تفاوت عدل و فضل خداوند: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا عدل خداوند ناشی از فضل اوست یا این دو با هم متفاوتند؟
عدل و فضل خداوند چه شباهت و تفاوتی با یکدیگر دارند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}فضل خداوند، گاه مربوط به گروه خاصی از انسان‌ها است اما صفت عدل، صفتی است که برای همه افراد یکسان اجرا خواهد شد. عدالت الهی نیز چنین معنا می‌شود که خداوند با هر موجودی آن چنان‌که شایسته آن است، رفتار کند. فضل خدا به معنای اعطا براساس لطف و نه شایستگی بندگان است.
{{اصول دین و فروع دین}}
{{پاسخ}}
'''عدل خداوند''' صفتی است که برای همه افراد بر اساس استحقاق اجرا خواهد شد اما [[فضل خداوند]] در معنای خاص خود، مربوط به گروهی از انسان‌ها است.  


دو صفت عدل و فضل خدا مستقل بوده و خداوند با هر یک از این صفات به گونه‌ای مستقل از دیگری نسبت به بندگان رفتار خواهد نمود. صفت عدل، صفتی است که برای همه یکسان است؛ زیرا خداوند به بندگان ظلم نمی‌کند و هیچ‌کس از سلطه عدل خداوند در روز قیامت بیرون نخواهد بود.
عدالت الهی به این معنا است که خداوند با هر موجودی چنان‌که شایسته آن است، رفتار می‌کند. عدل خداوند برای همه یکسان است؛ زیرا خداوند به بندگان [[ظلم]] نمی‌کند و هیچ موجودی از عدل خداوند در [[روز قیامت]] بیرون نخواهد بود. فضل خدا به معنای اعطا براساس [[لطف]] و نه شایستگی بندگان است.


== معنای عدالت ==
دو صفت عدل و فضل خدا مستقل بوده و [[خداوند]] با هر یک از این صفات به گونه‌ای مستقل از دیگری نسبت به بندگان رفتار خواهد نمود.
واژه عدل و عدالت دارای معانی مختلفی است که معروف‌ترین و جامع‌ترین آن قرار گرفتن افراد و اشیاء در جایگاه شایسته خود است. این تعریف را می‌توان در کلام امام علی(ع) نیز یافت: {{متن عربی|الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُور مَوَاضِعَهَا|ترجمه=عدل این است که امور را در جاى خود قرار می‌دهد}}.<ref>نهج البلاغه، حکمت، ۴۳۷.</ref>


براساس این معنای عدالت، در جهان تکوین و تشریع، اصل عدالت این اقتضاء را دارد که هر چیزی در جای مناسب خود قرار گیرد. عدالت الهی نیز چنین معنا می‌شود که خداوند با هر موجودی آن چنان‌که شایسته آن است، رفتار کند و آن را در موضعی که در خور آن باشد، بنشاند و چیزی را که مستحق آن است به او عطا کند.<ref>سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، کتابفروشی طه، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۳۱۵.</ref>
==معنای عدالت==
واژه عدل و عدالت دارای معانی مختلفی است که معروف‌ترین و جامع‌ترین آن قرار گرفتن افراد و اشیاء در جایگاه شایسته خود است. این تعریف را می‌توان در کلام [[امام علی(ع)]] نیز یافت: {{متن عربی|الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُور مَوَاضِعَهَا|ترجمه=عدل این است که امور را در جاى خود قرار می‌دهد}}.<ref>نهج البلاغه، حکمت، ۴۳۷.</ref>


== معنای فضل ==
براساس این معنای عدالت، در جهان [[تکوین]] و [[تشریع]]، اصل عدالت این اقتضاء را دارد که هر چیزی در جای مناسب خود قرار گیرد. عدالت الهی نیز چنین معنا می‌شود که خداوند با هر موجودی آن چنان‌که شایسته آن است، رفتار کند و آن را در موضعی که در خور آن باشد، بنشاند و چیزی را که مستحق آن است به او عطا کند.<ref>سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، کتابفروشی طه، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۳۱۵.</ref>
فضل به معنی برتری، مزیت و زیادی است. فضل خدا، اعطای خداوند، براساس کَرَم است و نه آنچه شایستگی بندگان است.<ref>سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۴۲۰.</ref> خواجه طوسی گفته است: ثواب از فضل خداوند و عقاب از عدل او است.<ref>طوسی، خواجه نصیر الدین، آغاز و انجام، انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۴ش، ص۷۲.</ref> بهشت استحقاق کسی نیست بلکه خداوند آن را بر حسب فضل خود عطا می‌کند.
 
