زیارت آل‌یاسین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
ابرابزار |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== معرفی == | == معرفی == | ||
زیارت آل‌یاسین یکی از زیارات مشهور در فرهنگ شیعه است که بر ارتباط معنوی با امام زمان (عج) تأکید دارد. این زیارت با عبارت | زیارت آل‌یاسین یکی از زیارات مشهور در فرهنگ شیعه است که بر ارتباط معنوی با امام زمان(عج) تأکید دارد. این زیارت با عبارت «سَلامٌ عَلَیٰ آلِ یس» آغاز می‌شود و مجموعه‌ای از سلام‌ها بر پیامبر اسلام(ص)، اهل‌بیت(ع) و به‌ویژه امام مهدی(عج) را در بر می‌گیرد. در متن این زیارت، به مقام امامت، جایگاه امام زمان(عج) و لزوم پیروی از آن حضرت اشاره شده و درخواست هدایت، استغفار و دعا برای تعجیل در ظهور آن امام گرانقدر بیان شده است. | ||
از لحاظ ساختاری، زیارت آل‌یاسین شامل سه بخش کلی است: سلام‌های پی‌درپی، شهادت به اصول ایمان، درخواست هدایت و دعا. | از لحاظ ساختاری، زیارت آل‌یاسین شامل سه بخش کلی است: سلام‌های پی‌درپی، شهادت به اصول ایمان، درخواست هدایت و دعا. | ||
== اعتبار == | == اعتبار == | ||
از نظر تاریخی و روایی، زیارت آل‌یاسین در منابع معتبر شیعه نقل شده است. مصدر اصلی این حدیث، کتاب الاحتجاج طبرسی و المزار الکبیر ابن مشهدی است. شیخ طوسی این زیارت را از طرف امام زمان(عج) نقل کرده و آن را یکی از زیارات مأثور دانسته است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مصباح المتهجد|سال=1411|نام خانوادگی=شیخ طوسی|ناشر=مؤسسة فقه الشیعة|صفحه=409|مکان=قم}}</ref> زیارت آل‌یاسین در دو گزارش متفاوت به‌دست ما رسیده است: | |||
* کهن‌ترین گزارش از این زیارت، به نقل از محمّد بن عثمان عمری، نایب دوم امام عصر علیه السلام است. ابو عبد اللَّه، احمد بن ابراهیم می‌گوید: شوق و علاقه خود را به دیدار امام عصر علیه السلام بر ابو جعفر محمّد بن عثمان گفتم. او ضمن ارج نهادن به اشتیاق من گفت: «در پی دیدار نباش و با زیارت، به او توجّه کن. برای یافتن زیارت نیز نزد محمّد بن علی برو و زیارت را از او استنساخ کن و…»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المزار الکبیر|سال=1378|نام=محمد بن جعفر|نام خانوادگی=مشهدی|ناشر=موسسه نشر اسلامی|صفحه=585|مکان=تهران}}</ref> ابن مشهدی سند این گزارش را در ادامه گزارش حسین بن روح و پس از دعای ندبه، ذکر کرده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المزار الکبیر|سال=1378|نام=محمد بن جعفر|نام خانوادگی=مشهدی|ناشر=موسسه نشر اسلامی|صفحه=588|مکان=تهران}}</ref> | |||
از نظر تاریخی و روایی، زیارت آل‌یاسین در منابع معتبر شیعه نقل شده است. مصدر | * گزارش مشهور، زیارت آل یس به نقل از محمّد بن عبد اللَّه حمیری است. محمّد بن عبد اللَّه حمیری با نایب سوم امام عصر علیه السلام، حسین بن روح، ارتباط داشت و مکاتبات و توقیعات فراوانی برای او صادر شده است؛ ولی درباره درخواست او از حسین بن روح برای دیدار با امام، گزارشی در دست نیست. به عبارت دیگر، سبب صدور زیارت آل یس برای حمیری بر ما روشن نیست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الاحتجاج|سال=1386|نام خانوادگی=طبرسی|ناشر=دار النعمان|صفحه=412|جلد=2}}</ref> | ||
* | |||
* گزارش مشهور، | |||
