نظر پیامبر(ص) درباره فتح ایران توسط مسلمانان

.

سؤال: آیا پیامبر «ص»، با فتح ایران توسط اعراب موافق بودند؟ آیا جنگ به خاطر تبلیغ اسلام درست است؟

با سلام و احترام خدمت شما پرسشگر گرامی! از اینکه با مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات حوزه علمیه قم مکاتبه نموده‌اید، صمیمانه تشکر می‌کنیم؛ امید آن که تحقیق و پاسخ ارایه شده، رهگشای اندیشه پویشگرتان باشد.

پاسخ اجمالی

نکته اصلی و اساسی این است که خسرو پرویز پادشاه مستبد ساسانی، نه تنها سیاست عاقلانه ای در قبال دعوت رسول رحمت و مهربانیت، از خود نشان نداد، بلکه در صدد دستگیری آن حضرت بود که به دست کسان خود کشته شد؛ در زمان خلیفه دوم، پادشاه ساسانی، قصد حمله به حجاز را داشت که مسلمانان، حمله پیشدستانه کردند.

پاسخ تفصیلی

با توجه به جهانی بودن آئین نورانی اسلام، پیامبر(ص) در زمان حیات مبارکشان، تمام سران دنیا از جمله ایران را با ارسال نامه ای، به آیین توحید و سعادت دنیا و آخرت دعوت فرمود. اما این پادشاه مستبد و مغرور ایران بود که از این فرصت نورانی استفاده نکرده و حتی نامه حضرت را پاره نمود.

بنابراین، قبل از اینکه جریان فتوحات، از جمله فتح ایران بعد از رحلت پیامبر(ص) پیش بیاید، آن حضرت رسالت خود را به سران دنیا اعلام فرموده بود. این خسرو پرویز بود که کم عقلی به خرج داد و نامه پیامبر رحمت(ص) را پاره کرد. اسلام در زمان رسول الله(ص) به صورت مسالمت آمیز عرضه شد.

آن زمان مثل امروز نبود که پیامبر(ص) یا جانشینان آن حضرت از طریق تلویزیون، ماهواره، اینترنت و… و از راه دور بتوانند دین اسلام را در ایران تبلیغ و به مردم عرضه نمایند. تبلیغ اسلام فقط یک راه داشت و آن عبارت بود از اعزام مبلغ که سران کشورها به هیچ عنوان چنین اجازه ای را به رسول خدا(ص) یا جانشینان وی نمی‌دادند.

موضع‌گیری سران برخی کشورها و ممانعت از ترویج اسلام و اسلام خواهی مردم، باعث شد تنها راهی که برای جانشینان پیامبر(ص) باقی بماند، حمله نظامی و برداشتن مانعی جدی به نام حکومت‌های جوربود تا راه برای عرضه اسلام به مردم فراهم شود.

نتیجه‌گیری

این امر که پیامبر(ص) به گسترش دین مبین اسلام به تمامی نقاط جهان اهتمام داشتند، با توجه به جهانی بودن تعالیم اسلام و سیطره حکام جور و ظلم بر ممالک مهم جهان آن روز و لزوم نجات انسانها و رساندن پیام الهی به گوش جهانیان امری بدیهی به نظر می‌رسد؛ حضرت، در مرحله نخست به نامه نگاری به سران ممالک مختلف و دعوت آنها به پذیرش آیین جدید پرداختند و اگر عمر ایشان کفاف می‌داد، چه بسا خود به فتوحات اقدام می‌کردند، اما هدف مهم ایشان همانا نجات بشریت از سیطره ظلم و جور و گسترش آیین یکتاپرستی و عدالت انسانی بود؛ رفتار پیامبر(ص)، در فتح مکه، دومه الجندل و پیمان نامه‌های متعدد با قبائل مختلف، نشانگر پیگیری این هدف اساسی می‌باشد؛بعد از رحلت آن بزرگوار و انحراف جریان رهبری مسلمانان از نقشه طراحی شده پیامبر(ص)، بعضاً رفتارهای ناسازگار با تعالیم اسلامی، با مردم مناطق فتح شده صورت گرفت که نمونه‌هایی از آن در فتوحات خالد بن ولید و در مناطقی از ایران به ثبت رسیده است.

رسول مکرم اسلام «ص»، اصل فتوحات را خبر و بشارت داد و نه نحوه آن را؛ به عبارت واضحتر، حضرت به یارانش مژده داد که شما در آینده به برکت اسلام، دارای شوکت و عظمت زایدالوصفی خواهید شد؛ پیش‌بینی آن بزرگوار به وقوع پیوست و تحقق یافت؛ صحابی بزرگواری از قبیل سلمان و… حضور داشتند و این مسئله موجب می‌شد که حتی الامکان این فتوحات، صبغه دینی و اخلاقی داشته باشد و با تلفات کمتر صورت بگیرد؛ البته در مواردی نیز برخی فرماندهان خودسر و نالایق، ممکن بود که دست به کارهای خلاف دین و انسانیت بزنند؛ ناگفته نماند که برخی اغراق‌ها و دروغها نیز توسط راویانی چون سیف بن عمر گزارش شده است که باید در پذیرش آنها احتیاط و وسواس به خرج داد.

معرفی منابع برای مطالعه بیشتر:

1. سایت اندیشه قم؛
3. سایت ویکی پاسخ؛
5. سیره رسول خدا(ص)، رسول جعفریان.

حدیث اخلاقی:

رسول خدا ((ص) وسلم):

«انَّما بُعِثتُ لِاُتمِمَّ مکارم الأخلاق؛ برای (احیای) مکارم اخلاق و نیکی‌های اخلاقی مبعوث شده‌ام».