مسافرت دریایی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(بارگداری مدخل دریانوردی و سفر دریایی)
 
جز (ترجمه قسمتی از آیات آورده شد)
خط ۹: خط ۹:


== دريانوردى در قرآن ==
== دريانوردى در قرآن ==
1. حركت كشتي‌ها در دريا به اذن و فرمان خدا، زمينه ساز دريانوردى براى انسان:  
1. حركت كشتي‌ها در دريا به فرمان خدا، زمينه ساز دريانوردى براى انسان:  
* {{قرآن| هُوَ الَّذى يُسَيِّرُكُم فِى البَرِّ والبَحرِ حَتّى اِذا كُنتُم فِى الفُلكِ وجَرَينَ بِهِم بِريح طَيِّبَة وفَرِحوا بِها |ترجمه=|سوره= یونس|آیه=22}}
* {{قرآن| هُوَ الَّذي يُسَيِّرُكُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ حَتَّى إِذا كُنْتُمْ فِي الْفُلْكِ وَ جَرَيْنَ بِهِمْ بِريحٍ طَيِّبَةٍ وَ فَرِحُوا بِها جاءَتْها ريحٌ عاصِفٌ وَ جاءَهُمُ الْمَوْجُ مِنْ كُلِّ مَكانٍ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحيطَ بِهِمْ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصينَ لَهُ الدِّينَ لَئِنْ أَنْجَيْتَنا مِنْ هذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرينَ |ترجمه=او كسى است كه شما را در خشكى و دريا سير مى‏‌دهد؛ زمانى كه در كشتى قرار مى‏‌گيريد، و بادهاى موافق آنان را (بسوى مقصد) حركت مي‌دهد و خوشحال مى‏‌شوند، ناگهان طوفان شديدى مى‏‌وزد؛ و امواج از هر سو به سراغ آنها مى‏‌آيد؛ و گمان مى‏‌كنند هلاك خواهند شد؛ در آن هنگام، خدا را از روى اخلاص مى‏‌خوانند كه اگر ما را از اين گرفتارى نجات دهى، حتماً از سپاسگزاران خواهيم بود!|سوره= یونس|آیه=22}}
* {{قرآن| سَخَّرَ لَكُمُ الفُلكَ لِتَجرِىَ فِى البَحرِ بِاَمرِهِ |ترجمه=|سوره=ابراهیم|آیه=32}}
* {{قرآن|وَ سَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ سَخَّرَ لَكُمُ الْأَنْهارَ |ترجمه=و كشتى‏‌ها را مسخّر شما گردانيد، تا بر صفحه دريا به فرمان او حركت كنند؛ و نهرها را (نيز) مسخّر شما نمود|سوره=ابراهیم|آیه=32}}
* {{قرآن| ومِن ءايـتِهِ اَن يُرسِلَ الرِّياحَ مُبَشِّرت ولِيُذيقَكُم مِن رَحمَتِهِ ولِتَجرِىَ الفُلكُ بِاَمرِهِ |ترجمه=|سوره= روم|آیه=46}}
* {{قرآن| اللَّهُ الَّذي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فيهِ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ|ترجمه=خداوند همان كسى است كه دريا را مسخّر شما كرد تا كشتيها بفرمانش در آن حركت كنند و بتوانند از فضل او بهره گيريد، و شايد شكر نعمتهايش را بجا آوريد!|سوره= جاثیه|آیه=12}}
* {{قرآن| اَللّهُ الَّذى سَخَّرَ لَكُمُ البَحرَ لِتَجرِىَ الفُلكُ فيهِ بِاَمرِهِ |ترجمه=|سوره= جاثیه|آیه=12}}
2. تمكّن انسان‌ها براى دريانوردى، جلوه‌اى از تكريم خداوند نسبت به آنان:
2. خداوند، فراهم‌كننده زمينه‌ها و امكانات حركت انسان‌ها در دريا و دريانوردى:
