آیات قرآن در شأن امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (اجرای ابرابزار) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
اما هیچ‌کس پس از پیامبر اکرم مثل امیر المؤمنین علی(ع) در قرآن مدح و ستایش نشده است. چنان‌که ابن عباس نقل می‌کند: ما نزل فی احد من کتاب الله ما نزل فی علی؛ در باره هیج کس از آیات قرآن مثل علی نازل نشده است. | نام حضرت علی(ع) در هیچ‌یک از آیات قرآن کریم به صراحت نیامده است، چنان‌که نام سایر خلفا نیز در قرآن نیامده است. اما هیچ‌کس پس از پیامبر اکرم مثل امیر المؤمنین علی(ع) در قرآن مدح و ستایش نشده است. چنان‌که ابن عباس نقل می‌کند: ما نزل فی احد من کتاب الله ما نزل فی علی؛ در باره هیج کس از آیات قرآن مثل علی نازل نشده است.<ref>اربلی، کشف الغمه عن وجه الائمه، چاپ قم، نشر قم، چاپ ۱۴۲۱، ج۱، ص ۳۱۴.</ref> | ||
آیاتی که در قرآن در شأن | ====امام علی در قرآن==== | ||
آیاتی که در قرآن در شأن امام علی(ع) نازل شده همه در مدح و ستایش او می‌باشد. پیامبر اکرم(ص) در این باره می‌فرماید: ''عَلِیٌّ مَعَ القُرآنِ وَ القُرآنُ مَعَ عَلِیٍّ، لَن یَفتَرِقا حَتّى یَرِدا عَلَیَّ الحَوضَ'' علی(ع) با قرآن و قرآن همواره با او است و هرگز جدا ناپذیرند تا روزی که در بهشت، کنار حوض کوثر بر من برسند. | |||
آنچه از آیات قرآن در شأن آن حضرت نازل شده بسیار زیاد است در این‌جا به برخی از آیات در شأن امیر المؤنین(ع) اشاره می‌کنیم: | |||
پیامبر اکرم(ص) | * پیامبر اکرم(ص) فرمود: خدا هیچ آیه‌ای را نازل نفرمود که در آن {{قرآن|یاایهاالذین آمنوا}} باشد مگر اینکه علی در رأس آن منظور گردد، بنابراین تمام آیاتی که با این تعبیر و جمله آغاز می‌شوند خطاب اول همه آنها به علی و در شأن علی اوست.<ref>خوارزمی، مناقب، چاپ قم، بی تا، ص۲۶۶، حدیث ۱۴۹، حسکانی شواهد التنزیل، بیروت، ج۱، ص ۴۹، حدیث ۷۰–۸۳ و علامه حلی، کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین، چاپ قم، ۱۴۱۳ق. ص۳۵۸.</ref> | ||
* {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَٰنُ وُدًّا}}.<ref>(مریم:۹۶).</ref> ''قطعاً کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، به زودی [خدای] رحمان برای آنان [در دل ها] محبتی قرار خواهد داد!'' | |||
* {{قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}.<ref>(مائده:۵۵)</ref>؛ ''سرپرست و دوست شما فقط خدا و رسول اوست و مؤمنانی که همواره نماز را برپا می دارند و در حالی که در رکوعند [به تهیدستان] زکات می دهند''. | |||
* آیه تطهیر: {{قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}.<ref>(احزاب:۳۳)</ref>''جز این نیست که همواره خدا می خواهد هرگونه پلیدی را از شما اهل بیت [که به روایت شیعه و سنی محمّد، علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام اند] برطرف نماید، و شما را چنان که شایسته است [از همه گناهان و معاصی] پاک و پاکیزه گرداند''. | |||