==معنای فضل==
فضل خدا، عطاکردن براساس لطف است و نه آنچه شایستگی بندگان است.<ref>سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۴۲۰.</ref> [[خواجه نصیرالدین طوسی]]، [[ثواب]] را از فضل خداوند و مجازات را از عدل او دانسته است.<ref>طوسی، خواجه نصیر الدین، آغاز و انجام، انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۴ش، ص۷۲.</ref>


فضل خدا بر دو مرتبه است:
فضل خدا بر دو مرتبه است:
* در مرتبه اول فضل خداوند همگانی و عام است. این فضل شامل همه انسان‌ها و حتی موجودات می‌شود: مورد مرتبه اول می‌فرماید: {{قرآن||ترجمه=همانا خداوند نسبت به مردم تفضل دارد.|سوره=بقره|آیه=۲۴۳}} در مورد کلی‌تر باز می‌فرماید: {{قرآن|وَلَکنَّ اللّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْعَالَمِینَ|ترجمه=خداوند نسبت به همه عالم صاحب فضل است|سوره=بقره|آیه=۲۵۱}}.
* در مرتبه دوم، فضل خداوند تنها به مؤمنان اختصاص دارد: {{قرآن|وَاللّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ|ترجمه=خداوند نسبت به مؤمنین صاحب فضل است|سوره=آل‌عمران|آیه=۱۵۲}}.


== تفاوت‌ها ==
*معنای عام: فضل خداوند در مرتبه اول، همگانی و عام است. این فضل شامل همه انسان‌ها و حتی موجودات می‌شود: {{قرآن||ترجمه=همانا خداوند نسبت به مردم فضل بسیار دارد.|سوره=بقره|آیه=۲۴۳}} و {{قرآن|وَلَکنَّ اللّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْعَالَمِینَ|ترجمه=خداوند نسبت به جهانیان، لطف و فضل دارد.|سوره=بقره|آیه=۲۵۱}}.
خداوند هم دارای فضل است و هم صاحب عدل. فضل گاه مربوط به گروه خاصی از انسان‌ها می‌شود. خداوند در قرآن می‌فرماید: {{قرآن|ذَلِک فَضْلُ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَن یَشَاء|ترجمه=آن فضل خداست که به هر کسی بخواهد عطا می‌کند|سوره=مائده|آیه=۵۴}}.<ref>مائده / ۵۴.</ref> اما صفت عدل، صفتی است که برای همه افراد یکسان اجرا خواهد شد؛ زیرا خداوند به بندگان ظلم نمی‌کند و هیچ‌کس خصوصاً در حسابرسی اعمال، از زیر سلطه عدل خداوند در روز قیامت بیرون نخواهد بود.
*معنای خاص: این نوع فضل خداوند تنها به [[ایمان|مؤمنان]] اختصاص دارد: {{قرآن|وَاللّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ|ترجمه=خداوند نسبت به مؤمنین صاحب فضل است|سوره=آل‌عمران|آیه=۱۵۲}}.


دو صفت عدل و فضل خدا مستقل بوده و خداوند با هر یک از این صفات به گونه‌ای مستقل از دیگری نسبت به بندگان رفتار خواهد نمود. همچنین هیچ‌کدام از این صفات از دیگری ناشی نمی‌شود نه عدل خدا از فضل اوست و نه فضل او از عدل.
==تفاوت‌ها==
خداوند هم دارای فضل است و هم صاحب عدل. فضل گاه مربوط به گروه خاصی از انسان‌ها می‌شود: {{قرآن|ذَلِک فَضْلُ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَن یَشَاء|ترجمه=آن فضل خداست که به هر کسی بخواهد عطا می‌کند|سوره=مائده|آیه=۵۴}}. اما صفت عدل، صفتی است که برای همه افراد بر اساس استحقاق اجرا خواهد شد؛ زیرا خداوند به بندگان ظلم نمی‌کند و هیچ‌کس خصوصاً در حسابرسی اعمال، از عدل خداوند در روز قیامت بیرون نخواهد بود.


{{مطالعه بیشتر}}
دو صفت عدل و فضل خدا مستقل بوده و خداوند با هر یک از این صفات به گونه‌ای مستقل از دیگری نسبت به بندگان رفتار خواهد نمود. همچنین هیچ‌کدام از این صفات از دیگری ناشی نمی‌شود.


== مطالعه بیشتر ==
==جستارهای وابسته==
۱ـ معارف اسلامی، جمعی از نویسندگان، ج۱، ص۱۱۷، دفتر نشرمعارف ۱۳۸۰.


