معنای ربوبیت تکوینی و تشریعی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(خنثی‌سازی ویرایش 6850 از A.ahmadi (بحث))
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۲۸: خط ۲۸:
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


 
== معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر ==
# بحثی مبسوط در آموزش عقاید، محسن غرویان.
# مجموعه آثار شهید مطهری بخش اصول عقاید.
# اصول عقاید، محسن قرائتی.
# مصباح یزدی، آموزش عقائد، نشر بین‌الملل، (دوره سه جلدی).
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}



نسخهٔ ‏۳ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۵۵


سؤال


صفات الهی به دو قسم صفات ذات، یعنی صفاتی که با توجه به نوعی از کمال از ذات الهی انتزاع می‌شوند و صفات فعل که از رابطه خداوند و مخلوقات انتزاع می‌شود تقسیم می‌شود. با توجه به اینکه ربوبیت بیانگر نوعی ارتباط خدای متعال با مخلوقاتش است و آن تدبیر مخلوقات و رسیدگی به امور آن‌ها است، از صفات فعل محسوب می‌گردد. وجه افتراق ربوبیت تکوینی و تشریع در این است که ربوبیت تکوینی شامل تمامی مخلوقات می‌گردد اما ربوبیت تشریعی مربوط به امور مخلوقات ذی‌شعور می‌باشد.

صفات ذات و فعل

صفات الهی به دو قسم: صفات فعل و صفات ذات تقسیم می‌شوند.

صفات ذاتیه خداوند، صفاتی هستند که با توجه به نوعی از کمال، از ذات الهی انتزاع می‌شوند مانند حیات الهی و قدرت الهی. و صفات فعلیه صفاتی هستند که از نوعی رابطه بین خداوند متعال و مخلوقاتش انتزاع می‌شوند؛ مانند خالقیت و رازقیت.

فرق اصلی این دو دسته از صفات آن است که در دسته اول، ذات مقدس الهی مصداق عینی آنهاست، اما دسته دوم حکایت از نسبت و اضافه ای بین خداوند متعال و آفریدگان دارد.[۱]

ربوبیت از جمله صفات فعل

ربوبیت، از قسم دوم صفات خداوند، یعنی از جمله روابطی است که بین خدا و خلق او لحاظ می‌شود، معنای ربوبیت آن است که مخلوقات، نه تنها در اصل وجود و هستی خود به خداوند محتاجند، بلکه تمامی شؤون وجودی آنها وابسته به خدای متعال است و هیچ گونه استقلالی ندارند و خداوند به هر صورت که اراده کند، در آنها تصرف می‌کند و امورشان را تدبیر می‌کند. حفظ و نگهداری کردن، حیات بخشیدن و میراندن، روزی دادن و به رشد و کمال رساندن، راهنمایی کردن و مورد امر و نهی قرار دادن از جمله مصادیق ربوبیت هستند.[۲]

تفاوت ربوبیت تکوینی و تشریعی

تدبیر مخلوقات و رسیدگی کردن به شؤون آنها، به دو دسته تقسیم می‌شود، یک قسم از آن، مختص موجودات شعورمند و مختار است و قسم دیگر تمامی مخلوقات را شامل می‌شود، با توجه به این مقدمه فرق ربوبیت تکوینی و تشریعی در ضمن دو فرق عمده بیان می‌شود:

  • ربوبیت تشریعی، از رابطه بین موجودات ذی‌شعور و خداوند انتزاع می‌شود، ولی ربوبیت تکوینی از رابطه تمامی مخلوقات و خداوند قابل انتزاع است.
  • با توجه به خصیصه اول، ربوبیت تشریعی، در رابطه با راهنمایی درونی (عقل) یا بیرونی (پیامبران) خداوند نسبت به بندگان مطرح می‌شود و در رفع نیازهایی از این نوع، مؤثر است اما در ربوبیت تکوینی وجود موجودات و هستی آنها با تمامی شؤون و نیازها از جانب خداوند تدبیر می‌شود.

به دیگر تعبیر: ربوبیت تکوینی شامل اداره همه موجودات و تأمین نیازمندی‌های آن‌ها و در یک کلمه کارگردانی جهان می‌شود، و اما ربوبیت تشریعی، اختصاص به موجودات ذی‌شعور و مختار دارد و شامل مسائلی از قبیل فرستادن کتاب آسمانی، فرستادن انبیاء، تعیین وظائف و تکالیف، جعل احکام و قوانین می‌گردد.[۳]



معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر

  1. بحثی مبسوط در آموزش عقاید، محسن غرویان.
  2. مجموعه آثار شهید مطهری بخش اصول عقاید.
  3. اصول عقاید، محسن قرائتی.
  4. مصباح یزدی، آموزش عقائد، نشر بین‌الملل، (دوره سه جلدی).


منابع

  1. مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید، سازمان تبلیغات، ۱۳۷۶، ج ۱، ص ۹۵.
  2. مصباح یزدی، محمد تقی، معارف قرآن، خداشناسی جهان‌شناسی، مؤسسه امام خمینی (ره)، ۱۳۶۸، ص ۴۹، ج ۱.
  3. مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید (دوره سه جلدی)، نشر بین‌الملل، ص ۸۴.