* آیه مباهله: {{قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ}}.<ref>(آل عمران:۶۱).</ref>''پس هر که با تو درباره او [عیسی] پس از آنکه بر تو [به واسطه وحی، نسبت به احوال وی] علم و آگاهی آمد، مجادله و ستیز کند، بگو: بیایید ما پسرانمان را و شما پسرانتان را، و ما زنانمان را و شما زنانتان را، و ما نفوسمان را و شما نفوستان را دعوت کنیم؛ سپس یکدیگر را نفرین نماییم، پس لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم''. | |||
* {{قرآن|وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ}} (بقره:۲۰۷)؛<ref>اربلی، پیشین، ج۱، ص۳۲۳.</ref>''و بعضی از مردم از جان خود در راه رضای خدا درگذرند؛ و خدا با چنین بندگان رئوف و مهربان است''. | |||
۵. {{قرآن|اطیعوا الله و اطیعو الرسول و اولی الامر منکم}} (سوره نساء، آیه ۵۹).<ref>علامه حلی، پیشین، ص۳۹۳ و شیخ مفید، ارشاد، چاپ قم، آل البیت، ۱۴۰۳، ج۱، ص ۵۳، و شیخ مفید. پیشین، ج۱، ص۱۷۶.</ref> (از خدا و رسولش و صاحبان امر اطاعت کنید) | ۵. {{قرآن|اطیعوا الله و اطیعو الرسول و اولی الامر منکم}} (سوره نساء، آیه ۵۹).<ref>علامه حلی، پیشین، ص۳۹۳ و شیخ مفید، ارشاد، چاپ قم، آل البیت، ۱۴۰۳، ج۱، ص ۵۳، و شیخ مفید. پیشین، ج۱، ص۱۷۶.</ref> (از خدا و رسولش و صاحبان امر اطاعت کنید) | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۴: | ||
{{قرآن|الیوم اکملت لکم دینکم}} (سوره مائده، آیه ۳)(امروز دین شما را کامل کردم)، این آیه پس از آیه {{قرآن|یاایهاالرسول بلغ ما انزل الیک من ربک}} (سوره مائده، آیه ۶۷) (ای پیامبر، آنچه بر تو نازل شده است از سوی پروردگارت، را ابلاغ کن)، به پیامبر نازل شد که خداوند به آن حضرت دستور فرمود برای خودت جانشین انتخاب کن آن حضرت بیم داشت که عده ای از منافقین نسبت به آن حضرت تعدی کنند خداوند برای اطمینان خاطر آن حضرت و حفظ جانش این آیه را نازل کرد: {{قرآن|... والله یعصمک عن الناس…}} خداوند جان تو را از خطرهایی که احتمال می‌دهی از طرف مردم نسبت به این مسئله به تو برسد حفظ می‌کند اگر در اعلام این مسئله کوتاهی کنی مثل این است که رسالت خود را انجام نداده‌ای، رسالت تو با اعلام علی به جانشینی خودت کامل می‌شود که پیامبر پس از معرفی علی به جانشینی آیه {{قرآن|الیوم اکملت لکم دینکم …}} نازل شد، و پیامبر(ص) بلافاصله با صدای بلند تکبیر گفت و فرمود خداوند متعال دین را کامل کرد و نعمت را تمام نمود و از رسالت من راضی شد و ولایت علی بن ابیطالب را سبب کامل شدن دینم قرار داد.<ref>اریلی، پیشین، ج۱، ص۳۲۳ و علامه حلی، پیشین، ص۳۹۱.</ref> | {{قرآن|الیوم اکملت لکم دینکم}} (سوره مائده، آیه ۳)(امروز دین شما را کامل کردم)، این آیه پس از آیه {{قرآن|یاایهاالرسول بلغ ما انزل الیک من ربک}} (سوره مائده، آیه ۶۷) (ای پیامبر، آنچه بر تو نازل شده است از سوی پروردگارت، را ابلاغ کن)، به پیامبر نازل شد که خداوند به آن حضرت دستور فرمود برای خودت جانشین انتخاب کن آن حضرت بیم داشت که عده ای از منافقین نسبت به آن حضرت تعدی کنند خداوند برای اطمینان خاطر آن حضرت و حفظ جانش این آیه را نازل کرد: {{قرآن|... والله یعصمک عن الناس…}} خداوند جان تو را از خطرهایی که احتمال می‌دهی از طرف مردم نسبت به این مسئله به تو برسد حفظ می‌کند اگر در اعلام این مسئله کوتاهی کنی مثل این است که رسالت خود را انجام نداده‌ای، رسالت تو با اعلام علی به جانشینی خودت کامل می‌شود که پیامبر پس از معرفی علی به جانشینی آیه {{قرآن|الیوم اکملت لکم دینکم …}} نازل شد، و پیامبر(ص) بلافاصله با صدای بلند تکبیر گفت و فرمود خداوند متعال دین را کامل کرد و نعمت را تمام نمود و از رسالت من راضی شد و ولایت علی بن ابیطالب را سبب کامل شدن دینم قرار داد.<ref>اریلی، پیشین، ج۱، ص۳۲۳ و علامه حلی، پیشین، ص۳۹۱.</ref> | ||
