حدیث شستن کودکان از چربی غذایی که خورده‌اند: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
خط ۱۵: خط ۱۵:


==سند==
==سند==
کل روایت با همین سند در خصال شیخ صدوق نیز آمده است.<ref>ابن بابویه، محمد، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۶۳۲.</ref>
شیخ صدوق روایت شستن چرک غذا از کودکان را در سه کتاب خود با دو سلسله سند ذکر کرده است:


===بررسی سند اول===
===بررسی سند اول===
شیخ صدوق این روایت را در کتاب علل الشرائع از پدرش، از سعد بن عبدالله، از محمد بن عیسی بن عُبَید، از قاسم بن یحیی، از پدربزرگش حسن بن راشد، از ابی‌بصیر، از امام صادق(ع)، از پدرش، از پدربزرگش، از پدارنش، از امام علی(ع) روایت کرده است.<ref name=":0" />
شیخ صدوق این روایت را در کتاب علل الشرائع از پدرش، از سعد بن عبدالله، از محمد بن عیسی بن عُبَید، از قاسم بن یحیی، از پدربزرگش حسن بن راشد، از ابی‌بصیر، از امام صادق(ع)، از پدرش، از پدربزرگش، از پدارنش روایت کرده است.<ref name=":0" /> شیخ صدوق این روایت را با همین سند در کتاب خصال نیز آورده است.<ref>ابن بابویه، محمد، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۶۳۲.</ref>


شیخ صدوق این روایت را با سند دوم از امام رضا از پدرانش از رسول خدا (صلی الله علیه و آله سلم) در عیون اخبار الرضا نیز آورده است.<ref>ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ق، ج‏۲، ص۶۹، حدیث ۳۲۰.</ref>
بررسی راویان سلسله سند بر اساس کتاب‌های رجالی شیعه چنین است:


محمد بن عیسی بن عبید را برخی توثیق کرده‌اند<ref>رجال النجاشی، ص۳۳۳.</ref> و برخی دیگر تضعیف کرده‌اند.<ref>رک: فهرست شیخ طوسی، ص۴۰۲؛ رجال طوسی، ص۳۹۱؛ رجال ابن داوود، ص۵۰۸.</ref>
* محمد بن عیسی بن عبید، که نجاشی رجال‌شناس شیعه، او را ثقه و مورد اطمینان دانسته<ref>رجال النجاشی، ص۳۳۳.</ref> و شیخ طوسی دیگر رجال‌شناس شیعه او را ضعیف دانسته است.<ref>فهرست شیخ طوسی، ص۴۰۲؛ رجال طوسی، ص۳۹۱؛ رجال ابن داوود، ص۵۰۸.</ref>


قاسم بن یحیی را ابن داوود، علامه حلی و غضائری ضعیف دانسته‌اند.<ref>رک: رجال ابن غضائری، ج۱، ص۸۷؛ رجال ابن داوود، ص۴۵۹؛ خلاصه الاقوال، ص۲۴۸.</ref>
* قاسم بن یحیی، که او را ضعیف دانسته‌اند.<ref>رجال ابن غضائری، ج۱، ص۸۷؛ رجال ابن داوود، ص۴۵۹؛ خلاصة الاقوال، ص۲۴۸.</ref>


حسن بن راشد را برخی ثقه<ref>رک: رجال الطوسی، ص۳۷۵؛ رجال ابن داوود، ص۱۰۶؛ خلاصه الاقول، ص۴۰.</ref> و برخی دیگر ضعیف دانسته‌اند.<ref>رک: رجال ابن غضائری، ص۴۹.</ref>
* حسن بن راشد، که برخی از رجال‌شناسان او را ثقه<ref>رجال الطوسی، ص۳۷۵؛ رجال ابن داوود، ص۱۰۶؛ خلاصه الاقول، ص۴۰.</ref> و برخی دیگر ضعیف دانسته‌اند.<ref>رجال ابن غضائری، ص۴۹.</ref>


با توجه به ضعیف بودن قاسم بن یحیی و اختلاف نظر درباره محمد بن عیسی و حسن بن راشد، سند اول روایت معتبر نیست.
با توجه به ضعیف بودن قاسم بن یحیی و اختلاف نظر درباره محمد بن عیسی و حسن بن راشد، سند اول روایت [[حدیث صحیح|صحیح]] و معتبر نیست.


===بررسی سند دوم===
===بررسی سند دوم===
شیخ صدوق این روایت را با سند دوم از امام رضا از پدرانش از رسول خدا (صلی الله علیه و آله سلم) در عیون اخبار الرضا نیز آورده است.<ref>ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ق، ج‏۲، ص۶۹، حدیث ۳۲۰.</ref>


محمد بن أحمد بن الحسین بن یوسف بن زریق البغدادی مجهول است.<ref>رک: نرم‌افزار درایه النور.</ref>
* محمد بن احمد بن حسین بن یوسف بن زریق بغدادی، که مجهول و ناشناخته است.<ref>رک: نرم‌افزار درایه النور.</ref>
* علی بن محمد بن عنبسه، که ثقه و مورد اطمینان بودن او ثابت نشده است.<ref>رک: نرم‌افزار درایه النور.</ref>
* دارم بن قبیصه، که به گفته ابن غضائری رجال‌شناس شیعه، به حدیثش اعتماد نمی‌شود؛<ref>رک: رجال ابن غضائری، ص۵۸.</ref> ابن داوود دیگر رجال‌شناس شیعه نیز او را در یک جا مهمل و در جای دیگر حدیثش را غیرقابل اعتماد دانسته است.<ref>رک: رجال ابن داوود، ص۱۴۷ و ص۴۵۴.</ref>


ثقه بودن علی بن محمد بن عنبسه ثابت نشده است.<ref>رک: نرم‌افزار درایه النور.</ref>
با توجه به ضعیف بودن دارم بن قبیصه و مجهول بودن و ثابت نشدن وثاقت دیگر راویان، سند دوم این روایت نیز صحیح و معتبر نیست.
 
