هروله

سؤال

مقصود از «هروله» چيست؟ که به دروغ اين را به امام حسين(ع) در روز عاشورا نسبت مي دهند؟

هروله در لغت به معني نوعي راه رفتن است که حد متوسط دويدن و راه رفتن عادي است.

يعني دويدن آرام و کنايه از سرعت اجابت خداي تعالي و قبول توبه بنده است.

هرول الرجل: راه رفتن مرد بين دويدن و آهسته رفتن.

فيروز آبادي مي گويد: هروله، زياده در راه رفتن است. يعني سرعت دادن به راه رفتن.

اما در اصطلاح، هروله به راه رفتن در بخشي از مسعي (محل سعي بين صفا و مروه) که حاجيان وعمره گذاران در مکه عمل را انجام مي دهند. يعني سعي بين صفا و مروه که از ارکان حج و عمره است. در قسمتي از اين محل مستحب است که حاجي و عمره گذار مرد، هروله کند، يعني به راه رفتن خود کمي سرعت دهد. به طوري که نه راه رفتن عادي باشد و نه دويدن با سرعت. به اين عمل هروله مي گويند.

چنان چه فقها و عرفا مي گويند: مستحب است که مردان به صورت آرام، در بخشي از مسير بين صفا و مروه بدوند و هروله کنند اين به معناي فرار از هواي نفس و زير پا گذاشتن غرور و قدرت آدمي است.

و به همين مضمون حديثي از امام صادق(ع) وارد شده است که حضرت مي فرمايند: «هرول هروله هرباً من هواک و تبرأ من حولک و قوتک» براي فرار از هواي نفس هروله کن و خود را از قوت و غرور مبرا کن.

همان طور که اشاره شد هروله عمل مستحبي است که مخصوص مردان است. ولي براي زنان جايز نيست که هروله کنند و شايد حکمت اين مطلب آن باشد که با توجه به مخلوط بودن زنان و مردان در حال سعي دويدن (آرام) بانوان گاهي موجب تحريک مردان مي شود و تأثير منفي بر فضاي معنوي مسعي مي گذارد. چنان که پيامبر اسلام(ص) فرمودند:

يا علي ليس علي النساء هروله بين الصفا و المروه: اي علي براي زنان بين صفا و مروه هروله جايز نيست.

و هم چنين مستحب است که حاجي در وادي محسّر که مکاني بين مشعر و مني است و محل نابودي اصحاب فيل است، به صورت هروله رد شود و توقف نکند.

در فلسفه استحباب هروله درمسعي آمده که شيطان خود را به ابراهيم(ع) نماياند و ابراهيم از دست او گريخت تا با وي هم سخن نشود و يا اينکه ابراهيم به دستور جبرئيل بر شيطان حمله ور شد و شيطان گريخت.

از اين رو دويدن (هروله) و به تعبير ديگر راه رفتن سريع، در بين صفا و مروه مرسوم شد. پس مي بينيم که اين گونه راه رفتن که يک نوع عمل استحبابي است براي مردان در اعمال حج و عمره از زمان حضرت ابراهيم باقي مانده است.

درباره امام حسين(ع) شايد منظورشان اين باشد که امام رفتن و برگشتن اش، به سوي قتلگاه و خيمگاه به صورت، راه رفتن هروله اي بوده است ، شاید این مطلب اشکالی نداشته باشد ، ولي اگر کسي بخواهد بگويد استحباب هروله در حج به خاطر امام حسين(ع) مي باشد، يا اين که مستحب است در روز عاشورا يا در مجالس روضه، هروله کرد، چنين چيزي در اخبار و احاديث وارد نشده است.

و البته امروزه در برخي مناطق کشور، مثل کرمانشاه، در ايام عزاداري امام حسين(ع) خيمه بر پا مي کنند قتلگاه درست مي کنند و به صورت تعزيه و عزاداري، بين اين دو محل، به روش هروله رفت و آمد مي کنند. این رفتارها اگر صرفا به عنوان تعزیه و مراسم عزاداری باشد اشکالی ندارد، ولی نبایستی این اموری را که مستند تاریخی ندارد به تاریخ عاشورا نسبت داد.

مطالعه بیشتر

• درکربلا چه گذشت ؛شیخ عباس قمی .
• مقتل مقرم ،عبد ارزاق مقرم