* {{قرآن|وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَني‏ آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى‏ كَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضيلاً|ترجمه=ما آدميزادگان را گرامى داشتيم؛ و آنها را در خشكى و دريا، (بر مركبهاى راهوار) حمل كرديم؛ و از انواع روزيهاى پاكيزه به آنان روزى داديم؛ و آنها را بر بسيارى از موجوداتى كه خلق كرده‏ايم، برترى بخشيديم.|سوره= اسراء|آیه=70}}
* {{قرآن| ولَقَد كَرَّمنا بَنى ءادَمَ وحَمَلنـهُم فِى البَرِّ والبَحرِ ورَزَقنـهُم مِنَ الطَّيِّبـتِ وفَضَّلنـهُم عَلى كَثير مِمَّن خَلَقنا تَفضيلا |ترجمه=|سوره= اسراء|آیه=70}}
3. اعطاى قدرت دريانوردى به انسان، جلوه‌اى از رحمت خدا:
3. اعطاى قدرت دريانوردى به انسان، جلوه‌اى از رحمت خدا:
* {{قرآن| رَبُّكُمُ الَّذى يُزجى لَكُمُ الفُلكَ فِى البَحرِ ... اِنَّهُ كانَ بِكُم رَحيمـا |ترجمه=|سوره= اسراء|آیه=66}}
* {{قرآن|رَبُّكُمُ الَّذي يُزْجي‏ لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ كانَ بِكُمْ رَحيماً|ترجمه=پروردگارتان كسى است كه كشتى را در دريا براى شما به حركت درمى‏آورد، تا از نعمت او بهره‏مند شويد؛ او نسبت به شما مهربان است.|سوره= اسراء|آیه=66}}
* {{قرآن| اَلَم تَرَ اَنَّ اللّهَ سَخَّرَ لَكُم ما فِى الاَرضِ والفُلكَ تَجرى فِى البَحرِ بِاَمرِهِ ... اِنَّ اللّهَ بِالنّاسِ لَرَءوفٌ رَحيم |ترجمه=|سوره= حج|آیه=65}}
* {{قرآن|أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي الْأَرْضِ وَ الْفُلْكَ تَجْري فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ يُمْسِكُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلاَّ بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ رَحيمٌ|ترجمه=آيا نديدى كه خداوند آنچه را در زمين است مسخّر شما كرد؛ و (نيز) كشتيهايى را كه به فرمان او بر صفحه اقيانوسها حركت مى‏كنند؛ و آسمان [كرات و سنگهاى آسمانى‏] را نگه مى‏دارد، تا جز بفرمان او، بر زمين فرو نيفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحيم و مهربان است!|سوره= حج|آیه=65}}
4. تمكّن انسان‌ها براى دريانوردى، جلوه‌اى از تكريم خداوند نسبت به آنان:
* {{قرآن|وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ يُرْسِلَ الرِّياحَ مُبَشِّراتٍ وَ لِيُذيقَكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ |ترجمه=و از آيات (عظمت) خدا اين است كه بادها را بعنوان بشارتگرانى مى‏‌فرستد تا شما را از رحمتش بچشاند (و سيراب كند) و كشتي‌ها بفرمانش حركت كنند و از فضل او بهره گيريد؛ شايد شكرگزارى كنيد.|سوره= روم|آیه=46}}
* {{قرآن| ولَقَد كَرَّمنا بَنى ءادَمَ وحَمَلنـهُم فِى البَرِّ والبَحرِ ورَزَقنـهُم مِنَ الطَّيِّبـتِ وفَضَّلنـهُم عَلى كَثير مِمَّن خَلَقنا تَفضيلا |ترجمه=|سوره= اسراء|آیه=70}}


