نامهای مذهب تشیع
مذهب جعفری چیست و بگویید این مذهب از چه زمانی تاسیس شده است ؟
در جهان اسلام چهار مذهب فقهی(حنفی، شافعی، حنبلی و مالکی) اختصاص به اهل سنت دارد. و یک مذهب فقهی به نام مذهب جعفری مربوط به اهل تشیع می¬باشد. تمام شیعیان جهان در مسائل فقهی از مذهب جعفری پیروی می¬کنند. اگر کسی عنوان شیعه داشته باشد اما پیرو این مذهب نباشد از زمره اهل تشیع به شمار نمی¬آید. این مذهب منصوب به اسم امام صادق(ع) ششمین امام از امامان اهل بیت رسول الله(ص) می‌باشد. اسم او جعفر و کنیه اش ابو عبدالله است. پدرش امام محمد باقر فرزند امام زین العابدین پسر حسین بن علی بن ابی طالب(ع) می¬باشد. امام جعفر صادق(ع) رئیس مذهب تشیع است که در سال ۸۳ هجری قمری در مدینه منوره متولد گردیده و در سال ۱۴۸ هجری قمری در همین شهر وفات نموده است و در کنار پدر و جد و عمویش امام حسن(ع) در قبرستان بقیع به خاک سپرده شده است.}}[۱] در حقیقت مذهب جعفری همان مذهب شیعه و مذهب امیر المؤمنین علی(ع) و امام حسن و امام حسین و سایر امامان اهل بیت می باشد.
مذهب شیعه با چهار نام معروف است:
۱. یکی از نامهای این مذهب شیعه و تشیع است. معنای شیعه پيرو و يار است و لذا شیعه¬ی هر کسی به اتباع و انصار او گفته می¬شود. در قرآن نیز شیعه به همین معنا استعمال شده است: ﴿فَوَجَدَ فِيها رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلانِ هذا مِنْ شِيعَتِهِ وَ هذا مِنْ عَدُوِّهِ[۲]؛ موسى در شهر دو مرد را ديد كه مقاتله ميكردند يكى از پيروان و يكى از دشمنانش بود.﴾[۳] وجه تسمیه این مذهب به شیعه اين است كه پيروان حضرت علي(ع) در صدر اسلام شيعه ناميده شده اند و دلیل آن هم اینست که پيامبر(ص) در زمان حيات خويش اين اسم را بارها براي نزديكان و دوست داران علي(ع) به كار مي برد، چنانچه كه از عبدالله انصاري و ابن عباس نقل شده كه پيامبر(ص) در تفسير آيه {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّه[۴]؛ «كساني كه ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، بهترين مخلوقات اند» به علي(ع) اشاره كرده و فرمودند: «تو و شيعيانت، روز قيامت رستگار خواهيد بود.»[۵].
۲. اسم دیگری که برای این مذهب به کار برده می¬شود مذهب اهل بیت است. این اسم به این دلیل اختصاص به این مذهب پیدا کرده است که در این مذهب اهل بیت رسول الله(ص) در کنار قرآن به عنوان رهبران دینی و علمی گرفته شده اند؛ زیرا در روایات نبوی که در بسیاری از متون حدیثی اهل سنت هم نقل شده است بر پیروی از اهل بیت تاکید گردیده است. مثلا در صحیح مسلم آمده است: رسول خدا(ص) در بین راه مکه و مدینه در محلی به نام «خم» بعد از ستایش خدا و موعظه‌ی مردم فرمود: «اما بعد الا ایّهاالناس فانّما انا بشر یوشک ان یأتی رسول ربّی فأجیب و انا تارک فیکم الثقلین اولهما کتاب الله فیه الهدای و النور فخذوا بکتاب الله و استمسکوا به و اهل بیتی اذکرکم الله فی اهل بیتی اذکرکم الله فی اهل بیتی اذکرکم الله فی اهل بیتی؛ با خبر باشید ای مردم همانا من بشر هستم و زود است که پیک پروردگارم بیاید و من او را اجابت کنم و اینک من در میان شما دو چیز گرانبها می گذارم اول آن کتاب خداست که در آن نور و هدایت است پس کتاب خدا را بگیرید و متمسک به آن شوید و دوم آن اهل‌بیتم است درباره اهل‌بیتم خدا را به یاد تان می آورم »[۶] و نیز در المستدرک حاکم و کتابهای دیگر از قبیل تفسیر روح المعانی، تفسیر کبیر، و الدر المنثور و امثال آنها آمده که پیامبر اسلام(ص) فرمود: «یا ایهاالناس انی تارک فیکم امرین لن تضلوا ان اتبعتموهما و هما کتاب الله و اهل بیتی عترتی»[۷] یعنی من در میان شما دو چیز را بجا می¬گذارم اگر از هردوی آنها متابعت کنید هرگز گمراه نمی¬شوید و آن دو کتاب خدا و اهل بیتم عترتم هستند. البته این حدیث به صورتهای گوناگون در کتابهای شیعه و سنی نقل شده است.