علاوه بر این، علامه مجلسی در کتاب ''بحارالأنوار'' به نقل از شیخ طوسی و دیگر منابع این زیارت را تأیید کرده و بر اهمیت آن تأکید نموده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحار الانوار|سال=۱۴۰۳|نام=محمد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=دار إحیاء التراث العربی|جلد=99|صفحه=145|مکان=بیروت}}</ref> همچنین سید بن طاووس در کتاب ''جمال الأسبوع'' این زیارت را ذکر کرده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جمال الاسبوع|سال=۱۴۰۹|نام خانوادگی=سید ابن طاووس|ناشر=انتشارات رضی|صفحه=۳۱۵|مکان=قم}}</ref> این نقل‌ها نشان‌دهنده اعتبار بالای زیارت آل‌یاسین در میان علمای شیعه است. | علاوه بر این، علامه مجلسی در کتاب ''بحارالأنوار'' به نقل از شیخ طوسی و دیگر منابع این زیارت را تأیید کرده و بر اهمیت آن تأکید نموده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحار الانوار|سال=۱۴۰۳|نام=محمد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=دار إحیاء التراث العربی|جلد=99|صفحه=145|مکان=بیروت}}</ref> همچنین سید بن طاووس در کتاب ''جمال الأسبوع'' این زیارت را ذکر کرده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جمال الاسبوع|سال=۱۴۰۹|نام خانوادگی=سید ابن طاووس|ناشر=انتشارات رضی|صفحه=۳۱۵|مکان=قم}}</ref> این نقل‌ها نشان‌دهنده اعتبار بالای زیارت آل‌یاسین در میان علمای شیعه است. | ||
== فضیلت و خواص == | == فضیلت و خواص == | ||
=== مخاطب سلام امام === | === مخاطب سلام امام === | ||
زیارت آل‌یاسین را خود حضرت ولی‌عصر در نامه‌ای به یکی از یاران، به نام محمّد | زیارت آل‌یاسین را خود حضرت ولی‌عصر در نامه‌ای به یکی از یاران، به نام محمّد بن عبدالله حِمیَری تعلیم فرمودند و پیش از آن در نامه چنین فرمودند: «هر گاه خواستید به وسیلة ما، به سوی خداوند توجه کنید، و به ما روی‌آورید، پس همان گونه که خداوند فرموده است بگویید: سلام علی آل‌یاسین …»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الاحتجاج|سال=1386|نام خانوادگی=طبرسی|ناشر=دار النعمان|صفحه=414|جلد=2}}</ref> | ||
هنگامی که شیعیان برای توسل به امام‌زمان، از سراسر جهان رو به قبله ایستاده و بعد از نمازها و در دعاها و زیارات خود، به روح پاک امامان معصوم و حضرت مهدی سلام می‌فرستند، بر اساس اینکه جواب سلام واجب است، می‌دانند که پاسخی برای این سلام‌ها از جانب حضرات معصومین خواهد بود؛ چرا که خداوند در سوره نساء آیه | هنگامی که شیعیان برای توسل به امام‌زمان، از سراسر جهان رو به قبله ایستاده و بعد از نمازها و در دعاها و زیارات خود، به روح پاک امامان معصوم و حضرت مهدی سلام می‌فرستند، بر اساس اینکه جواب سلام واجب است، می‌دانند که پاسخی برای این سلام‌ها از جانب حضرات معصومین خواهد بود؛ چرا که خداوند در سوره نساء آیه ۸۶ می‌فرماید: «وَإِذَا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّهٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا ۗ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ حَسِیبًا»: هر گاه شما را تحیت و سلامی گفتند شما نیز باید به تحیت و سلامی بهتر از آن یا مانند آن پاسخ دهید، که خدا به حساب هر چیزی کاملاً خواهد رسید.<ref group="یادداشت">ترجمه الهی قمشه‌ای</ref> | ||
