامان «ع» اطلاق می‌شود که از آن جمله حضرت امام مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) است.
 {{پایان پاسخ}}