بررسی روایت نزول سوره توحید برای آخرالزمان

سؤال

در روایتی هست که: ((سوره توحید برای آخرالزمان نازل شده است ))آیا صحت دارد؟ اگر صحیح است چرا؟

از امام سجاد ـ(ع) ـ بدین مضمون نقل شده است وقتی درباره توحید از حضرتش سؤال کردند در پاسخ فرمود:

«خداوند متعال می‌دانست که در آخر زمان اقوامی می‌آیند که در مسائل تعمق و دقت می‌کنند، لذا سوره قل هو الله احد و آیات آغاز سوره حدید، تا علیم بذات الصدور، را نازل فرمود، پس هر کس ماورای آن را طالب باشد هلاک می‌شود))

البته این حدیث به این معنا نیست که این آیات مختص افراد آخر الزمان است و مردم پیش از آخر الزمان بهره ای از آن‌ها ندارند بلکه دلالت دارد بر این که مردم آخر الزمان بهتر و بیشتر از این آیات استفاده می‌کنند چون ما قائلیم که هیچ‌یک از آیات قرآن مخصوص برهه خاصی از زمان نیست بلکه مخصوص تمام افراد در تمام اعصار می‌باشد علامه طباطبایی در این مورد می‌نویسند.

((قرآن به منظور هدایت همه انسان‌ها، در همه ادوار نازل شده، تا آنان را به سوی آنچه باید بدان معتقد باشند، و آنچه باید بدان متخلق گردند، و آنچه که باید عمل کنند، هدایت کند، چون معارف نظری قرآن مختص به یک عصر خاص، و یک حال مخصوص نیست.

از این حدیث استفاده نمی‌شود که این آیات مخصوص آخرالزمان است از این حدیث استفاده می‌شود که این آیات حداکثر معرفت ممکن را به تشنه کامان می‌دهد))

و این حدیث علم و جدیت و تعمق افراد آخر الزمان را می‌رساند که چگونه در قرآن تعمق پیدا می‌کنند و از قرآن استفاده می‌کنند و با تأمل و اندیشه در آیات قرآنی روز به روز به حقایق تازه ای از قرآن دست می‌یابند.

و این مطلب با مشاهده کارهای علمی که در سال‌های اخیر صورت گرفته بیشتر روشن می‌شود امروزه ما شاهد این هستیم که مثلاً فقط برای تفسیر بسم الله الرحمن الرحیم ـ یک جلد کتاب مستقل نوشته می‌شود یا برای موضوع توحید و الله‌شناسی چندین جلد کتاب نوشته می‌شود و این‌ها همه در سایه تعمق و تأمل در آیات و روایات است و این کاری است که در گذشته انجام نگرفته و مردم قرون پیش چنین قدرتی را نداشته‌اند و سطح فکریشان به مراتب کمتر بوده است همان گونه که در خود این روایت هم هست که علت اختصاصی این آیات به مردم آخرالزمان تعمق افراد آخر الزمان است.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر

۱ـ مجمع البیان، ج۲۴.

۲ـ تفسیر نمونه، ج۲۳.