همچنین حضرت امام صادق، به نقل از امیرالمؤمنین درباره تفسیر آیه شریفه «سلام علی آل یس»، | همچنین حضرت امام صادق، به نقل از امیرالمؤمنین درباره تفسیر آیه شریفه «سلام علی آل یس»، فرموده‌اند: یس محمد صلی الله است و ما خاندان و دودمان یس هستیم.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مطلع الانوار|سال=1392|نام=سید محمدحسین|نام خانوادگی=حسینی طهرانی|ناشر=مکتب وحی|صفحه=170|مکان=تهران}}</ref> و نیز مفسرین و علمای علم حدیث در تفاسیرشان از ابن‌عباس آورده‌اند که: «آل یس آل محمد علیهم السلام هستند» یا «ما آل محمد آل یس هستیم.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عیون الاخبار|سال=1418|نام خانوادگی=ابن قتیبه|ناشر=دار الکتب العلمیة|جلد=2|صفحه=274|مکان=بیروت}}</ref> | ||
=== معرفت و شناخت امام === | === معرفت و شناخت امام === | ||
یکی دیگر از آثار خواندن زیارت آل یاسین معرفت و شناخت به امام زمان(عج) است و شناخت از وظایف اصلی تمام شیعیان و پیروان ائمه اطهار است چرا که پیامبر اکرم | یکی دیگر از آثار خواندن زیارت آل یاسین معرفت و شناخت به امام زمان(عج) است و شناخت از وظایف اصلی تمام شیعیان و پیروان ائمه اطهار است چرا که پیامبر اکرم فرموده‌اند: «مَنْ ماتَ وَ لَمْ یعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِیتَهً جَاهِلِیه؛ هر فردی که بمیرد در حالی که امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلی مرده است.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الاقبال بالاعمال الحسنه|سال=۱۴۱۵|نام خانوادگی=سید بن طاووس|ناشر=بوستان کتاب|جلد=2|صفحه=252|مکان=قم}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کمال الدین|سال=۱۳۹۵|نام خانوادگی=شیخ صدوق|ناشر=جامعه مدرسین|جلد=2|صفحه=410|مکان=قم}}</ref> | ||
=== تمسک به عترت === | === تمسک به عترت === | ||
«ِإِنِّی تَارِک فِیکمُ الثَّقَلَینِ مَا إِنْ تَمَسَّکتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا کتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یفْتَرِقَا | «ِإِنِّی تَارِک فِیکمُ الثَّقَلَینِ مَا إِنْ تَمَسَّکتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا کتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یفْتَرِقَا حَتَّی یرِدَا عَلَی الْحَوْضَ فَانْظُرُوا کیفَ تَخْلُفُونِّی فِیهِمَا أَلَا هذا عَذْبٌ فُراتٌ فَاشْرَبُوا وَ هذا مِلْحٌ أُجاجٌ فَاجْتَنِبُوا؛ همانا من در میان شما دو چیز سنگین و گران میگذارم، که اگر بدانها چنگ زنید هرگز پس از من گمراه نشوید: کتاب خدا و عترت من أهل بیتم، و این دو از یک دیگر جدا نشوند تا در کنار حوض کوثر بر من درآیند، پس بنگرید چگونه پس از من درباره آن دو رفتار کنید، آگاه باشید که این (یعنی تمسک به عترت) آب خوشگوار و شیرین است پس بیاشامید، و آن دیگر (یعنی روی برتافتن از ایشان) آب شور و تلخ است و از آن بپرهیزید».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ابهی المداد|سال=1423|نام خانوادگی=ابن عطیه|ناشر=مؤسسة الأعلمی للمطبوعات|جلد=1|صفحه=130|مکان=بیروت}}</ref> بر مبنای این سفارش پیامبر اکرم، شیعیان در مواقع درماندگی در شرایطی که نیاز به کمک دارند، با توسل به حضرات معصومین، رفع گرفتاری کنند. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۴:۵۱
معرفی
زیارت آل‌یاسین یکی از زیارات مشهور در فرهنگ شیعه است که بر ارتباط معنوی با امام زمان(عج) تأکید دارد. این زیارت با عبارت «سَلامٌ عَلَیٰ آلِ یس» آغاز می‌شود و مجموعه‌ای از سلام‌ها بر پیامبر اسلام(ص)، اهل‌بیت(ع) و به‌ویژه امام مهدی(عج) را در بر می‌گیرد. در متن این زیارت، به مقام امامت، جایگاه امام زمان(عج) و لزوم پیروی از آن حضرت اشاره شده و درخواست هدایت، استغفار و دعا برای تعجیل در ظهور آن امام گرانقدر بیان شده است.
