استفاده از رشوه برای گرفتن حق

سؤال

آیا انسان می‌تواند برای گرفتن حق خود از رشوه استفاده کند یا خیر؟

رشوه بر سه قسم است:

الف) رشوه در مقام حکم.

ب) رشوه برای رسیدن به امر حرام.

ج) رشوه برای رسیدن به امر مباح.

اما توضیح اقسام مذکور به شرح زیر می‌باشد:

الف) رشوه در حکم آن است که به قاضی می‌دهند تا به نفع رشوه‌دهنده حکم کند.

ب) قسم دوم رشوه آن است که به حاکم ظالمی یا رئیسی چیزی بدهند که با آن بتواند به کسی ظلم کند یا معصیتی انجام دهد.

ج) قسم سوم از رشوه آن است که مال خود را به شخصی بدهد تا با حمایت او بتواند به حق خودش برسد یا ظلمی را از خودش دفع کند.

اگرچه قسم سوم از رشوه، به قصد رسیدن به مطلب مشروع و مقصد حلال و حق شرعی حلال است، ولی گرفتن آن خالی از اشکال نیست، زیرا گرفتن آن سبب سهولت رشوه خواری در دو قسم دیگر که حرام قطعی است بشود. شخص پرهیزگار باید از قسم حلال پرهیز کند تا گرفتار حرام آن نشود.