حجاب حضرت فاطمه(س)

سؤال

آیا حضرت زهرا –سلام الله علیها- و زنان پیامبر اکرم –صلی الله علیه و آله-، از روبند استفاده می‌کردند؟

۱- آیات:

الف: ﴿و لا یبدین زینتهن الا ما ظهر منها﴾ یعنی زن‌ها نباید زینت‌های خود را آشکار کنند، جز زینت‌هایی که ظاهر است. مفسران در توضیح این آیه، گفته‌اند: «منظور از زینت‌های آشکار، صورت و دست‌ها (تا مچ) است.»}}

ب) ﴿ولیضربن بخمرهن علی جیوبهن یعنی باید با خمارهایشان، محکم سر و سینه خود را بپوشانند. منظور از رخمار، چیزی مانند مقنعه است که سر و سینه را می‌پوشاند.

مفسران گفته‌اند: «زنان جاهلیت، روسری خود را از پشت می‌بستند، به گونه ایی که گردن و قسمتی ازسینه و گودی پایین گردن و گوشواره (و احتمالاً بخشی ازگوش) دیده می‌شد. آیه نازل شد و دستور داد که روسری و مقنعه خود را محکم ببندند، به گونه ایی که گردن و سینه و موهای سر و زینت‌های گوش و سینه (گوشواره و گردنبند و سینه ریز) پوشیده شود.»

اکثر مفسران و اهل لغت، خمر را به «مقنعه‌ها» معنا کرده‌اند؛ و منظور از (جیوب)، قسمت بالای سینه جایی که متصل به گردن است می‌باشد.﴾

ج: {{قرآن|یا ایها النبی قل لازواجک وبناتک ونساء المؤمنین یدنین علیهن من جلابیهنّ…

یعنی ای پیامبر! به همسران و دختران خود و به زنان مردان مؤمن، بگو برای پوشش خود از جلباب استفاده کنند.

جلباب پوششی است که با آن تمام بدن پوشانده می‌شود. مانند چادر یا مانتوهای بلند که تا روی پا است؛ بنابراین از آیات فوق استفاده می‌شود پوشاندن سر و سینه و گردن و تمام بدن برای زنان مؤمن واجب است.

۲. روایات:

در احادیث متعددی از حضرت زهرا –سلام الله علیها-، آمده است، حضرت بهترین زنان را اینطور معرفی می‌کند «لایرین الرجال ولا یرونهن». بهترین چیزی برای زنان آنست که مردان را نبینند و مردان هم آنها را نبینند.

از امام سجاد-علیه السلام- روایت شده است که شخص نابینایی اجازه خواست تا وارد خانه حضرت فاطمه –سلام الله علیها- شود، حضرت به سرعت حجاب برتن کردند. پیامبر اکرم–صلی الله علیه و آله-، پرسیدند: چرا خود را از او پوشاندی در حالی که او نابیناست؟ حضرت زهرا –سلام الله علیها- در جواب پدر گرامیشان گفت: اگر او مرا نمی‌بیند من که او را می‌بینم و همچنین او بوی مرا استشمام می‌کند.

از این روایات دانسته می‌شود، بهتر است، زنان خود را در مقابل چشم و نظر مردان نامحرم قرار ندهند، تا بدینوسیله هم حجاب و عفاف و حیا را رعایت کنند و هم از آثار سوء و عواقب ناپسند خود نمایی در انظار نامحرمان آزار نبینند.

از سوی دیگربیرون رفتن برای کار واجب، مانند: تظلم و داد خواهی و حضور داشتن در مکانیکه، حضور در آنجا برای انجام تکلیف دینی می‌باشد، نه تنها ناپسند نیست، بلکه پسندیده و مطلوب و گاهی واجب است.

باید توجه داشت، تا جایی که امکان دارد، زنان، حجاب را رعایت کنند.

با همین روش است که حضرت زهرا –سلام الله علیها-، به مسجد می‌رود و در مقابل تعداد زیادی از مردان مهاجر و انصار، قرارمی گیرند و سخنرانی می‌کنند. هم حجاب را به‌طور کامل رعایت کردند و هم هنگام سخنرانی پرده نازکی بین ایشان و مخاطبان انداخته می‌شود.

روایاتی که خطبه حضرت را نقل کرده‌اند، دو جمله در مورد پوشش حضرت زهرا را بیان کرده‌اند،

۱- وقتی خبر غصب فدک به حضرت رسید، «لابثت خمارها علی رأسها و اشتملت بجلبابها» یعنی خمار یا مقنعه خود را بر سرش بست و جلباب (لباسی که با آن تمام بدن پوشانده می‌شود) خود را پوشید.

در این جملات به صراحت به روبند اشاره نشده است و نمی‌توان نظر داد که ایشان چه بسا از روبند استفاده کرده‌اند.

از فرموده حضرت زهرا –سلام الله علیها-، است که فرموده‌اند: «برای زنان بهتر آن است که مردان آن‌ها را نبینند»، شاید بتوان گفت که چون ایشان، قطعاً به این گفته عمل می‌کردند، قطعاً ایشان صورتشان را در منظر نامحرمان قرار نمی‌دادند، بنابر این وقت خروج از منزل به صورت خود روبند زده بودند.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر

۱. مسئله حجاب، شهید مطهری ـ زن در آینه جلال و جمال، آیت الله جوادی آملی و کتاب‌های شرح خطبه حضرت زهرا(س) مراجعه کنید.