از لحاظ ساختاری، زیارت آل‌یاسین شامل سه بخش کلی است: سلام‌های پی‌درپی، شهادت به اصول ایمان، درخواست هدایت و دعا.
اعتبار
از نظر تاریخی و روایی، زیارت آل‌یاسین در منابع معتبر شیعه نقل شده است. مصدر اصلی این حدیث، کتاب الاحتجاج طبرسی و المزار الکبیر ابن مشهدی است. شیخ طوسی این زیارت را از طرف امام زمان(عج) نقل کرده و آن را یکی از زیارات مأثور دانسته است.[۱] زیارت آل‌یاسین در دو گزارش متفاوت به‌دست ما رسیده است:
- کهن‌ترین گزارش از این زیارت، به نقل از محمّد بن عثمان عمری، نایب دوم امام عصر علیه السلام است. ابو عبد اللَّه، احمد بن ابراهیم می‌گوید: شوق و علاقه خود را به دیدار امام عصر علیه السلام بر ابو جعفر محمّد بن عثمان گفتم. او ضمن ارج نهادن به اشتیاق من گفت: «در پی دیدار نباش و با زیارت، به او توجّه کن. برای یافتن زیارت نیز نزد محمّد بن علی برو و زیارت را از او استنساخ کن و…»[۲] ابن مشهدی سند این گزارش را در ادامه گزارش حسین بن روح و پس از دعای ندبه، ذکر کرده است.[۳]
- گزارش مشهور، زیارت آل یس به نقل از محمّد بن عبد اللَّه حمیری است. محمّد بن عبد اللَّه حمیری با نایب سوم امام عصر علیه السلام، حسین بن روح، ارتباط داشت و مکاتبات و توقیعات فراوانی برای او صادر شده است؛ ولی درباره درخواست او از حسین بن روح برای دیدار با امام، گزارشی در دست نیست. به عبارت دیگر، سبب صدور زیارت آل یس برای حمیری بر ما روشن نیست.[۴]
علاوه بر این، علامه مجلسی در کتاب بحارالأنوار به نقل از شیخ طوسی و دیگر منابع این زیارت را تأیید کرده و بر اهمیت آن تأکید نموده است.[۵] همچنین سید بن طاووس در کتاب جمال الأسبوع این زیارت را ذکر کرده است.[۶] این نقل‌ها نشان‌دهنده اعتبار بالای زیارت آل‌یاسین در میان علمای شیعه است.
فضیلت و خواص
مخاطب سلام امام
زیارت آل‌یاسین را خود حضرت ولی‌عصر در نامه‌ای به یکی از یاران، به نام محمّد بن عبدالله حِمیَری تعلیم فرمودند و پیش از آن در نامه چنین فرمودند: «هر گاه خواستید به وسیلة ما، به سوی خداوند توجه کنید، و به ما روی‌آورید، پس همان گونه که خداوند فرموده است بگویید: سلام علی آل‌یاسین …»[۷]
هنگامی که شیعیان برای توسل به امام‌زمان، از سراسر جهان رو به قبله ایستاده و بعد از نمازها و در دعاها و زیارات خود، به روح پاک امامان معصوم و حضرت مهدی سلام می‌فرستند، بر اساس اینکه جواب سلام واجب است، می‌دانند که پاسخی برای این سلام‌ها از جانب حضرات معصومین خواهد بود؛ چرا که خداوند در سوره نساء آیه ۸۶ می‌فرماید: «وَإِذَا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّهٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا ۗ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ حَسِیبًا»: هر گاه شما را تحیت و سلامی گفتند شما نیز باید به تحیت و سلامی بهتر از آن یا مانند آن پاسخ دهید، که خدا به حساب هر چیزی کاملاً خواهد رسید.[یادداشت ۱]
