موعودگرایی

سؤال

مفهوم موعودگرايي چيست؟

پاسخ:واژه «موعود» به معناي وعده داده شده از ريشه «وَعد» يعني وعده، قرار، پيمان است^[۱]، به روز قيامت از آن رو كه وعده بازگشت براي پاداش و كيفر است «يوم الموعود» گفته مي شود.^[۲] به حضرت مهدي -عليه السلام- نيز امام موعود گفته مي‌شود؛ زيرا ظهورش توسط انبياي الاهي و كتب آسماني^[۳] به ويژه قرآن كريم نويد داده شده است.^[۴]

مراد از «موعود گرايي»، «موعود باوري»، «منجي گرايي» و مانند آن، اعتقاد به ظهور منجي موعود الاهي در پايان تاريخ است؛ اعتقاد الهام بخشي كه اميد به تحقق آرزوهاي ديرين بشري براي دگرگوني فراگير در زندگي مادي و معنوي را در اذهان زنده نگهداشته است.

اصل عقيده به ظهور منجي موعود الاهي در آخرالزمان، يك اعتقاد همگاني است؛ به گونه‌اي كه امروزه هيچ آيين و مذهبي را نمي‌توان يافت كه معتقد به ظهور منجي بزرگ جهاني از جمله آموزه‌هاي اعتقادي آن نباشد؛ موعود نجات بخشي كه هم كتب مقدس اديان پيشين آمدنش را نويد داده است^[۵]؛ هم آيات قرآن كريم وعده قطعي ظهورش را بشارت داده است^[۶] و هم در احاديث از حتمي بودن ظهورش خبر داده است^[۷]

منابع

↑ فرهنگ ابجدي، ج۱، ص۸۸۲.
↑ ر.ك: مفردات راغب، ص۸۷۶؛ مجمع البحرين، ج‏۳، ص۱۶۲.
↑ ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ﴾ در «زبور» بعد از ذکر (تورات) نوشتيم: «بندگان شايسته‏ام وارث (حکومت) زمين خواهند شد!». سوره انبياء، آيه ۱۰۵.
↑ مانند آیات: نور/ ۵۵؛ انبیاء/ ۱۰۵ ؛ه توبه/ ۳۳؛ صف/ ۸؛ فتح/ ۲۸؛ ا نفال/ ۳۹.
↑ ر.ك: كتاب مقدس عهد قديم، مزامير داود، مزمور سي و هفتم، بندهاي۹ـ ۳۷؛ عهد جديد، انجيل يوحنا، باب پنجم، بندهاي ۲۶ـ ۲۸.
↑ ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ﴾. خداوند به کسانى از شما که ايمان آورده و کارهاى شايسته انجام داده‏اند وعده مى‏دهد که قطعاً آنان را حکمران روى زمين خواهد کرد، همان گونه که به پيشينيان آنها خلافت روى زمين را بخشيد؛ و دين و آيينى را که براى آنان پسنديده، پابرجا و ريشه‏دار خواهد ساخت؛ و ترسشان را به امنيّت و آرامش مبدّل مى‏کند، آنچنان که تنها مرا مى پرستند و چيزى را شريک من نخواهند ساخت. و کسانى که پس از آن کافر شوند، آنها فاسقانند.( نور/ ۵۵).
↑ چنانكه رسول خدا -صلي الله عليه و آله- فرمود: الْمَهْدِيُّ الَّذِي يَمْلَأُهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ بَشِيراً لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَخْرُجَ فِيهِ وَلَدِي الْمَهْدِي؛ فرزندم مهدى است كه خداوند بوسيله او دنيا را پر از عدل و داد ميكند پس از اينكه از ظلم و ستم پر شده باشد. به خداوندى كه مرا براستى برانگيخت اگر از دنيا نماند مگر يك روز خداوند آن روز را چنان بلند گرداند تا فرزندم مهدى در آن روز خروج كند. (إعلام الورى بأعلام الهدى، ص۳۹۱).

[1] فرهنگ ابجدي، ج۱، ص۸۸۲.

[2] ر.ك: مفردات راغب، ص۸۷۶؛ مجمع البحرين، ج‏۳، ص۱۶۲.

[3] ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ﴾ در «زبور» بعد از ذکر (تورات) نوشتيم: «بندگان شايسته‏ام وارث (حکومت) زمين خواهند شد!». سوره انبياء، آيه ۱۰۵.

[4] مانند آیات: نور/ ۵۵؛ انبیاء/ ۱۰۵ ؛ه توبه/ ۳۳؛ صف/ ۸؛ فتح/ ۲۸؛ ا نفال/ ۳۹.

[5] ر.ك: كتاب مقدس عهد قديم، مزامير داود، مزمور سي و هفتم، بندهاي۹ـ ۳۷؛ عهد جديد، انجيل يوحنا، باب پنجم، بندهاي ۲۶ـ ۲۸.

[6] ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ﴾. خداوند به کسانى از شما که ايمان آورده و کارهاى شايسته انجام داده‏اند وعده مى‏دهد که قطعاً آنان را حکمران روى زمين خواهد کرد، همان گونه که به پيشينيان آنها خلافت روى زمين را بخشيد؛ و دين و آيينى را که براى آنان پسنديده، پابرجا و ريشه‏دار خواهد ساخت؛ و ترسشان را به امنيّت و آرامش مبدّل مى‏کند، آنچنان که تنها مرا مى پرستند و چيزى را شريک من نخواهند ساخت. و کسانى که پس از آن کافر شوند، آنها فاسقانند.( نور/ ۵۵).

[7] چنانكه رسول خدا -صلي الله عليه و آله- فرمود: الْمَهْدِيُّ الَّذِي يَمْلَأُهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ بَشِيراً لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَخْرُجَ فِيهِ وَلَدِي الْمَهْدِي؛ فرزندم مهدى است كه خداوند بوسيله او دنيا را پر از عدل و داد ميكند پس از اينكه از ظلم و ستم پر شده باشد. به خداوندى كه مرا براستى برانگيخت اگر از دنيا نماند مگر يك روز خداوند آن روز را چنان بلند گرداند تا فرزندم مهدى در آن روز خروج كند. (إعلام الورى بأعلام الهدى، ص۳۹۱).

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]