حدیث قضاوت امام علی(ع) درباره اختلاف در فرزند پسر

سؤال

آیا این روایت مستند و معتبر است که امام باقر (علیه السّلام) فرمود: "کَانَ لِرَجُلٍ عَلَی عَهْدِ عَلِیٍّ جَارِیَتَانِ فَوَلَدَتَا جَمِیعاً فِی لَیْلَه وَاحِدَه فَوَلَدَتْ إِحْدَاهُمَا ابْناً وَ الْأُخْرَی بِنْتَا فَعَمَدَتْ صَاحِبَه الْبِنْتِ فَوَضَعَتْ بِنْتَهَا فِی الْمَهْدِ الَّذِی فِیهِ الِابْنُ وَ أَخَذَتْ ابْنَهَا فَقَالَتْ صَاحِبَه الْبِنْتِ الِابْنُ ابْنِی وَ قَالَتْ صَاحِبَه الِابْنِ الِابْنُ ابْنِی فَتَحَاکَمَا إِلَی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ فَأَمَرَ أَنْ یُوزَنَ لَبَنُهُمَا وَ قَالَ أَیَّتُهُمَا کَانَتْ أَثْقَلَ لَبَناً فَالابْنُ لَهَا"؟ آیا واقعاً شیر زن پسرزا از شیر زن دخترزا، سنگین‌تر است؟

روایت مورد سؤال از نظر سند معتبر است و از نظر محتوایی نیز از درایت خاصّی برخوردار است. چون از نظر علمی نیازهای غذایی پسر بچه‌ها با دختر بچه‌ها، متفاوت است و به صورت طبیعی شیر آن دو نیز متفاوت است؛ زیرا دختران به عکس پسران، جسم لطیفی دارند. نیاز به چربی کمتر دارند. شیر هرچه کم‌چرب‌تر باشد، کودک سبک‌وزن‌تر می‌شود.

حدیث و ترجمه

«کَانَ لِرَجُلٍ عَلَی عَهْدِ عَلِیٍّ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ جَارِیَتَانِ فَوَلَدَتَا جَمِیعاً فِی لَیْلَةٍ وَاحِدَةٍ إِحْدَاهُمَا اِبْناً وَ اَلْأُخْرَی بِنْتاً فَعَمَدَتْ صَاحِبَةُ اَلْبِنْتِ فَوَضَعَتْ بِنْتَهَا فِی اَلْمَهْدِ اَلَّذِی فِیهِ اَلاِبْنُ وَ أَخَذَتِ اِبْنَهَا فَقَالَتْ صَاحِبَةُ اَلْبِنْتِ اَلاِبْنُ اِبْنِی وَ قَالَتْ صَاحِبَةُ اَلاِبْنِ اَلاِبْنُ اِبْنِی فَتَحَاکَمَا إِلَی أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ فَأَمَرَ أَنْ یُوزَنَ لَبَنُهُمَا وَ قَالَ «أَیَّتُهُمَا کَانَتْ أَثْقَلَ لَبَناً فَالاِبْنُ لَهَا؛ در زمان [امام] علی(ع) مردی دو کنیز داشت که هر دو باردار بودند و در یک شب نوازد خود را به دنیا آوردند. فرزند یکی پسر و فرزند دیگری دختر بود. صاحب دختر، نوزاد خود را با پسر دیگری عوض کرد و دختر خود را در گهوار او خوابانید و پسر را به‌جای دختر خود برد. کنیزی که دختر به دنیا آورده بود، ادعا کرد که فرزند من پسر بوده و کودک پسر فرزند من است. مادر پسر نیز، ادعا می‌کرد پسر فرزند او است. قضاوت را نزد علی علیه‌السّلام بردند، او گفت: شیر هر کدام را وزن کنند، هر کدام سنگینتر بود پسر فرزند او است.»

سند

شیخ صدوق در کتاب من لایحضره الفقیه از عاصم بن حمید، از محمد بن قیس، از امام باقر(ع) روایت اختلاف دو کنیز در فرزند پسر را نقل کرده است. شیخ طوسی نیز در کتاب تهذیب الاحکام با همین سلسله روای، این حدیث را نقل کرده است.

سند این روایت را معتبر دانسته‌اند.

محتوا

مکارم شیرازی در شرح این روایت می‌نویسد با توجّه به این که جنس دختران لطیف است و به طبع نیازمند غذای لطیف می‌باشد و از این‌رو شیری هم که می‌خورد بایستی چربی کمتری داشته باشد و شیر هرچه کم‌چرب باشد، سبک‌تر می‌شود.

روایت از نظر علمی

به نظر می‌رسد از نظر علمی نیز ثابت شده است که شیری که پسر بچه می‌خورد از نظر چربی پرچرب‌تر از شیری است که دختر بچه می‌خورد و این نشان از قدرت خداوند متعال است که پستان یک مادر چگونه بر فرزند پسر شیری تهیه می‌کند که با شیر دختر بچه تفاوت دارد، بدون این که خود مادر دخالتی دراین کار داشته باشد.

به این دو خبر که از اخبار و رسانه‌ها پخش شده است توجّه کنید:

به گزارش پایگاه اطّلاع رسانی شبکه خبر، محقّقان دانشگاه هاروارد در آمریکا نشان می‌دهد که بدن مادران به‌طور طبیعی شیر متفاوتی برای پسر یا دختر تولید می‌کند. هم چنین مطالعات انجام شده روی انسان‌ها، میمون‌ها و دیگر پستانداران، تفاوت‌هایی را در محتوای شیر مادر و مقدار تولید آن نشان داده است. این مطالعه نشان داد که شیری که مادر برای نوزاد پسر تولید می‌کند سرشار از چربی و پروتئین است که انرژی بیشتری دارد، امّا زمانی که مادر نوزاد دختر به دنیا می‌آورد، مقدار شیر مادر بیشتر می‌شود.

محقّقین دانشگاه ایالتی میشیگان نیز با بررسی ۷۲ مادر در مناطق روستایی کنیا به این نتیجه رسیده‌اند که مادرانی که نوزاد پسر دارند، به آن‌ها شیری می‌دهند که چربی بالاتری دارد. بر اساس نتایج مطالعه این محقّقین، شیری که نوزادان پسر می‌خورند، ۸. ۲ درصد چربی دارد؛ در حالی که میزان چربی شیری که نوزادان دختر می‌خورند، تنها ۰٫۶ درصد است.