انواع عدالت خداوند

سؤال

عدالت خداوند، چه اقسامی دارد؟

عدالت خداوند را به «عدل تکوینی»، «عدل تشریعی» و «عدل جزایی» تقسیم کرده‌اند.

واژه عدل و عدالت دارای معانی مختلفی است که معروف‌ترین و جامع‌ترین آن را قرار گرفتن افراد و اشیاء در جایگاه شایسته خود دانسته‌اند. کلام امام علی(ع) را در اشاره به همین معنای عدل دانسته‌اند: «الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُور مَوَاضِعَهَا؛ عدل، قرار دادن امور در جای خود است».

اصل عدالت در جهان تکوین و تشریع، می‌طلبد که هر چیزی در جای مناسب خود، قرار گیرد. عدالت الهی نیز چنین معنا می‌شود که خداوند با هر موجودی آن‌چنان‌که شایسته آن است، رفتار کند و آن را در موضعی که در شأن آن باشد، بنشاند و چیزی را که مستحق آن است، به او عطا کند.

براساس معنای عدل، عدالت خداوند دارای انواعی است:

• عدل تکوینی: عدل تکوینی به این معناست که خداوند در جهان خلقت به هر موجودی به اندازه شایستگی و قابلیت او نعمت داده است و به تعبیر دیگر خداوند به اندازه ظرفیت و شایستگی هر شی به او عطا کرده است.
• عدل تشریعی: تکالیفی که خدا به وسیله پیامبران بر مردم نازل کرده، بر پایه عدل و دادگری است.
• عدل جزایی به این معنا است که خدا در روز قیامت میان افراد به عدالت داوری می‌کند، حق کسی را تباه نمی‌کند و پاداش هر فرد را متناسب با اعمال او می‌دهد.

جستارهای وابسته

• تفاوت عدل و فضل خداوند
• معنای عدالت خداوند

مطالعه بیشتر

• شهید مطهری، عدل الهی.