== تاریخ دريانوردى ==
== تاریخ دريانوردى ==

نسخهٔ ‏۳۱ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۳۷

سؤال

آيات مربوط به سفر دريايي در قرآن كدامند؟


قرآن كريم بيش از چهل مرتبه از دريا سخن گفته است كه بيانگر اهميت آن در قرآن كريم است و به داستان‌هاي دريايي از جمله سفر دريايي حضرت يونس،[۱] گذر حضرت موسي و قومش از دريا و غرق شدن فرعونيان و لشكريانش در آن،[۲] سوراخ كردن كشتي توسط خضر،[۳] كشتي حضرت نوح و نجات مؤمنان از طوفان،[۴] به دريا انداختن حضرت موسي توسط مادرش با الهام الهي و اينكه دريا براي بهره‌وري انسان‌هاست تا در آن كشتي‌ها را به حرکت درآورند، بهره بردن از ماهي‌ها و صدف‌هاي آن،[۵] تفكر در عجايب دريا و ديدن نشانه‌هاي الهي در آن[۶] و ... اشاره شده است.

دريانوردى در قرآن

1. حركت كشتي‌ها در دريا به فرمان خدا، زمينه ساز دريانوردى براى انسان:

  • ﴿هُوَ الَّذي يُسَيِّرُكُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ حَتَّى إِذا كُنْتُمْ فِي الْفُلْكِ وَ جَرَيْنَ بِهِمْ بِريحٍ طَيِّبَةٍ وَ فَرِحُوا بِها جاءَتْها ريحٌ عاصِفٌ وَ جاءَهُمُ الْمَوْجُ مِنْ كُلِّ مَكانٍ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحيطَ بِهِمْ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصينَ لَهُ الدِّينَ لَئِنْ أَنْجَيْتَنا مِنْ هذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرينَ؛ او كسى است كه شما را در خشكى و دريا سير مى‏‌دهد؛ زمانى كه در كشتى قرار مى‏‌گيريد، و بادهاى موافق آنان را (بسوى مقصد) حركت مي‌دهد و خوشحال مى‏‌شوند، ناگهان طوفان شديدى مى‏‌وزد؛ و امواج از هر سو به سراغ آنها مى‏‌آيد؛ و گمان مى‏‌كنند هلاك خواهند شد؛ در آن هنگام، خدا را از روى اخلاص مى‏‌خوانند كه اگر ما را از اين گرفتارى نجات دهى، حتماً از سپاسگزاران خواهيم بود!(یونس:22)
  • ﴿وَ سَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ سَخَّرَ لَكُمُ الْأَنْهارَ؛ و كشتى‏‌ها را مسخّر شما گردانيد، تا بر صفحه دريا به فرمان او حركت كنند؛ و نهرها را (نيز) مسخّر شما نمود(ابراهیم:32)
  • ﴿اللَّهُ الَّذي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فيهِ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛ خداوند همان كسى است كه دريا را مسخّر شما كرد تا كشتيها بفرمانش در آن حركت كنند و بتوانند از فضل او بهره گيريد، و شايد شكر نعمتهايش را بجا آوريد!(جاثیه:12)

2. تمكّن انسان‌ها براى دريانوردى، جلوه‌اى از تكريم خداوند نسبت به آنان:

  • ﴿وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَني‏ آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى‏ كَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضيلاً؛ ما آدميزادگان را گرامى داشتيم؛ و آنها را در خشكى و دريا، (بر مركبهاى راهوار) حمل كرديم؛ و از انواع روزيهاى پاكيزه به آنان روزى داديم؛ و آنها را بر بسيارى از موجوداتى كه خلق كرده‏ايم، برترى بخشيديم.(اسراء:70)

3. اعطاى قدرت دريانوردى به انسان، جلوه‌اى از رحمت خدا:

  • ﴿رَبُّكُمُ الَّذي يُزْجي‏ لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ كانَ بِكُمْ رَحيماً؛ پروردگارتان كسى است كه كشتى را در دريا براى شما به حركت درمى‏آورد، تا از نعمت او بهره‏مند شويد؛ او نسبت به شما مهربان است.(اسراء:66)
  • ﴿أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي الْأَرْضِ وَ الْفُلْكَ تَجْري فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ يُمْسِكُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلاَّ بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ رَحيمٌ؛ آيا نديدى كه خداوند آنچه را در زمين است مسخّر شما كرد؛ و (نيز) كشتيهايى را كه به فرمان او بر صفحه اقيانوسها حركت مى‏كنند؛ و آسمان [كرات و سنگهاى آسمانى‏] را نگه مى‏دارد، تا جز بفرمان او، بر زمين فرو نيفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحيم و مهربان است!(حج:65)
  • ﴿وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ يُرْسِلَ الرِّياحَ مُبَشِّراتٍ وَ لِيُذيقَكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛ و از آيات (عظمت) خدا اين است كه بادها را بعنوان بشارتگرانى مى‏‌فرستد تا شما را از رحمتش بچشاند (و سيراب كند) و كشتي‌ها بفرمانش حركت كنند و از فضل او بهره گيريد؛ شايد شكرگزارى كنيد.(روم:46)

تاریخ دريانوردى

1. آشنايى مردم عصر حضرت نوح با صنعت دريانوردى:

  • ﴿واصنَعِ الفُلكَ بِاَعيُنِنا ووحيِنا(هود:37)

2. دريانوردى در زمان حضرت يونس:

  • ﴿واِنَّ يونُسَ لَمِنَ المُرسَلين * اِذ اَبَقَ اِلَى الفُلكِ المَشحون(صافت:140-139)

3. رواج دريانوردى در زمان حضرت خضر و موسى:

  • ﴿(کهف:71)

4. خداوند، مشوّق آدمى به فراگيرى هنركشتيرانى و دريانوردى:

  • ﴿وسَخَّرَ لَكُمُ الفُلكَ لِتَجرِىَ فِى البَحرِ بِاَمرِهِ(ابراهیم:32)
  • ﴿رَبُّكُمُ الَّذى يُزجى لَكُمُ الفُلكَ فِى البَحرِ لِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ اِنَّهُ كانَ بِكُم رَحيمـا * ولَقَد كَرَّمنا بَنى ءادَمَ وحَمَلنـهُم فِى البَرِّ والبَحرِ(اسراء:66 و 70)
  • ﴿اَلَم تَرَ اَنَّ اللّهَ سَخَّرَ لَكُم ما فِى الاَرضِ والفُلكَ تَجرى فِى البَحرِ بِاَمرِهِ(حج:65)
  • ﴿اَلَم تَرَ اَنَّ الفُلكَ تَجرى فِى البَحرِ بِنِعمَتِ اللّهِ لِيُرِيَكُم مِن ءايـتِهِ اِنَّ فى ذلِكَ لاَيـت لِكُلِّ صَبّار شَكور(لقمان:31)
  • ﴿وما يَستَوِى البَحرانِ...وتَرَى الفُلكَ فيهِ مَواخِرَ لِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ ولَعَلَّكُم تَشكُرون(فاطر:12)
  • ﴿وءايَةٌ لَهُم اَنّا حَمَلنا ذُرّيَّتَهُم فِى الفُلكِ المَشحون(یس:41)
  • ﴿اَللّهُ الَّذى سَخَّرَ لَكُمُ البَحرَ لِتَجرِىَ الفُلكُ فيهِ بِاَمرِهِ ولِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ ولَعَلَّكُم تَشكُرون(جاثیه:12)

