پیش نویس:خرید و فروش قرآن
 | این متن یک پیش‌نویس است که در وضعیت تکمیل قرار دارد |
حکم شرعی خرید و فروش قرآن از دیدگاه اهل سنت و تشیع چیست؟
قرآن کریم در فقه اسلامی احکام خاصی دارد، از جمله موضوع خرید و فروش قرآن که در مورد جواز یا عدم جواز آن بحث شده است. برخی از پژوهشگران علوم قرآنی معتقدند که جمع‌آوری آیات و سوره‌های قرآن در «مصحف» به شکل کنونی، پس از دوران پیامبر (ص) صورت گرفته است. اما گروهی دیگر بر این باورند که قرآن به شکل مصحف فعلی در زمان پیامبر نیز موجود بوده است، چرا که طبق برخی احادیث، نسخه‌هایی از قرآن در خانه و مسجد پیامبر و نزد صحابه وجود داشته و آنان قرآن را به صورت کامل به شکل کنونی می‌خوانده‌اند.
در فقه اسلامی، در خصوص خرید و فروش قرآن، نظرات مختلفی وجود دارد. برخی از صحابه مانند ابن عباس و سعید بن جبیر خرید قرآن را مجاز دانسته‌اند، ولی فروش آن به‌ویژه به عنوان ابزار کسب درآمد را رد کرده‌اند. برخی دیگر مانند عمر بن خطاب و عبداللَّه بن عمر، به صراحت خرید و فروش مصحف قرآن را ممنوع دانسته‌اند، در حالی که گروهی از صحابه همچون عبد اللَّه بن مسعود، فروش آن را مکروه می‌شمردند. در میان فقهای اهل سنّت، حنفیان، مالکیان و شافعیان فروش قرآن را مجاز دانسته‌اند، هرچند شافعیان این کار را مکروه می‌دانند. در مقابل، احمد بن حنبل و پیروان وی فروش قرآن را حرام می‌دانند، اما خرید آن را مجاز شمرده‌اند. علاوه بر این، در اکثر مذاهب اهل سنّت، فروش قرآن به کافر ممنوع است، زیرا این کار ممکن است به اهانت به قرآن منجر شود، مگر در مذهب حنفی که فروش آن را به کافر جایز می‌دانند.
در فقه امامیه، نظر غالب بر این است که خرید و فروش مصحف قرآن جایز نیست. این نظر بر اساس احادیثی است که از امام صادق (ع) نقل شده است، که می‌فرماید: «مَصاحف خرید و فروش نمی‌شوند»، و تنها جلد و کاغذ مصحف قابل معامله است. برخی از فقها که به جواز فروش قرآن اعتقاد دارند، این دیدگاه را بر اساس سیره مسلمانان و روایات مختلف تفسیر کرده‌اند. از سوی دیگر، در خصوص فروش قرآن به کافر، نظر رایج در میان فقهای شیعه این است که این کار جایز نیست، چرا که ممکن است موجب هتک حرمت قرآن شود. برخی از مخالفان این دیدگاه معتقدند که تملک کافر بر قرآن ممکن است باعث آشنایی بیشتر او با معارف قرآن و حتی هدایت او گردد.