مبعث پیامبر(ص)
این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
مبعث پیامبر(ص) در چه زمانی رخ داد؟
بعثت به پیامبری رسیدن حضرت محمد را می گویند که در سال چهلم عام الفیل اتفاق افتاد. قول مشهور این است که حضرت محمد در چهل سالگی مبعوث شده اند. در تفسیر عرفانی مبعث گفته شده که بعث در حقیقت به معنای تجلی خداوند و صفات الهی در یک انسان زمینی است.
روز مبعث، عیدی بزرگ در فرهنگ همه فرق اسلامی است و در سراسر سرزمینهای اسلامی آن را جشن می گیرند.
جایگاه
واقعهٔ بعثت در فرهنگ مسلمانان جایگاهی خاص دارد. بعثت در حقیقت نقطه آغازین اسلام است، دینی که در سالهای اولیهٔ خود با پیروانی اندک و در شرایط سخت آغاز شد، و بعدها در سراسر جهان انتشار یافت. مبعث را نقطه آغاز تحولی عظیم در تاریخ بشریت بهشمار آوردهاند. این اتفاق بزرگ به نقل مورخان در روز دوشنبه ۲۷ رجب سال چهلم عام الفیل و بیستمین سال حکومت خسرو پرویز بر ایران روی داده است. قولهای دیگری ۱۷ یا ۱۸ رمضان، یا یکی از روزهای ماه ربیعالاول را روز بعثت دانستهاند، هرچند شیعیان قول اول را برگزیدهاند. روز مبعث، عیدی بزرگ در فرهنگ همه فرق اسلامی است و در سراسر سرزمینهای اسلامی، در روز مبعث، جشنهای ویژهای متناسب با آداب و رسوم هر کشور برپا میشود.[۱]
در تفسیر و تبیین عرفانی مبعث گفته شده مبعث در حقیقت به معنای تجلی خداوند و صفات الهی در یک انسان زمینی است و مبعوث شدن پیامبر به این معناست که نفس پیامبر به درجهای از عرفان و معرفت رسید که حقایقی از عالم بالا بر او آشکار شد. تجلی ذات حق در نفس پیامبر را معنای بعثت دانستهاند.[۲]
آغاز بعثت
بعثت پیامبر اکرم(ص) در ۴۰ سالگی و در قولی خلاف مشهور، در ۴۳ سالگی آن حضرت اتفاق افتاد؛ سبب این اختلاف، برداشت متفاوت از مفهوم بعثت است که آیا اولین نزول قرآن و آیات الهی مساوی با بعثت است، یا اولین تبلیغ رسمی و علنی.[۳]
وقتی پیامبر اکرم(ص) در غار حرا، در کوه ثور، به تفکر و عبادت مشغول بود، با نزول نخستین آیات سوره علق، و دعوت او به «خواندن به نام پروردگاری که آفرید» آغاز شد و با نخستین آیات سوره مدثر ادامه یافت. پیامبر(ص) ابتدا همسرشان خدیجه و پسر عمویشان علی(ع) را در جریان نبوت خویش قرار دادند. ۳ سال بعد با نزول آیهٔ «وَاَنْذِرْ عَشیرَتَک الاْقْرَبین» (سوره شعراء، آیه ۲۶) دعوت وارد مرحله جدیدی شد و در همان سال با نزول آیه «فَاصْدَع بِما تُؤْمَرُ وَاَعْرِض عَن الْمُشْرِکین…» (سوره حجر، آیه ۱۵) علنی شد و اول بار پیامبر(ص) در بازار عُکاظ، جایی که همه مردم برای تجارت در آن جمع بودند و عدهای نیز در بلندیهای آن به بیان اشعار تازه و داستانهای گوناگون مشغول بودند، همه را به سکوت خواندند و دعوت خویش را آشکار کردند. آن روز ابولهب، پیامبر(ص) را به استهزا آزرد و عدهای نیز به پیروی از او پیامبر(ص) را آزار رسانیدند؛ اما ابوطالب در حمایت از پیامبر(ص) آنان را تنبیه کرد، عده کمی ایمان آوردند و به جمع گروه اندکی که در این دورهٔ ۳ ساله، پنهانی ایمان آورده بودند، پیوستند.[۴]
گفتهاند نخستین نشانههای بعثت پیامبر(ص) به هنگام ۴۰ سالگی او، رؤیاهای صادقه بوده است، اما آنچه در سیره به عنوان آغاز بعثت شهرت یافته، شبی در ماه رمضان، یا ماه رجب است كه فرشتۀ وحی در غار حرا بر پیامبر(ص) ظاهر شد و بر او نخستین آیات سورۀ علق را برخواند. بنابر روایات، پیامبر(ص) به شتاب به خانه بازگشت و خواست كه او را هر چه زودتر بپوشانند. گفته شده برای مدتی در نزول وحی وقفهای ایجاد شد و همین امر پیامبر(ص) را غمناك ساخته بود، ولی اندكی بعد فرشتۀ وحی بازآمد و آن حضرت را مأمور هدایت قوم خود كرد.[۵]
در تفسیر نمونه گفته شده که به اعتقاد اكثر مفسران سوره علق نخستين سورهاى است كه بر پيغمبر اكرم(ص) نازل شده است.[۶]
منابع
- ↑ مطیع، مهدی، «بعثت»، دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ذیل مدخل.
- ↑ «بعثت پیامبر اسلام(ص) در گفتوگو با محسن غرویان»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۹۵، بازدید: ۱۵ بهمن ۱۴۰۲.
- ↑ مطیع، مهدی، «بعثت»، دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ذیل مدخل.
- ↑ مطیع، مهدی، «بعثت»، دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ذیل مدخل.
- ↑ جمعی از نویسندگان، «اسلام»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، ج۸، ذیل مدخل.
- ↑ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۱۵۳.