پاسخ بدی با خوبی در قرآن

سؤال

آیا در قرآن آمده است که بدی را با خوبی پاسخ دهید؟

خوبی کردن در مقابل بدی، از فضایل بزرگ اخلاقی است که قرآن در چند آیه بدان تصریح کرده است. این خصوصیت را کسانی دارند که صبر پیشه می‌کنند و به تعبیر قرآن دارای حظ عظیم هستند که مفسران آن را داشتن ایمان و تقوا و اخلاق دانسته‌اند.

دفع کردن بدی با خوبی

خداوند در قرآن آورده است که نیکی با بدی یکسان نیست﴿وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ۚ؛ و نيكى با بدى يكسان نيست.﴾(فصلت:۳۴) و بدی را با خوبی دفع کن: ﴿ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ؛ بدی را با نیکی دفع کن؛ آنگاه كسى كه ميان تو و ميان او دشمنى است، گويى دوستى يكدل مى‌گردد.﴾(فصلت:۳۴) «معناى آن اين است كه: بدى را با خصلتى كه مقابل آن است دفع نما، مثلا باطل آنان را با حقى كه نزد تو است دفع كن، نه به باطلى ديگر، و جهل آنان را با حلم و بديهايشان را با عفو، و همچنين هر بدى ديگرشان را با خوبى مناسب آن دفع كند.»

در جاهای دیگر آمده است که سیئات را با حسنات از بین ببر: ﴿إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ؛ زيرا خوبيها بديها را از ميان مى‌برد.﴾(هود:۱۱۴) و ﴿وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ؛ و بدى را به نيكى دفع مى‌كنند.﴾(رعد:۲۲) که در اینجا به دو معنا بکار رفته است. یک اینکه سیئات خود انسان از بین برود. و دیگر اینکه بدی‌های دیگران را با حسنات دفع کن و از بین ببر.

﴿ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ؛ بدى را به شيوه‌اى نيكو دفع كن﴾(مومنون:۹۶)

﴿وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ؛ بدى را با نيكى دفع مى‌نمايند﴾(قصص:۵۴)

آثار پاسخ بدی با خوبی

در سوره فصلت آیه ۳۴ گفته شده که با دفع بدی با خوبی، دشمنی تبدیل به دوستی می‌شود. از این جهت کسانی که دنبال صلح و آشتی در میان انسان‌ها هستند، یکی از بهترین رفتارهایی که می‌توانند داشته باشند این است که در مقابل بدی، بدی نکنند و با رفتار خوب و با گذشت خود، نیکی و خوبی را گسترش دهند. «اينجا است كه كينه‏‌ها و عداوتها با طوفانى از درون جان برخاسته و جاى آن را محبت و صميميت می‌گيرد‌.»

رفع یک تعارض

۴۰ شوری