نعمت دريانوردى

1. دريانوردى، نعمت شايان شكرگزارى:

  • ﴿اَلَم تَرَ اَنَّ الفُلكَ تَجرى فِى البَحرِ بِنِعمَتِ اللّهِ لِيُرِيَكُم مِن ءايـتِهِ اِنَّ فى ذلِكَ لاَيـت لِكُلِّ صَبّار شَكور(لقمان:31)
  • ﴿وما يَستَوِى البَحرانِ...وتَرَى الفُلكَ فيهِ مَواخِرَ لِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ ولَعَلَّكُم تَشكُرون(فاطر:12)
  • ﴿اَللّهُ الَّذى سَخَّرَ لَكُمُ البَحرَ لِتَجرِىَ الفُلكُ فيهِ بِاَمرِهِ ولِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ ولَعَلَّكُم تَشكُرون(جاثیه:12)

2. تسخير دريا برای بهره‌وری از نعمت‌هاى خداوند:

  • ﴿وهُوَ الَّذى سَخَّرَ البَحرَ لِتَأكُلوا مِنهُ لَحمـًا طَرِيـًّا وتَستَخرِجوا مِنهُ حِليَةً تَلبَسونَها وتَرَى الفُلكَ مَواخِرَ فيهِ ولِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ ولَعَلَّكُم تَشكُرون(نحل:14)

3. دريانوردى، نعمت ارزشمند و انكارناپذير الهى:

  • ﴿ولَهُ الجَوارِ المُنشَـاتُ فِى البَحرِ كالاَعلـم. فَبِاَىِّ ءالاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبان(الرحمن:25-24)

آثار معنوی و اقتصادی دریانوردی

1- دريا از منابع عمده مواد پروتئينى است. يعنى خدا دريا را رام و در فرمان بشریت قرار داد، راه سفرهاى دريايى و استخراج منافع دريا را آسان ساخت، تا از دريا انواع ماهى، صدف و ... بدست آورده شود. دريا زمینه و مسیری است براى حمل وسایل و كالاهاى بزرگ از جايى به جاى ديگر؛ و بهره‏بردارى از راه‌هاى دريايى داراى فوايد اقتصادى و حياتى بسيار مهم است. [۷]

2- دريا از مهم‌ترين منابع شناخت زندگى (و اسرار حيات) و گسترش دادن آفاق تجربه‏هاى علمى است، از جمله در باره انواع گوناگون جانوران يعنى آفريدن باد و آب به صورتى كه حركت كشتى در آن امكان‌پذير باشد (و با قانونمند ساختن اين امور)، به حرکت درآورد، تا با سوار شدن بر كشتي‌ها بر روى آب، به جستجوى فضل و نعمت خداى متعال بپردازيد و امور بازرگانى و معاملات خويش را سامان دهيد.[۸]

3- دريا گردشگاه و تفریح‌گاه بزرگى است براى سفر كردن و به سياحت پرداختن، و همچنين است ساحل‌هاى آن و فوايد و منافعى كه در آن‌ها وجود دارد.

4- دريا از جمله راه‌های خدا شناسی و پی‌بردن به وحدانیت و یگانگی خدا است، هم از لحاظ بديع بودن آفرينش آن و هم از لحاظ بزرگى و شگفتي‌هايى كه در آن وجود دارد. [۹]


منابع

  1. سوره انبياء: آیه 88-87.
  2. سوره يونس: آیه 92-87.
  3. سوره كهف: آیه 82-60
  4. سوره هود: آیه 48-36.
  5. سوره نحل: آیه14؛‌ سوره اسراء: آیه 66.
  6. سوره لقمان: آیه31
  7. طبرسي، فضل، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج6،ص354.
  8. طبرسي، فضل، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج6،ص427.
  9. حكيمى، محمدرضا و حكيمى، محمد و حكيمى، على، الحياة، ترجمه احمد آرام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، چاپ اول، 1380، ج‏5، ص521.