تأثیر سخنان امام علی(ع) بر ادبیات فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
==نهج البلاغه و ادبیات فارسی== | ==نهج البلاغه و ادبیات فارسی== | ||
از آنجا که نهج البلاغه به‌عنوان مجموعه سخنان امام علی(ع) با رویکردی ادبی جمع آوری شده، تأثیر آن بر ادب عربی و فارسی مورد توجه محققان بوده است. گفته شده که از روزی که این کتاب در ابتدای قرن پنجم تألیف شده تأثیر ژرف و گسترده‌ای بر ادبیات عربی و فارسی نهاده است.<ref>جعفری، محمدمهدی، «تأثیر نهج البلاغه بر ادب فارسی»، در نامه شهیدی (جشن‌نامه استاد دکتر سید جعفر شهیدی)، تهران، طرح نو، ۱۳۷۴ش، ص۲۱۵.</ref> به نقل از برخی محققان، سخنان امام علی(ع) | از آنجا که نهج البلاغه به‌عنوان مجموعه سخنان امام علی(ع) با رویکردی ادبی توسط سید رضی (۳۵۹ق-۴۰۶ق) جمع آوری شده، تأثیر آن بر ادب عربی و فارسی مورد توجه محققان بوده است. گفته شده که از روزی که این کتاب در ابتدای قرن پنجم تألیف شده تأثیر ژرف و گسترده‌ای بر ادبیات عربی و فارسی نهاده است.<ref>جعفری، محمدمهدی، «تأثیر نهج البلاغه بر ادب فارسی»، در نامه شهیدی (جشن‌نامه استاد دکتر سید جعفر شهیدی)، تهران، طرح نو، ۱۳۷۴ش، ص۲۱۵.</ref> به نقل از برخی محققان، سخنان امام علی(ع) از هنگام پیدایش ادب فارسی جدید در قرن چهارم قمری تأثیر دامنه داری بر این ادبیات داشته است؛ آنچنان که برخی در آثار شاعران فارسی زبان، پیش از تألیف نهج البلاغه یا همزمان یا کمی بعد از آن، مطالبی یافته اند که متأثر از سخنان امام علی(ع) است<ref>جعفری، «تأثیر نهج البلاغه بر ادب فارسی»، ص۲۲۱.</ref> | ||
از نظر محققان، پس از تألیف نهج البلاغه، از آنجا که سخنان زیبای امام علی(ع) در یکجا در کتابی جذاب گردآمده بود، ادیبان جهان اسلام، از جمله ادیبان فارسی زبان، برای سرودن اشعار خود یا نگارش آثار ادبی به نثر از مضامین کتاب نهج البلاغه استفاده می کردند. آنچنان که در اشعار قدیمی ترین شاعر پارسی گوی پس از اسلام در ایران، رودکی سمرقندی (۲۴۴-۳۲۹ق)، که اشعار کمی از او باقی مانده، این تأثیر دیده می شود. رودکی در بیتی چنین سروده است: | |||
{{شعر|اندر بلای سخت پدید آید|فضل و بزرگمردی و سالاری | |||
}} | |||
از نظر برخی، این بیت برگرفته از مضمون سخنی از امام علی(ع) در نهج البلاغه است: {{متن عربی|في تَقَلُّبِ الْأحوالِ عُلِمَ جَواهِرُ الرِّجالِ|ترجمه=در گردش و دگرگونى‌هاى روزگار است كه گوهر مردان شناخته آيد}}. | |||
==فردوسی و نهج البلاغه== | ==فردوسی و نهج البلاغه== | ||
نسخهٔ ۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۱۳
 | این مقاله هماکنون به دست Shamloo در حال ویرایش است. |
آیا ممکن است که نهج البلاغه بر ادبیات فارسی تأثیر گذاشته باشد؟ چون در برخی شعرهای شعرای ایرانی مطالبی شبیه مطالب نهج البلاغه دیده می‌شود.
نهج البلاغه و ادبیات فارسی
از آنجا که نهج البلاغه به‌عنوان مجموعه سخنان امام علی(ع) با رویکردی ادبی توسط سید رضی (۳۵۹ق-۴۰۶ق) جمع آوری شده، تأثیر آن بر ادب عربی و فارسی مورد توجه محققان بوده است. گفته شده که از روزی که این کتاب در ابتدای قرن پنجم تألیف شده تأثیر ژرف و گسترده‌ای بر ادبیات عربی و فارسی نهاده است.[۱] به نقل از برخی محققان، سخنان امام علی(ع) از هنگام پیدایش ادب فارسی جدید در قرن چهارم قمری تأثیر دامنه داری بر این ادبیات داشته است؛ آنچنان که برخی در آثار شاعران فارسی زبان، پیش از تألیف نهج البلاغه یا همزمان یا کمی بعد از آن، مطالبی یافته اند که متأثر از سخنان امام علی(ع) است[۲]
از نظر محققان، پس از تألیف نهج البلاغه، از آنجا که سخنان زیبای امام علی(ع) در یکجا در کتابی جذاب گردآمده بود، ادیبان جهان اسلام، از جمله ادیبان فارسی زبان، برای سرودن اشعار خود یا نگارش آثار ادبی به نثر از مضامین کتاب نهج البلاغه استفاده می کردند. آنچنان که در اشعار قدیمی ترین شاعر پارسی گوی پس از اسلام در ایران، رودکی سمرقندی (۲۴۴-۳۲۹ق)، که اشعار کمی از او باقی مانده، این تأثیر دیده می شود. رودکی در بیتی چنین سروده است:
| اندر بلای سخت پدید آید | فضل و بزرگمردی و سالاری | |
از نظر برخی، این بیت برگرفته از مضمون سخنی از امام علی(ع) در نهج البلاغه است: «في تَقَلُّبِ الْأحوالِ عُلِمَ جَواهِرُ الرِّجالِ؛ در گردش و دگرگونى‌هاى روزگار است كه گوهر مردان شناخته آيد».