جاودانه بودن قرآن

سؤال

قرآن کريم مرتبط با مسائل زمان نزول است و یا برای تمامی عصرها و زمانه ها می باشد؟

قرآن کریم کتاب هدایت بشر و برای تمامی عصرها نازل شده است. خطابات عام قرآن به مؤمنان یا انسان ها و قصه های قرآنی از دلائلی است که نزول قرآن به صورت جهان شمول می باشد. همچنین باطن قرآن کریم و تسری تمامی دستورات آن به تمامی عصرها برای سعادت انسان و اعجاز علمی آن که در عصر نزول قابل فهم نبود از دلائل دیگر جاودانگی قرآن می باشد. این موضوع در روایات هم تایید شده است و امام باقر(ع) قرآن را همچون خورشید و ماه می دانند که تا پایان دنیا، زندگی انسان را روشن می سازد.

خطابات عام قرآن

بسياري از آيات قرآن خطاب‌هايي دارد كه براي تمام مردم و هر مكلفي مي‌باشد. مانند خطاب به مؤمنان ﴿یا ایها الذین آمنوا؛ اي كساني كه ايمان آورده‌ايد﴾ و « اي مردم» و خطاب به مردم ﴿یا ایها الناس؛ اي انسان﴾ و ﴿یا بنی آدم؛ ای بنی آدم﴾ علاوه بر این قرآن خود را «پندی براي عالميان» و «بيم دهنده تمام انسان‌ها» معرفی می کند و لازمه این کلیت جاودانگی و همیشگی آن می باشد.

قصه‌هاي قرآن

در قرآن داستان‌هاي فراواني از پيامبران و امت‌هاي گذشته ذكر شده است، با وجود اینکه از ظاهر این قصه ها همان دلالت ظاهري كه از شأن نزول آيه به دست مي‌آيد و مربوط به همان جریان است فهمیده می شود؛ اما با قطع نظر از قرائن و توجه به باطن آن، برداشت‌هايي كلي از متن قرآن به دست مي‌آيد که همه جانبه است. چرا که اگر چنين نبود مي‌بايست با از بين رفتن گروهي، آيه مخصوص آنها نيز باطل مي‌شد. امام باقر(ع) مي‌فرمايند: «اگر آيه‌اي درمورد قومي نازل شود و آن قوم بميرد، آيه هم مي‌ميرد و براي قرآن چيزي باقي نمي‌ماند، ولي قرآن تا آسمان و زمين باقي است، جريان دارد.»

اعجاز علمی قرآن

قرآن در زمینه های مختلف علمی، مطالبي را بيان كرده است كه براي آن زمان مشخص نبوده و با پيشرفت علم معناي آيه خوب روشن شده است، مانند دشواري تنفس با افزايش ارتفاع كه امروزه، علم به آن رسيده است.

روايات

• از امام صادق(ع) نقل شده است که «تازگي قرآن براي آن است كه خداي تبارك و تعالي آن را براي زمان موقّت يا مردم خاص نفرستاده و چون هميشگي و همگاني است، در هر زمان جديد است، و در نزد هر مردمي تا روز قيامت شيرين و پر جذبه است».

• امام باقر(ع) مي‌فرمايند «قرآن همانند خورشيد و ماه هميشه در جريان است، و زندگي انسان‌ها را تا پايان دنيا روشن مي‌سازد».

مطالعه بيشتر

• عبدالله جوادي آملي، تفسير موضوعي (قرآن در قرآن)، (قم؛ اسراء ۱۳۷۸)، ج۱،بخش جاودانگي قرآن.
• مرتضي مطهري،خاتميّت، (تهران؛ صدرا، ۱۳۶۴).
• محمد هادي معرفت،‌علوم قرآني، (قم؛ مؤسسه فرهنگي تمهيد، ۱۳۸۰)، ص۴۱۴ .
• ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه (دارالكتب الاسلاميه، ۱۳۶۸)، ج۵، ص۴۳۵، ج۸، ص۲۲۷، ج۱۰، ص۱۱۹، ج۱۱، ص۱۸۳؛ ج۱۸، ص۳۸۹؛ ج۱۹، ص۱۷؛ ج۲۳، ص۲۶۶.