فهرست آثار درباره علم و دین

سؤال

لطفاً پیرامون بحث علم و دین چند کتاب معرفی بفرمائید؟

رابطه علم دین

شاید منشأ نزاعها و بحثهای «علم و دین» یا «عقل و دین» مخالفت بعضی دانشمندان با تفسیرهای خاص مسیحیت و «کلیسا» از جهان باشد که نمونه جنجال‌برانگیز آن مسئله گالیله و محاکمه او بود. اما به هر حال این مسئله ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده‌است و در باب رابطه علم و دین نظریات مختلفی ارائه داده‌اند که ما سه دیدگاه را بیان می‌کنیم:

۱ـ کسانی که معتقدند علم و دین کاملاً با یکدیگر در تعارض اند، یعنی این دو ماهیتاً معارض یکدیگرند.

۲ـ برخی قائلند که میان علم و دین تعارضی وجود ندارد. بلکه اینها به دو قلمرو کاملاً متمایز متعلق اند؛ زیرا تفاوت میان این دو چنان زیاد است که تصادم میان آنها محال می‌باشد.

۳ـ بعضی دیگر معتقد به راهی بینابین هستند و معتقدند علم و دین مکمّل یکدیگرند، زیرا علم و دین مواضع تماس دارند، اما مواضع درگیری ندارند.

البته تذکر این نکته لازم است که برخی بین علوم طبیعی و علوم اجتماعی تفاوت قائلند؛ لذا افزون بر رابطه علوم طبیعی، از رابطه علوم اجتماعی و انسانی با دین هم بحث کرده‌اند.

اکنون به برخی از کتابها که در باب علم و دین بحث کرده‌اند اشاره می‌کنیم:

۱ـ ایان باربور، علم و دین، مترجم بهاء الدین خرمشاهی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول، ۱۳۶۲.

۲ـ مجموعه مقالات، یازدهمین همایش حوزه و دانشگاه «دین و علوم تجربی» ، انتشارات دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، ۱۳۷۷.

۳ـ هات، جان اف، علو دین از تعارض تا گفتگو، ترجمه بتول نجفی، قم، انتشارات کتاب طه، چاپ اول ۱۳۸۲.

۴ـ پیروزمند، علیرضا، رابطه منطقی دین و علوم کاربردی، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ اول ۱۳۷۶.

۵ـ علی زمانی، امیر عباس، دین و علوم تجربی تعارضها و راه حلها، انتشارات دبیرخانه مجمع گروه‌های معارف اسلامی، ۱۳۷۷.

۶ـ علی زمانی، امیر عباس، تاملاتی در باب رابطه علم و دین در مغرب زمین، قم، انتشارات احیاگران، چاپ اول، ۱۳۸۰.

۷ـ رضائی اصفهانی، محمد علی، رابطه علم و دین در غرب، انتشارات مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، چاپ اول، ۱۳۷۹.

۸ـ اکبریان، رضا، سازگاری یا ناسازگاری علم و دین، تهران، انتشارات مؤسسه توسعه دانش و پژوهش ایران، چاپ اول ۱۳۸۱.

۹ـ هونکه، ذیفرید، العقیده و المعرفه، ترجمه عمر لطفی العالم، بیروت، انتشارات دار قتیبه، چاپ اول، ۱۹۸۷ میلادی.

۱۰ـ راون، چارلز، سازش دانش و مسیحیت، ترجمه مسعود رجب نیا، تهران انتشارات نور جهان، چاپ اول، ۱۳۳۵.

۱۱ـ گلشنی، مهدی، از علم سکولار تا علم دینی، تهران انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۷۷.

۱۲ـ گلشنی، مهدی، فیزیکدانان غربی و مسئله خداباوری، تهران، انتشارات کانون اندیشه جوان، چاپ اول، ۱۳۷۷.

۱۳ـ نصر، حسین، نیاز به علم مقدس، ترجمه حسین میانداری، تهران، مؤسسه فرهنگی طه.

۱۴ـ کتابهای فلسفه دین.

۱۵ـ ساجدی، ابوالفضل، روش‌های حل تعارض علم و دین، مجله معرفت، ش۵۱.

۱۶ـ ژیلسون، اتین، عقل و وحی در قرون وسطی؛ ترجمه شهرام پازوکی، تهران انتشارات گروس، ج۲، ۱۳۷۸.

۱۷ـ علم و دین و معنویت در آستانه قرن بیست و یکم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چ اول، ۱۳۷۹.

۱۸ـ نصر، حسین، علم و تمدن در اسلام؛ ترجمه احمد آرام، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، چاپ دوم، ۱۳۵۹.