پیش نویس:واسطه فیض در شیعه: تفاوت میان نسخهها
Mohammad7576 (بحث | مشارکتها) |
Mohammad7576 (بحث | مشارکتها) اصلاح نویسههای عربی، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح ارقام، اصلاح سجاوندی |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
آیا در عقاید شیعی، باور به واسطه فیض میان خالق و مخلوقات وجود دارد؟ در صورت وجود این باور، چه کسی واسطه | آیا در عقاید شیعی، باور به واسطه فیض میان خالق و مخلوقات وجود دارد؟ در صورت وجود این باور، چه کسی واسطه میباشد و مقصود از فیض چیست؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
== اعتقاد به وجود واسطه فیض == | == اعتقاد به وجود واسطه فیض == | ||
در معارف تشیع به این مطلب تصریح شده است که مخلوقات قابلیت تماس مستقیم با خالق را ندارند.<ref>{{پک|1=کلینی|2=1429|ک= | در معارف تشیع به این مطلب تصریح شده است که مخلوقات قابلیت تماس مستقیم با خالق را ندارند.<ref>{{پک|1=کلینی|2=1429|ک=کافی (ط- دار الحدیث)|ص=410|ج=1|ف=باب الاضطرار الی الحجة}}</ref> در کلام مفسرین نیز این مطلب وجود دارد که دلیل بی واسطه اقدام نکردن خداوند در تدبیر امور زمین و رشد دادن نفوس بندگان و اهداف دیگر، این است که بندگان قصور دارند و قابلیت دریافت مستقیم فیوضات را ندارند؛ لذا رسیدن هر گونه فیض و بهره ای از سوی خدا به مخلوقات نیازمند به واسطه است.<ref>{{پک|1=جوادی آملی|2=1389|ک=تسنیم|ص=128|ج=3}}</ref> | ||
== مقصود از فیض == | == مقصود از فیض == | ||
منظور از فیض هرگونه امر حقیقی و وجودی است که از خالق به مخلوقات | منظور از فیض هرگونه امر حقیقی و وجودی است که از خالق به مخلوقات میرسد؛ لذا شامل اصل وجود و هستی مخلوقات، هدایت مخلوقات، علم و آگاهی مخلوقات و … میگردد.<ref>{{پک|1=جوادی آملی|2=1389|ک=ادب فنای مقربان|ص=377|ج=1}}</ref><ref>{{پک|1=جوادی آملی|2=1388|ک=ادب فنای مقربان|ص=108|ج=3}}</ref> | ||
== ائمه اطهار(ع)، واسطه فیض میان خالق و مخلوقات == | == ائمه اطهار(ع)، واسطه فیض میان خالق و مخلوقات == | ||
تمام | تمام فیضهایی که از جانب خداوند به بندگان میرسد، ابتدا در اختیار واسطه فیض اصلی یعنی حضرت محمد(ص) قرار میگیرد و سپس به امام علی(ع) و پس از ایشان به امام حسن(ع) و سپس به ترتیب به سایر ائمه(ع) میرسد.<ref>{{پک|1=صفار|2=1404|ک=بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّی الله علیهم|ص=377|ج=1}}</ref><ref>{{پک|1=جوادی آملی|2=1388|ک=ادب فنای مقربان|ص=440|ج=3}}</ref> | ||
وساطت ایشان هم در نظام تکوین است و هم در نظام تشریع. در نظام تکوین حتی دشمنان خدا و اهل بیت(ع) نیز مستفیض از فیض خدا و وساطت اهل بیت(ع) هستند. | وساطت ایشان هم در نظام تکوین است و هم در نظام تشریع. در نظام تکوین حتی دشمنان خدا و اهل بیت(ع) نیز مستفیض از فیض خدا و وساطت اهل بیت(ع) هستند. آنها از هستی و توانی که خدا به واسطه اهل بیت(ع) به آنها داده است استفاده میکنند و به حیات خود ادامه داده و با خدا دشمنی میکنند. اما بخش دیگری از فیضها مختص کسانی است که شریعت را قبول کنند و از سخنان اهل بیت(ع) پیروی نمایند. این عده علاوه بر فیضهایی که در نظام تکوین به آنها میرسد، از فیضهای نظام تشریع نیز بهره مند میشوند.<ref>{{پک|1=جوادی آملی|2=1388|ک=ادب فنای مقربان|ص=197|ج=6}}</ref><ref>{{پک|1=جوادی آملی|2=1388|ک=ادب فنای مقربان|ص=49|ج=9}}</ref><ref>{{پک|1=جوادی آملی|2=1388|ک=ادب فنای مقربان|ص=69|ج=10}}</ref> بنابراین هر فیضی چه مادی و چه معنوی از طریق معصومین(ع) به مخلوقات جهان میرسد.<ref>{{پک|1=جوادی آملی|2=1388|ک=ادب فنای مقربان|ص=276|ج=9}}</ref> چنان که در روایات و اخبار از ائمه(ع) تعبیر به «باب الله» شده است. مراد از «باب الله» این است که اهل بیت(ع) باب ورود و راه رسیدن به تمام فیضهایی هستند که از جانب خداوند میرسند.<ref>{{پک|1=مازندرانی|2=1382|ک=شرح الکافی- الأصول و الروضة (للمولی صالح المازندرانی)|ص=301|ج=4}}</ref> | ||
