آیه «سلام علی ال یاسین»

سؤال

مراد از آیه ۱۳۰ سوره مبارکه «صافات» )(سلام علی آل یاسین)( چیست؟ وشأن نزول آن چیست؟

در مورد زمان نزول این آیه اشاره اي در تفاسیر وجود ندارد، اما این آیه در میان آیاتی است که خداوند به معرفی انبیا پیشین می پردازد و آن ها را تکریم کرده و سلام می دهد.

اما در مراد از آیه و این که آیه به چه کسانی یا چه کسی اشاره دارد، باید در دو موضوع بحث شود:

موضوع اول: قرائت آن است که این اسم (آل یاسین) را سه نوع قرائت کرده اند که هر کدام از قرائت ها پذیرفته شود، مراد از آیه نیز فرق می کند.

۱ـ قرائت اول: عده ای آن را (آل یاسین) خوانده اند که اگر چنین قرائت شود، دو مراد می تواند داشته باشد: الف: اهل بیت ـ(ع) ـ با توجه به این که یکی از اسم های پیامبر اکرم(ص) یس می باشد، و آل یاسین یعنی اهل بیت پیامبر اکرم(ص) ب: یاسین پدر حضرت الیاس پیامبر بوده و آل یاسین همان حضرت الیاس می شود.

۲ـ قرائت دوم: عده ای هم این اسم را به صورت مرکب قرائت کرده اند یعنی (الیاسین) و در توجیه آن گفته اند: الیاسین جمع الیاس است و مراد از آن الیاس و امتش هست، به این صورت که الیاس ابتدا (یاء) نسبت بر سر آن آمده و الیاسی شده سپس (ین) علامت جمع بر سر آن آمده و الیاسین شده، سپس یکی از دو (یاء) به خاطر تخفیف حذف شده و الیاسین شده است.

۳ـ قرائت سوم: عده ای هم آن را (اِل یاسین) قرائت کرده اند که گفته اند مراد از آن همان الیاس است و الیاس و الیاسین دو لغت مختلف از یک اسم هستند، مثل میکال و میکائیل که هر دو اسم یک فرشته هستند، یا مثل سینا و سنین که هر دو اسم یک کوه هستند؛ پس «اِل یاسین» همان الیاس است.

اما در خود قرآن قرائنی وجود دارد که قرائت آخر (اِل یاسین) را تصحیح می کند و این که مراد از (اِل یاسین) همان حضرت الیاس است.

دلیل اول: در آیه بعد ضمیر مفرد به (ال یاسین) بر می گردد ﴿إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الصَّالِحِينَ﴾ پس الیاسین مفرد است و جمع نیست پس قرائت دوم صحیح نیست.

دلیل دوم: آیات چهار گانه ای که در پایان ماجرای الیاس بود عین همان آیاتی است که در پایان داستان نوح و ابراهیم و موسی و هارون بود و هنگامی که این آیات را کنار هم قرار می دهیم می بینیم سلامی که از سوی خدا در این آیات ذکر شده به همان پیامبری است که در صدر سخن آمده است.

موضوع دوم این که خود (ال یاسین) چه کسی است و در این جا نیز چند قول وجود دارد:

۱ـ الیاس همان ادریس است؛ ۲ـ الیاس همان ایلیا از پیامبران بنی اسرائیل است؛ ۳ـ الیاس همان خضر است؛ ۴ـ از پیامبران بنی اسرائیل فرزند یاسین از نواده های هارون برادر موسی است؛ ۵ـ الیاس همان حضرت یحیی فرزند زکریا تعمید دهنده مسیح است.

اما آن چه با ظاهر آیات قرآن هماهنگ است این که الیاس نام یکی از پیامبران بود، غیر از آن پیامبرانی که در قرآن اسم شان آمده است و برای هدایت قوم بت پرست مامور گردید ولی اکثر قومش او را تکذیب کردند.

اما عده ای گفته اند که مراد از آل یاسین اهل بیت ـ(ع) ـ می باشد و چند روایت هم نقل کرده اند، اما این قول صحیح نمی باشد و مراد از الیاسین همان طور که گفته شد همان الیاس است و آل یاسین لغت دیگر الیاس می باشد، چون روایاتی که به این مطلب اشاره دارند، ۵ روایاتی است که در معانی الاخبار نقل شده است که از این ۵ روایت چهار مورد آن به امام معصوم ختم نمی شود یعنی قول امام نیست.

و تنها یک مورد آن از امام است که راوی آن هم مجهول است و معلوم نیست چگونه فردی است، پس این حدیث هم قابل استناد نیست، و هر ۵ روایت ضعیف بوده و قابل استناد نیستند.

اما این که در بعضی از روایات داریم سلام علی آل یاسین و به اهل بیت ـ(ع) ـ چنین سلام می دهیم مراد از آن این آیه نیست بلکه آیه اول سوره یس است که می فرماید یکی از نام های پیامبر اسلام(ص) است و پیامبر اسلام را با این اسم خطاب می کند و آل یاسین یعنی اهل بیت پیامبر اسلام(ص) که مراد امامان معصوم ـ(ع) ـ و فاطمه زهرا ـ سلام الله علیها ـ می باشند.

خلاصه این که مراد از این آیه، همان حضرت الیاس است و ال یاسین لغت دیگر الیاس است همان طور که در قرائت سوم گفته شد.

مطالعه بیشتر

• تفسیر المیزان، محمد حسین طباطبائی، ذیل آیه ۱۳۰ سوره صافات.
• تفسیر البرهان، سید هاشم بحرانی، ج۴.