سوره لیل

سؤال

ثواب تلاوت سوره «لیل» و شأن نزول آن چیست؟

سوره لیل، از سوره‌های مکی و جزء سوره‌های مفصلات می‌باشد. در مورد فضیلت قرائت این سوره از پیامبر(ص) نقل شده است که هر کسی سوره لیل را قرائت کند خداوند آن قدر به او می‌بخشد که راضی شود و او را از سختی‌ها نجات دهد. این سوره بر اساس شأن نزول آن، در مورد مردی است که حاضر نشد درخت نخل خود را در مقابل نخلی بهشتی که پیامبر برای وی ضمانت می‌کرد به آن حضرت واگذار کند و در نهایت با پیشنهاد مالی توسط شخصی دیگر، آن را فروخت. از همین جهت این سوره درباره بخیلان و سخاوتمندان سخن گفته است.

معرفی سوره

سوره «لیل» از سوره‌های مکی و دارای ۲۱ آیه است. این سوره در جزء ۳۰ واقع شده و جزو سوره‌های مفصلات است. وجه نام گذاری سوره به لیل، شروع آن با قسم به لیل یعنی شب است.

فضیلت قرائت

حضرت محمد(ص) درباره فضیلت سوره لیل می‌فرماید: «من قرأها اعطاه الله حتي يرضي و عافاه من العسر و يسر له اليسر؛ هر کسي اين سوره (ليل) را تلاوت کند، خداوند آن قدر به او مي‌بخشد که راضي شود و او را از سختي‌ها نجات مي دهد و مسير زندگي را براي او آسان مي‌سازد.»

در روایتی دیگر پیامبر اکرم(ص) در فضیلت تلاوت سوره لیل می‌فرماید: «کسی که این سوره را قبل از خواب پانزده بار قرائت کند، در خوابش جز خوبی نمی‌بیند و دچار پریشانی در خواب نخواهد شد.»

و باز آن حضرت می‌فرماید: «کسی که در نماز عشاء این سوره را بخواند، مانند کسی است که ربع قرآن را در نمازش خوانده باشد و نماز او مورد قبول واقع می‌شود».

شأن نزول سوره

ابن عباس درباره شأن نزول سوره لیل می‌گوید: «مردی در میان مسلمانان بود که شاخه یکی از درختان خرمای او بالای خانه مرد فقیر عیال‌مندی قرار گرفته بود. صاحب نخل هنگامی که بالای درخت می‌رفت تا خرماها را بچیند، گاهی چند دانه خرما در خانه مرد فقیر می‌افتاد و کودکانش آن‌ها را برمی‌داشتند. صاحب نخل، خرماها را از دست آن‌ها می‌گرفت، مرد فقیر به پیامبر اکرم(ص) شکایت کرد.

پیامبر(ص) به صاحب نخل فرمود: «این درختی که شاخه‌هایش داخل خانه فلانی آمده به من می‌دهی تا در مقابل آن نخلی در بهشت از آن تو باشد؟ مرد گفت من درختان بسیاری دارم و هیچ‌کدام به خوبی این درخت نیستند (و حاضر به چنین معامله ای نیستم) یکی از یاران پیامبر این کلام را شنید و به پیامبر(ص) عرض کرد: ای رسول خدا اگر من این درخت را از این مرد بخرم همان درخت بهشتی را به من می‌دهی؟ پیامبر فرمود: آری.

آن صحابی رفت و پس از گفتگو با صاحب نخل، آن را در مقابل چهل نخل خرید و آن را به پیامبر(ص) هدیه کرد، پیامبر اکرم نیز آن درخت را به آن مرد فقیر و فرزندانش داد. در این هنگام بود که سوره لیل نازل شد؛ و درباره بخیلان و سخاوتمندان سخن گفت.