وساطت ائمه اطهار(ع) به گونه ای است که در صورت نبود ایشان زمین از هم | وساطت ائمه اطهار(ع) به گونه ای است که در صورت نبود ایشان زمین از هم میپاشد و اهلش را در خود فرو خواهد برد؛ یعنی وجود تمام هستی از وجود ایشان است. اگر ایشان نباشند موجودات دیگر نیز نخواهند بود.<ref>{{پک|1=جوادی آملی|2=1388|ک=ادب فنای مقربان|ص=70|ج=10}}</ref> | ||
=== وساطت معصومین(ع) در تقرب به خدا === | === وساطت معصومین(ع) در تقرب به خدا === | ||
یکی از | یکی از فیضهایی که از سوی خداوند به بندگان میرسد، فیض تقرب به او است. از آن جا که واسطه فیضهای الهی معصومین(ع) هستند، کاملترین وسیله تقرب به به ذات خدا برای هر انسانی معصومین(ع) میباشند.<ref>{{پک|1=جوادی آملی|2=1388|ک=ادب فنای مقربان|ص=484|ج=9}}</ref>{{درگاه|سنت}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* {{یادکرد کتاب|عنوان=کافی (ط- دار الحدیث)|سال=1429|پیوند=|نام=محمد بن یعقوب|نام خانوادگی=کلینی|پیوند نویسنده=|ناشر=دار الحدیث|مکان=قم|کوشش=|مترجم=}} | |||
* {{یادکرد کتاب|عنوان= | |||
* {{یادکرد کتاب|عنوان=تسنیم|سال=1389|پیوند=|نام=عبدالله|نام خانوادگی=جوادی آملی|پیوند نویسنده=|ناشر=مؤسسه اسراء|مکان=قم|کوشش=احمد قدسی|مترجم=}} | * {{یادکرد کتاب|عنوان=تسنیم|سال=1389|پیوند=|نام=عبدالله|نام خانوادگی=جوادی آملی|پیوند نویسنده=|ناشر=مؤسسه اسراء|مکان=قم|کوشش=احمد قدسی|مترجم=}} | ||
* {{یادکرد کتاب|عنوان=ادب فنای مقربان|سال=1389|پیوند=|نام=عبدالله|نام خانوادگی=جوادی آملی|پیوند نویسنده=|ناشر=مؤسسه اسراء|مکان=قم|کوشش=|مترجم=}} | * {{یادکرد کتاب|عنوان=ادب فنای مقربان|سال=1389|پیوند=|نام=عبدالله|نام خانوادگی=جوادی آملی|پیوند نویسنده=|ناشر=مؤسسه اسراء|مکان=قم|کوشش=|مترجم=}} | ||
* {{یادکرد کتاب|عنوان=بصائر الدرجات | * {{یادکرد کتاب|عنوان=بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّی الله علیهم|سال=1404|پیوند=|نام=محمد بن حسن|نام خانوادگی=صفار|پیوند نویسنده=|ناشر=مکتبة آیة الله المرعشی النجفی|مکان=قم|کوشش=کوچه باغی|مترجم=}} | ||
* {{یادکرد کتاب|عنوان=شرح | * {{یادکرد کتاب|عنوان=شرح الکافی- الأصول و الروضة (للمولی صالح المازندرانی)|سال=1382|پیوند=|نام=محمد صالح بن احمد|نام خانوادگی=مازندرانی|پیوند نویسنده=|ناشر=المکتبة الإسلامیة|مکان=تهران|کوشش=ابوالحسن شعرانی|مترجم=}} | ||
نسخهٔ ۲ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۳۳
 | این متن یک پیشنویس است که در وضعیت در دست نگارش قرار دارد |
سؤال
آیا در عقاید شیعی، باور به واسطه فیض میان خالق و مخلوقات وجود دارد؟ در صورت وجود این باور، چه کسی واسطه میباشد و مقصود از فیض چیست؟
اعتقاد به وجود واسطه فیض
در معارف تشیع به این مطلب تصریح شده است که مخلوقات قابلیت تماس مستقیم با خالق را ندارند.[۱] در کلام مفسرین نیز این مطلب وجود دارد که دلیل بی واسطه اقدام نکردن خداوند در تدبیر امور زمین و رشد دادن نفوس بندگان و اهداف دیگر، این است که بندگان قصور دارند و قابلیت دریافت مستقیم فیوضات را ندارند؛ لذا رسیدن هر گونه فیض و بهره ای از سوی خدا به مخلوقات نیازمند به واسطه است.[۲]
