مبعث پیامبر(ص)
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
مبعث پیامبر(ص) در چه زمانی رخ داد؟
بعثت پیامبر اكرم(ص) در ۴۰ سالگی و در قولی خلاف مشهور، در ۴۳ سالگی آن حضرت اتفاق افتاد (یعقوبی، ۲/۱۵؛ ابن اثیر، ۲/۴۶؛ ابن كثیر، ۱/۳۸۵)؛ سبب این اختلاف، برداشت متفاوت از مفهوم بعثت است كه آیا اولین نزول قرآن و آیات الهی مساوی با بعثت است، یا اولین تبلیغ رسمی و علنی.
وقتی پیامبر اكرم (ص) در غار حرا، در كوه ثور، به تفكر و عبادت مشغول بودند، با نزول نخستین آیات سوره علق، و دعوت او به «خواندن به نام پروردگاری كه آفرید» آغاز شد و با نخستین آیات سوره مدثر ادامه یافت (ابن هشام، ۱/۲۳۶-۲۳۷؛ یعقوبی، ۲/۱۶؛ طبری، ۲/۲۹۸). پیامبر(ص) ابتدا همسرشان خدیجه و پسر عمویشان علی(ع) را در جریان نبوت خویش قرار دادند. ۳ سال بعد با نزول آیۀ «وَاَنْذِرْ عَشیرَتَك الاْقْرَبین» (شعراء/۲۶/۲۱۴) دعوت وارد مرحله جدیدی شد و در همان سال با نزول آیه «فَاصْدَع بِما تُؤْمَرُ وَاَعْرِض عَن الْمُشْرِكین...» (حجر/۱۵/۹۴) علنی شد و اول بار پیامبر(ص) در بازار عُكاظ، جایی كه همه مردم برای تجارت در آن جمع بودند و عده‌ای نیز در بلندیهای آن به بیان اشعار تازه و داستانهای گوناگون مشغول بودند، همه را به سكوت خواندند و دعوت خویش را آشكار كردند. آن روز ابولهب، پیامبر(ص) را به استهزا آزرد وعده‌ای نیز به پیروی از او پیامبر(ص) را آزار رسانیدند؛ اما ابوطالب در حمایت از پیامبر(ص) آنان را تنبیه كرد، عده كمی ایمان آوردند و به جمع گروه اندكی كه در این دورۀ ۳ ساله، پنهانی ایمان آورده بودند، پیوستند (یعقوبی، ۲/۱۷- ۱۸).
ولین وحی، وقتی توسط جبرئیل بر پیامبر نازل می‌شود، همراه با هیبت و احساس سنگینی بار عظیم رسالت است، به گونه‌ای كه وقتی به خانه می‌آیند، به همسرشان می‌گویند: «مرا بپوشان»، اما از ابهام و شگفتی گزارشی نشده است؛ چه، آمادگی ارتباط با فرشته وحی و جهان غیب از پیش برای پیامبر(ص) ایجاد شده بوده است و پیش از اینکـه جبرئیل را ببینند، آثار او را دیده بوده‌اند.
واقعۀ بعثت در فرهنگ مسلمانان جایگاهی خاص دارد. بعثت در حقیقت نقطه آغازین اسلام است، دینی كه در سالهای اولیۀ خود با پیروانی اندك و در شرایط سخت آغاز شد، و بعدها در سراسر جهان انتشار یافت و دلهای فراوان را به سوی خود جذب كرد. شروع همه آنچه در اسلام گذشته، همین نقطه است كه آغاز تحولی عظیم در تاریخ بشریت به شمار می‌آید. این اتفاق بزرگ به نقل مورخان در روز دوشنبه ۲۷ رجب سال چهلم عام الفیل و بیستمین سال حكومت خسرو پرویز بر ایران روی داده است. قولهای دیگری ۱۷ یا ۱۸ رمضان، یا یكی از روزهای ماه ربیع‌الاول را روز بعثت دانسته‌اند، هرچند شیعیان قول اول را برگزیده‌اند (ابن هشام، ۱/۲۴۰؛ یعقوبی، ۲/۱۵؛ طبری، ۲/۲۹۳). روز مبعث، عیدی بزرگ در فرهنگ همه فرق اسلامی است و در سراسر سرزمینهای اسلامی، در روز مبعث، جشنهای ویژه‌ای متناسب با آداب و رسوم هربوم برپا می‌شود. [۱]
تیتر
بیشتر مبعث را باید با مبانی عرفان اسلامی تفسیر و تبیین کنیم. به هر حال مبعث در حقیقت به معنای تجلی خداوند و صفات الهی در یک انسان زمینی است و مبعوث شدن پیامبر به این معنا‌ست که نفس پیامبر به درجه‌ای از عرفان و معرفت رسید که حقایقی از عالم بالا بر او آشکار شد. تجلی ذات حق در نفس پیامبر، معنای بعثت است.[۲]
هدف بعثت چيست؟ قرآن هدف بعثت را اين گونه مي‌گويد: (فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرينَ وَ مُنْذِرينَ) (بقره /213) خداوند مبعوث پيامبران را كرد براي اين كه بشارت بدهند كه اگر سعادت ابدي مي‌خواهيد اين راه را نرويد.[۳]
منابع
- ↑ مطیع، مهدی، «بعثت»، دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ذیل مدخل.
- ↑ «بعثت پیامبر اسلام(ص) در گفت‌وگو با محسن غرویان»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۹۵، بازدید: ۱۵ بهمن ۱۴۰۲.
- ↑ قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، تهران، بی‌نا، بی‌تا، ص۶۶۴.