دارم بن قبیصه: ابن غضائری گفته به حدیثش اعتماد نمی‌شود؛<ref>رک: رجال ابن غضائری، ص۵۸.</ref> ابن داوود وی را در یک جا مهمل و در جای دیگر حدیثش را غیرقابل اعتماد دانسته است.<ref>رک: رجال ابن داوود، ص۱۴۷ و ص۴۵۴.</ref>
 
با توجه به ضعیف بودن دارم بن قبیصه و مجهول بودن و ثابت نشدن وثاقت دیگر راویان، سند دوم این روایت نیز معتبر نیست.


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}

نسخهٔ ‏۱۸ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۲۳:۴۶

سؤال

آیا این روایت معتبر است: «دست و دهان اطفال خود را در وقت خواب بشویید و گرنه شیطان ایشان را می‌بوید و در خواب می‌ترسند.»


این روایت را شیخ صدوق با دو سند از امیر مؤمنان و رسول خدا نقل کرده که هر دو ضعیف و غیر معتبر هستند.


حدیث و ترجمه

سند

شیخ صدوق روایت شستن چرک غذا از کودکان را در سه کتاب خود با دو سلسله سند ذکر کرده است:

بررسی سند اول

شیخ صدوق این روایت را در کتاب علل الشرائع از پدرش، از سعد بن عبدالله، از محمد بن عیسی بن عُبَید، از قاسم بن یحیی، از پدربزرگش حسن بن راشد، از ابی‌بصیر، از امام صادق(ع)، از پدرش، از پدربزرگش، از پدارنش روایت کرده است.[۱] شیخ صدوق این روایت را با همین سند در کتاب خصال نیز آورده است.[۲]

بررسی راویان سلسله سند بر اساس کتاب‌های رجالی شیعه چنین است:

  • محمد بن عیسی بن عبید، که نجاشی رجال‌شناس شیعه، او را ثقه و مورد اطمینان دانسته[۳] و شیخ طوسی دیگر رجال‌شناس شیعه او را ضعیف دانسته است.[۴]
  • قاسم بن یحیی، که او را ضعیف دانسته‌اند.[۵]
  • حسن بن راشد، که برخی از رجال‌شناسان او را ثقه[۶] و برخی دیگر ضعیف دانسته‌اند.[۷]

با توجه به ضعیف بودن قاسم بن یحیی و اختلاف نظر درباره محمد بن عیسی و حسن بن راشد، سند اول روایت صحیح و معتبر نیست.

بررسی سند دوم

شیخ صدوق این روایت را با سند دوم از امام رضا از پدرانش از رسول خدا (صلی الله علیه و آله سلم) در عیون اخبار الرضا نیز آورده است.[۸]

  • محمد بن احمد بن حسین بن یوسف بن زریق بغدادی، که مجهول و ناشناخته است.[۹]
  • علی بن محمد بن عنبسه، که ثقه و مورد اطمینان بودن او ثابت نشده است.[۱۰]
  • دارم بن قبیصه، که به گفته ابن غضائری رجال‌شناس شیعه، به حدیثش اعتماد نمی‌شود؛[۱۱] ابن داوود دیگر رجال‌شناس شیعه نیز او را در یک جا مهمل و در جای دیگر حدیثش را غیرقابل اعتماد دانسته است.[۱۲]

با توجه به ضعیف بودن دارم بن قبیصه و مجهول بودن و ثابت نشدن وثاقت دیگر راویان، سند دوم این روایت نیز صحیح و معتبر نیست.


منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ابن بابویه، محمد، علل الشرائع، قم، کتابفروشی داوری، چاپ اول، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۵۷، باب ۳۴۴ باب العله آلتی من أجلها یغسل الصبیان من الغمر، حدیث۱.
  2. ابن بابویه، محمد، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۶۳۲.
  3. رجال النجاشی، ص۳۳۳.
  4. فهرست شیخ طوسی، ص۴۰۲؛ رجال طوسی، ص۳۹۱؛ رجال ابن داوود، ص۵۰۸.
  5. رجال ابن غضائری، ج۱، ص۸۷؛ رجال ابن داوود، ص۴۵۹؛ خلاصة الاقوال، ص۲۴۸.
  6. رجال الطوسی، ص۳۷۵؛ رجال ابن داوود، ص۱۰۶؛ خلاصه الاقول، ص۴۰.
  7. رجال ابن غضائری، ص۴۹.
  8. ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ق، ج‏۲، ص۶۹، حدیث ۳۲۰.
  9. رک: نرم‌افزار درایه النور.
  10. رک: نرم‌افزار درایه النور.
  11. رک: رجال ابن غضائری، ص۵۸.
  12. رک: رجال ابن داوود، ص۱۴۷ و ص۴۵۴.