سکونت و کسب و کار امام زمان(ع)

سؤال

امام زمان که دربین مازندگی میکندشغل ودرآمدوخانه وسکونتشون کجاست؟

درگاه‌ها

محل سکونت و چگونگی کسب و کار امام مهدی(ع) در روایات مورد اشاره قرار نگرفته است. فقط در روایات گفته شده، امام زمان(ع) در بین مردم زندگی و رفت و آمد می‌کند؛ ولی کسی او را نمی‌شناسد. در روایاتی زندگی امام مهدی(ع) به حضرت یوسف(ع) تشبیه شده که برادرانش اگر چه عاقل و دانا بودند و پیش از آن با او زندگی کرده بودند، هنگام ملاقات با او، او را نشناختند.

امام صادق «ع» می‌فرماید: «... صاحب این امر (امام زمان ـ(ع)) در بین مردم رفت و آمد و تردد دارد و در بازارها راه می‌رود و روی فرشهای مردم می‌نشیند و مردم او را نمی‌شناسند، و این وضع ادامه دارد تا زمانی که خداوند به او اجازه ظهور دهد و آن وقت مجاز است خود را معرّفی نماید…»

بر این اساس نمی‌توان برای وجود مقدس امام زمان «ع» جا و مکانی خاص و معینی را تعیین نمود، بلکه آن بزرگوار ممکن است در جاهای گوناگون و در سراسر جهان خصوصاً اماکن مقدسه و مواردی که در روایات به آن اشاره شده است در حال سکونت و رفت و آمد باشد.

حضرت هم‌چون دیگران زندگی می‌کند و از زندگی معمولی و عادی برخوردار است، البته در منابع دینی ما، نکته خاصی در مورد کیفیت زندگی امام زمان «ع» بیان نشده است و ما اطلاعات زیادی در کار و شغل آن حضرت نداریم.

مطلبی که با توجه به روایات حتمی است، این است که حضرت مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) در بین مردم زندگی و رفت و آمد دارند، اما کسی ایشان را نمی‌شناسد. همان‌طور که از امام صادق «ع» روایت شده که می‌فرمایند: «حضرت صاحب‌الامر (علیه‌السلام) از این جهت با حضرت یوسف «ع» شباهت دارد که برادران یوسف، با این که عاقل و دانا بودند و قبلاً هم با وی معاشرت داشتند، وقتی به محضرش شرفیاب شدند تا خودش را معرفی ننمود، او را نشناختند. و با این که بین ایشان و حضرت یعقوب «ع» بیش از ۱۸ روز را فاصله نبود، حضرت یعقوب «ع» از وی اطلاعی نداشتند. پس چرا این مردم انکار می‌کنند که خداوند همین عمل را نسبت به حجت خویش حضرت صاحب‌الامر(ع) نیز انجام دهد؟ آن حضرت هم، در بین مردم تردد کند و در بازارشان راه برود و بر فرش ایشان قدم بگذارد، ولی او را نشناسند، و به همین وضع زندگی کند تا هنگامی که خداوند به او اذن معرفی به مردم را بدهد.» بر این اساس در مورد زندگی خصوصی حضرت نیز اگر ما به جست جو نپردازیم، برایمان بهتر است.

بی‌تردید زندگی ایشان چه در دوران غیبت و چه در دوران ظهور و قیام و چه در دوران حکومت بر جهان [که ان شاء الله زودتر برسد]، هم چون زندگی اجداد کرامشان (رسول اکرم، حضرت امیرالمؤمنین و …(ع)) خواهد بود؛ پس نه تنها اهل عصمت، بلکه اهل ایمان و تقوا نیز در این دنیا مصرف‌گرا نیستند که دغدغه درآمد کم یا زیاد را داشته باشند. در عین حال، وقتی خداوند متعال کار و تلاش را برای تأمین امرار معاش مقدر و مقرر فرموده است و در احادیث نیز تأکید و تصریح شده که «اگر «تقوا» ده قسم باشد، نه قسم آن در کسب حلال است»، لابد ایشان نیز بی‌کار نیستند؛ چنان‌که هیچ‌یک انبیا و اولیای الهی بی‌کار نبوده‌اند. عده‌ای چوبانی می‌کردند، عده‌ای نجاری می‌کردند. حضرت داود(ع) با آن گستره حکومتی، از راه آهنگری و زره‌سازی کسب درآمد داشتند و حضرت سلیمان(ع) که به نوعی حکومت جهانی داشتند، از راه زنبیل‌بافی کسب درآمد داشتند و همان مقدار نیز برای زندگی و مصرف شخصی آنها کافی بود.

البته مهم‌ترین شغل (اشتغال) اولیاء الله، همان «ولایت و امامت» است که در این شغل آنها «کارگر» و خداوند متعال، «کارفرما» ی آنان است؛ خدایی که رازق المرزوقین تمامی مخلوقات و بندگانش می‌باشد. در قرآن کریم تصریح شده است که برای حضرت مریم علیهاالسلام، مائدهٔ آسمانی می‌آمد: «فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَکَفَّلَهَا زَکَرِیَّا کُلَّمَا دَخَلَ عَلَیْهَا زَکَرِیَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقاً قَالَ یَا مَرْیَمُ أَنَّی لَکِ هَـذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللّهِ إنَّ اللّهَ یَرْزُقُ مَن یَشَاء بِغَیْرِ حِسَابٍ» پس پروردگارش وی [مریم] را با حُسنِ قبول پذیرا شد و او را نیکو بار آورد، و زکریا را سرپرست وی قرار داد. زکریا هر بار که در محراب بر او وارد می‌شد، نزد او [نوعی] خوراکی می‌یافت. [می] گفت: «ای مریم، این از کجا برای تو [آمده است؟ او در پاسخ می] گفت: «این از جانب خداست، که خدا به هر کس بخواهد، بی شمار روزی می‌دهد.» به تصریح کلام وحی در قرآن کریم، خداوند متعال حتی برای آن مردمان عنود و لجوج در قوم بنی‌اسرائیل، از آسمان مرغ بریان و سلوا فرستاد.

البته منظور این نیست که لابد امام زمان(ع) در گوشه‌ای نشسته‌اند و روزی سه وعده از آسمان برای‌شان خوردنی و آشامیدنی می‌آید؛ بلکه منظور این است که بدانیم نه تنها موارد اینگونه وجود دارد، بلکه زندگی امام(ع) نیز مانند سایر اهل عصمت و اولیاء الله(ع) می‌باشد؛ پس وقتی حضرت سلیمان که حکومت جهانی داشتند، با زنبیل بافی امرار معاش می‌کردند، برای امام زمان(ع) نیز برخورداری از باغ، زراعت، گله یا …، تصور بعیدی نیست، هر چند که هیچ‌کس اطلاع دقیقی ندارد.

بنابر این در مورد کیفیت زندگی آن‌حضرت اطلاع دقیقی در دست نیست، اما امام «ع» علاوه بر اشتغال به امامت و ولایت، شاید مانند اجداد طاهرینش از دست‌رنج خودشان ارتزاق نمایند.