و چنان‌که یک عالم سنی مذهب به نام حاکم حسکانی در کتابی به نام شواهد التنزیل به ذکر فضائل امام علی(ع) در قرآن پرداخته است. ما | |||
== نتیجه == | == نتیجه == | ||
نسخهٔ ۴ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۴۳
سؤال
نام حضرت علی(ع) در کدام آیات از قرآن آمده است؟
نام حضرت علی(ع) در هیچ‌یک از آیات قرآن کریم به صراحت نیامده است، چنان‌که نام سایر خلفا نیز در قرآن نیامده است. اما هیچ‌کس پس از پیامبر اکرم مثل امیر المؤمنین علی(ع) در قرآن مدح و ستایش نشده است. چنان‌که ابن عباس نقل می‌کند: ما نزل فی احد من کتاب الله ما نزل فی علی؛ در باره هیج کس از آیات قرآن مثل علی نازل نشده است.[۱]
امام علی در قرآن
آیاتی که در قرآن در شأن امام علی(ع) نازل شده همه در مدح و ستایش او می‌باشد. پیامبر اکرم(ص) در این باره می‌فرماید: عَلِیٌّ مَعَ القُرآنِ وَ القُرآنُ مَعَ عَلِیٍّ، لَن یَفتَرِقا حَتّى یَرِدا عَلَیَّ الحَوضَ علی(ع) با قرآن و قرآن همواره با او است و هرگز جدا ناپذیرند تا روزی که در بهشت، کنار حوض کوثر بر من برسند.
آنچه از آیات قرآن در شأن آن حضرت نازل شده بسیار زیاد است در این‌جا به برخی از آیات در شأن امیر المؤنین(ع) اشاره می‌کنیم:
- پیامبر اکرم(ص) فرمود: خدا هیچ آیه‌ای را نازل نفرمود که در آن ﴿یاایهاالذین آمنوا﴾ باشد مگر اینکه علی در رأس آن منظور گردد، بنابراین تمام آیاتی که با این تعبیر و جمله آغاز می‌شوند خطاب اول همه آنها به علی و در شأن علی اوست.[۲]
- ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَٰنُ وُدًّا﴾.[۳] قطعاً کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، به زودی [خدای] رحمان برای آنان [در دل ها] محبتی قرار خواهد داد!
- ﴿إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ﴾.[۴]؛ سرپرست و دوست شما فقط خدا و رسول اوست و مؤمنانی که همواره نماز را برپا می دارند و در حالی که در رکوعند [به تهیدستان] زکات می دهند.
- آیه تطهیر: ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا﴾.[۵]جز این نیست که همواره خدا می خواهد هرگونه پلیدی را از شما اهل بیت [که به روایت شیعه و سنی محمّد، علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام اند] برطرف نماید، و شما را چنان که شایسته است [از همه گناهان و معاصی] پاک و پاکیزه گرداند.
- آیه مباهله: ﴿فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ﴾.[۶]پس هر که با تو درباره او [عیسی] پس از آنکه بر تو [به واسطه وحی، نسبت به احوال وی] علم و آگاهی آمد، مجادله و ستیز کند، بگو: بیایید ما پسرانمان را و شما پسرانتان را، و ما زنانمان را و شما زنانتان را، و ما نفوسمان را و شما نفوستان را دعوت کنیم؛ سپس یکدیگر را نفرین نماییم، پس لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.
