انگشتر عقیق و جلوگیری از چشم زخم

سؤال

آیا انگشتر عقیق از چشم زخم جلوگیری می‌کند؟

آثار و خواصی را که در بعضی امور تزیینی، همانند لباس، انگشتر و… آورده شده و استفاده از آن‌ها استحباب هم دارند، علت تامه نیست؛ یعنی علت تمام و کمال رفع بلا یا نزول برکات نمی‌باشد، بلکه در حقیقت نفس انسان است که آن وسیله را با اثر می‌کند؛ یعنی اثر و خاصیت که در آن چیز است، آن را ظهور داده و به مقام عمل می‌رساند. چنان‌که مثل معروف نیز آن است که «انگشت سلیمانی انگشتر را انگشتر سلیمانی می‌کند» یعنی می‌تواند از آن معجزه بگیرد؛ بنابراین روایاتی که درباره خاصیت انگشتر عقیق آمده است، اگر بیانگر بیست در صد اثر باشد، مابقی آن اثر پاکی نفس است که به آن اثر می‌بخشد؛ چنان‌که در اثر دعا یا خواص بعضی از آیات قرآن، نفس و نیت خالص بی اثر نمی‌باشد. به نمونه ای از این گونه روایات درباره آثار و خواص انگشتر عقیق اشاره می‌شود:

۱. پیامبر اکرم(ص) فرموده است: انگشتر عقیق به دست کنید که: جبرئیل(ع) آن را از بهشت برای من آورد و گفت: ای محمد(ص)! انگشتر عقیق به دست کن و به امت خود نیز سفارش کن که چنین کنند.

و باز فرموده است: انگشتر عقیق به دست کنید که تا آن را در دست خود دارید، غم و اندوهی به شما نرسد. در روایت اوّل فقط به استحباب آن اشاره شده و در روایت دوم به بعضی آثار و خواص آن پرداخته شده است.

۲. امام صادق(ع) نیز درباره برکات و آثار و خواص انگشتر عقیق احادیثی را بیان داشته است از آن جمله می‌فرماید: «العقیق حرز فی السفر» عقیق در مسافرت حرز و وسیله حفاظت آن هست. و باز از پدرش از جدش(ع) می‌فرماید: هر کسی انگشتری از عقیق بسازد و در آن محمد رسول‌الله و علی ولی‌الله» نقش کند، خدای تعالی او را از مرگ بد حفظ نماید و چون بمیرد بر فطرت پاک توحیدی چشم از جهان می‌بندد. از این روایت به خوبی استفاده می‌شود که ایمان و نفس پاک در اثر انگشتر نقش دارد، زیرا اگر ایمان در کار نباشد، هیچ‌گاه انگشتر عقیق به تنهایی یک فرد کافر را از مرگ بد نجات نداده، و بر فطرت پاک نمی می‌راند.

و باز آن حضرت در مورد دیگر درباره انگشتر عقیق فرموده است: «تختمو بالعقیق فانّه مبارک و من تختم بالعقیق یوشک أن یقضی الله بالحسنی». از عقیق انگشتر بسازید که آن مبارک است و هر کس انگشتر عقیق به دست کند، امید است که حاجتش به وجه احسن روا گردد.

در این مورد از آثار و خاصیت عقیق، برکت و کمک کردن به برآورده شدن حاجت یاد شده است.

و هم چنین آن حضرت فرموده است که از آثار و خاصیت عقیق آن است: هر که انگشتری با نگین عقیق اختیار کند، تهیدست نگردد. و در بیان دیگر آمده است: «من تختم بالعقیق مادام فی یده و لم یزل علیه من الله عزوجل واقیه». هر که انگشتر عقیق به دست کند تا وقتی آن انگشتر در دست او هست، از جانب خداوند در ایمنی و حفاظت است.

۳. امیر مؤمنان(ع) نیز درباره خاصیت انگشتر عقیق این چنین فرموده است: «تختم بالعقیق یبارک الله علیکم و تکونوا فی أمن من البلاء»؛ انگشتر عقیق به دست کنید تا خدا بر شما مبارک کند و از آسیب بلاء در ایمنی باشید.

نتیجه: بنا بر آنچه از نمونه روایات درباره خاصیت انگشتر عقیق اشاره شد، گذشته از آثار و خاصیت دیگر آن، تعبیرهای حرز، حفاظت و ایمن ماندن از بلاء در بیان معصومین(ع) آمده است. امّا اشاره به این نکته ندارد که انگشتر عقیق وسیله ایمن ماندن از چشم زخم باشد، ولی از این که فرموده که باعث ایمن ماندن از بلا و حفاظت انسان است، استفاده می‌شود که شاید وسیله جلوگیری از چشم زخم باشد، زیرا چشم زخم خود نوعی از بلا و آفات است.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر

۱ـ صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال،

۲ـ احسان بخش رشتی، صادق، آثار الصادقین، ج۵ و ۲.