مقصود از فیض
منظور از فیض هرگونه امر حقیقی و وجودی است که از خالق به مخلوقات میرسد؛ لذا شامل اصل وجود و هستی مخلوقات، هدایت مخلوقات، علم و آگاهی مخلوقات و … میگردد.[۳][۴]
ائمه اطهار(ع)، واسطه فیض میان خالق و مخلوقات
تمام فیضهایی که از جانب خداوند به بندگان میرسد، ابتدا در اختیار واسطه فیض اصلی یعنی حضرت محمد(ص) قرار میگیرد و سپس به امام علی(ع) و پس از ایشان به امام حسن(ع) و سپس به ترتیب به سایر ائمه(ع) میرسد.[۵][۶]
وساطت ایشان هم در نظام تکوین است و هم در نظام تشریع. در نظام تکوین حتی دشمنان خدا و اهل بیت(ع) نیز مستفیض از فیض خدا و وساطت اهل بیت(ع) هستند. آنها از هستی و توانی که خدا به واسطه اهل بیت(ع) به آنها داده است استفاده میکنند و به حیات خود ادامه داده و با خدا دشمنی میکنند. اما بخش دیگری از فیضها مختص کسانی است که شریعت را قبول کنند و از سخنان اهل بیت(ع) پیروی نمایند. این عده علاوه بر فیضهایی که در نظام تکوین به آنها میرسد، از فیضهای نظام تشریع نیز بهره مند میشوند.[۷][۸][۹] بنابراین هر فیضی چه مادی و چه معنوی از طریق معصومین(ع) به مخلوقات جهان میرسد.[۱۰] چنان که در روایات و اخبار از ائمه(ع) تعبیر به «باب الله» شده است. مراد از «باب الله» این است که اهل بیت(ع) باب ورود و راه رسیدن به تمام فیضهایی هستند که از جانب خداوند میرسند.[۱۱]
وساطت ائمه اطهار(ع) به گونه ای است که در صورت نبود ایشان زمین از هم میپاشد و اهلش را در خود فرو خواهد برد؛ یعنی وجود تمام هستی از وجود ایشان است. اگر ایشان نباشند موجودات دیگر نیز نخواهند بود.[۱۲]
وساطت معصومین(ع) در تقرب به خدا
یکی از فیضهایی که از سوی خداوند به بندگان میرسد، فیض تقرب به او است. از آن جا که واسطه فیضهای الهی معصومین(ع) هستند، کاملترین وسیله تقرب به به ذات خدا برای هر انسانی معصومین(ع) میباشند.[۱۳]
درگاهها
پانویس
- ↑ کلینی، «باب الاضطرار الی الحجة»، کافی (ط- دار الحدیث)، 1: 410.
- ↑ جوادی آملی، تسنیم، 3: 128.
- ↑ جوادی آملی، ادب فنای مقربان، 1: 377.
- ↑ جوادی آملی، ادب فنای مقربان، 3: 108.
- ↑ صفار، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّی الله علیهم، 1: 377.
- ↑ جوادی آملی، ادب فنای مقربان، 3: 440.
- ↑ جوادی آملی، ادب فنای مقربان، 6: 197.
- ↑ جوادی آملی، ادب فنای مقربان، 9: 49.
- ↑ جوادی آملی، ادب فنای مقربان، 10: 69.
- ↑ جوادی آملی، ادب فنای مقربان، 9: 276.
- ↑ مازندرانی، شرح الکافی- الأصول و الروضة (للمولی صالح المازندرانی)، 4: 301.
- ↑ جوادی آملی، ادب فنای مقربان، 10: 70.
- ↑ جوادی آملی، ادب فنای مقربان، 9: 484.
منابع
- کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۲۹). کافی (ط- دار الحدیث). قم: دار الحدیث.
- جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۹). تسنیم. به کوشش احمد قدسی. قم: مؤسسه اسراء.
- جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۹). ادب فنای مقربان. قم: مؤسسه اسراء.
- صفار، محمد بن حسن (۱۴۰۴). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّی الله علیهم. به کوشش کوچه باغی. قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
- مازندرانی، محمد صالح بن احمد (۱۳۸۲). شرح الکافی- الأصول و الروضة (للمولی صالح المازندرانی). به کوشش ابوالحسن شعرانی. تهران: المکتبة الإسلامیة.