۳. اسم سومی که برای این مذهب به کار می¬رود نام «امامیه اثناعشریه» است. یعنی مذهب امامان دوازده گانه. علت این نامگذاری برای این مذهب اینست که از میان تمام مذاهب اسلامی، این مذهب برای امامان دوازده گانه که در روایات پیامبر اسلام(ص) آمده دوازده نفر از اولاد آن حضرت را به عنوان امام و پیشوایان دینی و علمی پذیرفته است. این روایات و احادیث در كتاب هاي اهل سنت تحت عنوان دوازده خليفه، دوازده امير و امثال اين عناوين نقل گرديده است.
در یکی از این روایات عنوان دوازده خليفه ذكر شده است که به صورت مكرر در مسند احمد، صحيح مسلم و سنن ابي داود بيان گرديده و مضمون همه آنها چنين است كه پيامبر(ص) فرمود: اسلام پيوسته با دوازده خليفه كه همه آنان از قريش اند، عزيز خواهد بود.[۸]
در برخی از كتاب¬هاي اهل سنت آمده است كه پيامبر اسلام(ص) فرمود: پيوسته اين دين بر كسي كه آنرا دشمن دارد، غالب است و هيچ مخالف و معاندی به آن ضرر نمي¬زند تا اينكه دوازده امير از امت من را پشت سر بگذرانند كه همگي آنان از قريش اند، يا كار مردم پيوسته بگذرد تا اينكه دوازده امير بر آنان حكومت كنند كه همه آنها از قريش اند.[۹]
۴. چهارمین و معروف ترین نام این مذهب «جعفری» منسوب به اسم امام صادق(ع) می باشد. علت این نامگذاری این است که امام صادق(ع)با توجه به شرایط مناسب اجتماعی و کاسته شدن اختناق و فشار¬های سیاسی، توانستند تعالیم اسلامی و احادیث نبوی را بیشتر از سابر امامان گسترش داده و تبلیغ نماید و حتی برای این هدف توفیق پیدا کرد که در شهر جدش مدینه منوره مدرسه علمیه ای تاسیس نماید و هزاران شاگرد را در آن پرورش دهد و دانشمندان زیادی را در حوزه های مختلف مانند فقه، حدیث، تفسیر، کلام، کیمیا، طبابت، جغرافیه و... تحویل جامعه اسلامی دهد. و نیز چون در زمان حیات آن حضرت و بعد از آن مذاهب چهارگانه اسلامی از طرف مسلمانان به رسمیت شناخته شدند، مذهب اهل بیت نیز بر همین اساس در این زمان به نام مذهب جعفری در کنار مذاهب اسلامی دیگر معروف گردید.
منابع
- ↑ شیخ مفید، المقنعه، قم، موسسه نشر اسلامی، دوم، ۱۴۱۰ق. ص۴۷۳.
- ↑ قصص، ۱۵.
- ↑ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش. ج۴، ص۹۵.
- ↑ بيّنه/۷.
- ↑ سيوطي، الدر المنثور، دارالفكر،هم چنين به الغدير، ج۲، ص۵۷ و ۵۸ رجوع شود. ج۸، ص۵۸۹.
- ↑ نیشاوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بیروت ، دار احیاء التراث العربی. ج۴، ص۱۸۷۳.
- ↑ حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدک علی الصحیحین، بیروت، دارالکتب الغلمیه، اول، ۱۴۱۱ق. ج۳، ص۱۱۸.
- ↑ امام احمدبن حنبل، مسند احمد، بيروت، دار صادر، بي تا، ج۵، ص۹۰، ۹۳، ۹۸ و ۱۰۰؛ و مسلم بن حجاج نيشابوري، صحيح مسلم، بيروت، دارالفكر، بي تا، ج۶، ص۳ و ۴؛ و سجستاني، سليمان بن اشعث، سنن ابي داود، بيروت، دارالفكر،چاپ اول، ۱۴۱۰ ق، ج۲، ص۳۰۹.
- ↑ احمد بن حنبل، مسند احمد، بيروت، دار صادر، بي تا، ج۵، ص۸۷، ۹۰، ۹۲، ۹۴، ۹۵، ۹۸، ۱۰۱؛ بخاري، محمد بن اسماعيل، صحيح بخاري، بيروت، دارالفكر، بي تا، ج۸، ص۱۳۷؛ و ترمذي، محمد بن عيسي، سنن ترمذي، بيروت، دارالفكر، ۱۴۰۳ ق، ج۳، ص۳۴، حديث ۲۳۲۳، طبراني، سلميان بن احمد، المعجم الكبير، قاهره، مكتبه ابن تيميه، بيتا، ج۲، ص۱۹۰ ـ ۲۵۵؛ و المعجم الاوسط، دارالحرمين، ج۱، ص۲۶۳ و ج۴، ص۱۸۹.