همچنین حضرت امام صادق، به نقل از امیرالمؤمنین درباره تفسیر آیه شریفه «سلام علی آل یس»، فرموده‌اند: یس محمد صلی الله است و ما خاندان و دودمان یس هستیم.»[۸] و نیز مفسرین و علمای علم حدیث در تفاسیرشان از ابن‌عباس آورده‌اند که: «آل یس آل محمد علیهم السلام هستند» یا «ما آل محمد آل یس هستیم.»[۹]
معرفت و شناخت امام
یکی دیگر از آثار خواندن زیارت آل یاسین معرفت و شناخت به امام زمان(عج) است و شناخت از وظایف اصلی تمام شیعیان و پیروان ائمه اطهار است چرا که پیامبر اکرم فرموده‌اند: «مَنْ ماتَ وَ لَمْ یعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِیتَهً جَاهِلِیه؛ هر فردی که بمیرد در حالی که امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلی مرده است.»[۱۰][۱۱]
تمسک به عترت
«ِإِنِّی تَارِک فِیکمُ الثَّقَلَینِ مَا إِنْ تَمَسَّکتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا کتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یفْتَرِقَا حَتَّی یرِدَا عَلَی الْحَوْضَ فَانْظُرُوا کیفَ تَخْلُفُونِّی فِیهِمَا أَلَا هذا عَذْبٌ فُراتٌ فَاشْرَبُوا وَ هذا مِلْحٌ أُجاجٌ فَاجْتَنِبُوا؛ همانا من در میان شما دو چیز سنگین و گران میگذارم، که اگر بدانها چنگ زنید هرگز پس از من گمراه نشوید: کتاب خدا و عترت من أهل بیتم، و این دو از یک دیگر جدا نشوند تا در کنار حوض کوثر بر من درآیند، پس بنگرید چگونه پس از من درباره آن دو رفتار کنید، آگاه باشید که این (یعنی تمسک به عترت) آب خوشگوار و شیرین است پس بیاشامید، و آن دیگر (یعنی روی برتافتن از ایشان) آب شور و تلخ است و از آن بپرهیزید».[۱۲] بر مبنای این سفارش پیامبر اکرم، شیعیان در مواقع درماندگی در شرایطی که نیاز به کمک دارند، با توسل به حضرات معصومین، رفع گرفتاری کنند.
منابع
- ↑ شیخ طوسی (۱۴۱۱). مصباح المتهجد. قم: مؤسسة فقه الشیعة. ص۴۰۹.
- ↑ مشهدی، محمد بن جعفر (۱۳۷۸). المزار الکبیر. تهران: موسسه نشر اسلامی. ص۵۸۵.
- ↑ مشهدی، محمد بن جعفر (۱۳۷۸). المزار الکبیر. تهران: موسسه نشر اسلامی. ص۵۸۸.
- ↑ طبرسی (۱۳۸۶). الاحتجاج. ج۲. دار النعمان. ص۴۱۲.
- ↑ مجلسی، محمد باقر (۱۴۰۳). بحار الانوار. ج۹۹. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. ص۱۴۵.
- ↑ سید ابن طاووس (۱۴۰۹). جمال الاسبوع. قم: انتشارات رضی. ص۳۱۵.
- ↑ طبرسی (۱۳۸۶). الاحتجاج. ج۲. دار النعمان. ص۴۱۴.
- ↑ حسینی طهرانی، سید محمدحسین (۱۳۹۲). مطلع الانوار. تهران: مکتب وحی. ص۱۷۰.
- ↑ ابن قتیبه (۱۴۱۸). عیون الاخبار. ج۲. بیروت: دار الکتب العلمیة. ص۲۷۴.
- ↑ سید بن طاووس (۱۴۱۵). الاقبال بالاعمال الحسنه. ج۲. قم: بوستان کتاب. ص۲۵۲.
- ↑ شیخ صدوق (۱۳۹۵). کمال الدین. ج۲. قم: جامعه مدرسین. ص۴۱۰.
- ↑ ابن عطیه (۱۴۲۳). ابهی المداد. ج۱. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. ص۱۳۰.
- ↑ ترجمه الهی قمشه‌ای