۲ـ عقاید استدلالی، علی ربانی گلپایگانی، ج۱، ص۱۸۹، مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران، ۱۳۸۱ش، مبحث عدل الهی.
*[[انواع عدالت خداوند]]


== منابع ==
==منابع==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
خط ۴۳: خط ۴۵:
| تیترها =شد
| تیترها =شد
| ویرایش =شد
| ویرایش =شد
| لینک‌دهی =
| لینک‌دهی =شد
| ناوبری =
| ناوبری =
| نمایه =
| نمایه =شد
| تغییر مسیر =
| تغییر مسیر =
| ارجاعات =
| ارجاعات =
| بازبینی نویسنده = شد
| بازبینی =
| بازبینی =
| تکمیل =
| تکمیل =
خط ۵۴: خط ۵۷:
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:اسماء و صفات الهی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۴۳

سؤال

عدل و فضل خداوند چه شباهت و تفاوتی با یکدیگر دارند؟

کاشی کاری نام الله.jpg

عدل خداوند صفتی است که برای همه افراد بر اساس استحقاق اجرا خواهد شد اما فضل خداوند در معنای خاص خود، مربوط به گروهی از انسان‌ها است.

عدالت الهی به این معنا است که خداوند با هر موجودی چنان‌که شایسته آن است، رفتار می‌کند. عدل خداوند برای همه یکسان است؛ زیرا خداوند به بندگان ظلم نمی‌کند و هیچ موجودی از عدل خداوند در روز قیامت بیرون نخواهد بود. فضل خدا به معنای اعطا براساس لطف و نه شایستگی بندگان است.

دو صفت عدل و فضل خدا مستقل بوده و خداوند با هر یک از این صفات به گونه‌ای مستقل از دیگری نسبت به بندگان رفتار خواهد نمود.

معنای عدالت

واژه عدل و عدالت دارای معانی مختلفی است که معروف‌ترین و جامع‌ترین آن قرار گرفتن افراد و اشیاء در جایگاه شایسته خود است. این تعریف را می‌توان در کلام امام علی(ع) نیز یافت: «الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُور مَوَاضِعَهَا؛ عدل این است که امور را در جاى خود قرار می‌دهد».[۱]

براساس این معنای عدالت، در جهان تکوین و تشریع، اصل عدالت این اقتضاء را دارد که هر چیزی در جای مناسب خود قرار گیرد. عدالت الهی نیز چنین معنا می‌شود که خداوند با هر موجودی آن چنان‌که شایسته آن است، رفتار کند و آن را در موضعی که در خور آن باشد، بنشاند و چیزی را که مستحق آن است به او عطا کند.[۲]

معنای فضل

فضل خدا، عطاکردن براساس لطف است و نه آنچه شایستگی بندگان است.[۳] خواجه نصیرالدین طوسی، ثواب را از فضل خداوند و مجازات را از عدل او دانسته است.[۴]

فضل خدا بر دو مرتبه است:

  • معنای عام: فضل خداوند در مرتبه اول، همگانی و عام است. این فضل شامل همه انسان‌ها و حتی موجودات می‌شود: ﴿همانا خداوند نسبت به مردم فضل بسیار دارد.(بقره:۲۴۳) و ﴿وَلَکنَّ اللّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْعَالَمِینَ؛ خداوند نسبت به جهانیان، لطف و فضل دارد.(بقره:۲۵۱).
  • معنای خاص: این نوع فضل خداوند تنها به مؤمنان اختصاص دارد: ﴿وَاللّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ؛ خداوند نسبت به مؤمنین صاحب فضل است(آل‌عمران:۱۵۲).

تفاوت‌ها

خداوند هم دارای فضل است و هم صاحب عدل. فضل گاه مربوط به گروه خاصی از انسان‌ها می‌شود: ﴿ذَلِک فَضْلُ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَن یَشَاء؛ آن فضل خداست که به هر کسی بخواهد عطا می‌کند(مائده:۵۴). اما صفت عدل، صفتی است که برای همه افراد بر اساس استحقاق اجرا خواهد شد؛ زیرا خداوند به بندگان ظلم نمی‌کند و هیچ‌کس خصوصاً در حسابرسی اعمال، از عدل خداوند در روز قیامت بیرون نخواهد بود.

دو صفت عدل و فضل خدا مستقل بوده و خداوند با هر یک از این صفات به گونه‌ای مستقل از دیگری نسبت به بندگان رفتار خواهد نمود. همچنین هیچ‌کدام از این صفات از دیگری ناشی نمی‌شود.

جستارهای وابسته

منابع

  1. نهج البلاغه، حکمت، ۴۳۷.
  2. سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، کتابفروشی طه، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۳۱۵.
  3. سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۴۲۰.
  4. طوسی، خواجه نصیر الدین، آغاز و انجام، انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۴ش، ص۷۲.