نشانه‌های حج مقبول

سؤال

شاخصه‌های حج مقبول در آیات و روایات چیست؟

افزایش معرفت و ایمان به خداوند؛ ولایت پذیری اهل بیت «ع»؛ پیروی از امام زمان «ع»؛ دوری از دلبستگی به دنیا و گناه و به‌طور کلی حجی مقبول است که در زندگی آینده انسان تأثیر بگذارد.

• رشد معرفت: یکی از نشانه‌های حج مقبول افزایش معرفت و آگاهی نسبت خدا دانسته شده است. آثار افزایش معرفت نسبت خدا، در زندگی روزمره فرد دیده می‌شود.
• تقویت اعتقاد به امامت و ولایت: ولایت پذیری و پیروی از امام معصوم(ع) از شاخصه‌های مهم قبولی حج شمرده شده است. بر پایه روایات، در زمان حضور امامان(ع) یکی از شرائط تکمیل حج ملاقات امام(ع) توسط مردم و تجدید بیعت با او بود.

• افزایش ایمان: حج مجموعه اعمال و عباداتی است که اگر مقبول باشد،‌ بر افزایش ایمان تأثیرگذار است. در روایتی، امام سجاد(ع) مسلمانان را به حج سفارش کرده‌اند تا ایمانشان اصلاح [و تقویت] شود.

• رشد اخلاقی: یکی از شاخه‌های حج مقبول، این است که رفتار فرد قبل و بعد از حج تفاوت کرده و مسیری تکاملی را طی کرده باشد. برای نمونه بر اساس روایتی، امام رضا(ع) دلیل واجب شدن احرام را خاشع شدن حاجی قبل از ورود به حرم الهی دانسته است.

حدیث فوق یکی از مهم‌ترین آثار و برکات حج و شاخص‌ترین فلسفه آن را تقویت امامت می‌داند و در دوران معاصر نیز گوش دادن به فرامین حضرت بقیةالله الاعظم می‌تواند از معیارهای قبولی اعمال حج باشد.

مطالعه بیشتر

• جوادی آملی، عبدالله، صهبای حج، قم، اسراء، ۱۳۸۱ ش.
• جوادی آملی، عبدالله، عرفان حج، قم، مشعر، ۱۳۸۰ ش.
• کارگر، رحیم، حج عارفان، قم، نشر مشعر، ۱۳۷۷ ش.