- ﴿وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ﴾ (بقره:۲۰۷)؛[۷]و بعضی از مردم از جان خود در راه رضای خدا درگذرند؛ و خدا با چنین بندگان رئوف و مهربان است.
۵. ﴿اطیعوا الله و اطیعو الرسول و اولی الامر منکم﴾ (سوره نساء، آیه ۵۹).[۸] (از خدا و رسولش و صاحبان امر اطاعت کنید)
۶. آیه اکمال دین که در حجه‌الوداع نازل شد و ولایت و خلافت آن حضرت را پس از پیامبر اکرم از طرف خداوند اعلام نمود:
﴿الیوم اکملت لکم دینکم﴾ (سوره مائده، آیه ۳)(امروز دین شما را کامل کردم)، این آیه پس از آیه ﴿یاایهاالرسول بلغ ما انزل الیک من ربک﴾ (سوره مائده، آیه ۶۷) (ای پیامبر، آنچه بر تو نازل شده است از سوی پروردگارت، را ابلاغ کن)، به پیامبر نازل شد که خداوند به آن حضرت دستور فرمود برای خودت جانشین انتخاب کن آن حضرت بیم داشت که عده ای از منافقین نسبت به آن حضرت تعدی کنند خداوند برای اطمینان خاطر آن حضرت و حفظ جانش این آیه را نازل کرد: ﴿... والله یعصمک عن الناس…﴾ خداوند جان تو را از خطرهایی که احتمال می‌دهی از طرف مردم نسبت به این مسئله به تو برسد حفظ می‌کند اگر در اعلام این مسئله کوتاهی کنی مثل این است که رسالت خود را انجام نداده‌ای، رسالت تو با اعلام علی به جانشینی خودت کامل می‌شود که پیامبر پس از معرفی علی به جانشینی آیه ﴿الیوم اکملت لکم دینکم …﴾ نازل شد، و پیامبر(ص) بلافاصله با صدای بلند تکبیر گفت و فرمود خداوند متعال دین را کامل کرد و نعمت را تمام نمود و از رسالت من راضی شد و ولایت علی بن ابیطالب را سبب کامل شدن دینم قرار داد.[۹]
و چنان‌که یک عالم سنی مذهب به نام حاکم حسکانی در کتابی به نام شواهد التنزیل به ذکر فضائل امام علی(ع) در قرآن پرداخته است. ما
نتیجه
نام امیر مؤمنان (علیه السلام) به صراحت در قرآن نیامده ولی با کنایه که از تصریح روشن‌تر است در آیات متعددی آمده و بسیاری از آیات قرآن در شأن علی(ع) نازل شده که به چند نمونه اشاره کردیم.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر
- قرآن ومعصومان درآینه علوی. امیرعلی حسنلو
- علی کیست، فضل الله کمپانی.
منابع
- ↑ اربلی، کشف الغمه عن وجه الائمه، چاپ قم، نشر قم، چاپ ۱۴۲۱، ج۱، ص ۳۱۴.
- ↑ خوارزمی، مناقب، چاپ قم، بی تا، ص۲۶۶، حدیث ۱۴۹، حسکانی شواهد التنزیل، بیروت، ج۱، ص ۴۹، حدیث ۷۰–۸۳ و علامه حلی، کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین، چاپ قم، ۱۴۱۳ق. ص۳۵۸.
- ↑ (مریم:۹۶).
- ↑ (مائده:۵۵)
- ↑ (احزاب:۳۳)
- ↑ (آل عمران:۶۱).
- ↑ اربلی، پیشین، ج۱، ص۳۲۳.
- ↑ علامه حلی، پیشین، ص۳۹۳ و شیخ مفید، ارشاد، چاپ قم، آل البیت، ۱۴۰۳، ج۱، ص ۵۳، و شیخ مفید. پیشین، ج۱، ص۱۷۶.
- ↑ اریلی، پیشین، ج۱، ص۳۲۳ و علامه حلی، پیشین، ص۳۹۱.