ادیان در عصر ظهور

سؤال

آیا پس از ظهور امام زمان(ع) تمامی جهانیان مسلمان می‌شوند؟

بندگان صالح وارثان زمین در عصر ظهور

از آیات قرآن و احادیث استفاده می‌شود که مستضعفین جهان سرانجام در یک انقلاب همگانی که مهدی موعود(عج) رهبری آنرا بر عهده دارد بر مستکبرین پیروز می‌گردند، رژیم‌های طاغوتی را برای همیشه سرنگون می‌سازند و قدرت و اداره جهان را در دست می‌گیرند. خداوند در قرآن می‌فرماید:

• ﴿وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ؛ ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!﴾(قصص:۵)

• ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا ۚ يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا ۚ وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ؛ خدا به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، وعده داده است که حتماً آنان را در زمین جانشین [دیگران] کند، همان گونه که پیشینیان آنان را جانشین [دیگران] کرد، و قطعاً دینشان را که برای آنان پسندیده به سودشان استوار و محکم نماید، و یقیناً ترس و بیمشان را تبدیل به امنیت کند، [تا جایی که] فقط مرا بپرستند [و] هیچ چیزی را شریک من نگیرند. و آنان که پس از این نعمت های ویژه ناسپاسی ورزند [در حقیقت] فاسق اند﴾(نور:۵۵)

در در تفسیر آیه چنین ذکر شده است که مراد از این آیه، حضرت مهدی و یارانش می‌باشند و به وسیله آنهاست که اسلام در تمام جهان گسترش می‌یابد. رسول خدا(ص) می‌فرماید: مهدی از فرزندان من است و به دست او خداوند شرق و غرب زمین را می‌گشاید.

با توجه به این نکته که روزی می‌رسد که بندگان صالح خدا وارث زمین می‌شوند و گستردگی قیام آن‌ها به گستره عالَم است.

بقای سایر ادیان در عصر ظهور

ظاهر بعضی آیات این است که کسانی که ادعای یهودیت و نصرانیت دارند تا قیامت باقی خواهند ماند:

• خداوند در سوره مائده می‌فرماید: ﴿وَمِنَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَىٰ أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ ۚ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ؛ ما از کسانی که ادعای نصرانیت داشتند پیمان گرفتیم. پس قسمتی از پندهای ما را فراموش کردند، ما هم دشمنی و کینه را تا قیامت در بینشان انداختیم﴾(مائده:۱۴)

• در سوره آل عمران می‌فرماید: ﴿إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَىٰ إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَجَاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ ۖ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ؛ خدا به عیسی فرمود: من تو را گرفته به سوی خویش برآرم… و پیروانت را تا قیامت مسلط بر کفار گردانم﴾(آل عمران:۵۵)

خداوند در آیه اول می‌فرماید: دشمنی و کینه‌توزی را تا قیامت در بین نصاری خواهم انداخت و در آیه دوم وعده داده که: نصاری تا قیامت برتر از کفار باشند. مقتضای این دو آیه این است که مسیحیت تا قیامت و در عصر دولت مهدی نیز برجا خواهد ماند. از بعضی از احادیث نیز همین استفاده می‌شود. ابوبصیر می‌گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: صاحب‌الامر با اهل ذمه ـ یهود و نصاری ـ چه می‌کند؟ فرمود: مانند پیغمبر اکرم(ص) با آنان مصالحه می‌کند آن‌ها هم با کمال ذلت جزیه می‌دهند.

بنابراین یهود و نصاری در عصر دولت مهدی باقی خواهند ماند، ولی از اعتقاد به تثلیث و شرک دست برمی‌دارند و خداپرست می‌شوند و تحت الحمایه حکومت اسلامی به زندگی خویش ادامه می‌دهند در عین حال، دولت‌های باطل سقوط می‌کنند و قدرت جهان در دست مسلمانان صالح واقع می‌شود و دین اسلام دین جهانی و بر تمام ادیان غالب می‌گردد و بانگ توحید از همه جا بلند می‌شود.

امام صادق(ع) فرمود: هنگامی که قائم ما قیام کرد هیچ نقطه ای از زمین نیست جز اینکه آوای: «اشهد ان لا اله الا الله و ان محمداً رسول الله در آنجا بلند می‌شود.»

آیت الله مکارم شیرازی می‌نویسند: … یکی از برنامه‌های اساسی آن مصلح و انقلابی بزرگ، توحید صفوف در سایه توحید مذهب است ولی نباید تردید به خود راه داد که این توحید نه ممکن است اجباری باشد و نه اگر امکان اجباری در آن بود منطقی بود اجباری شود. مذهب با قلب و روح آدمی سر و کار دارد و می‌دانیم قلب و روح از قلمرو زور و اجبار بیرون است… علاوه بر این روش و سنت پیامبر(ص) چنان‌که قرآن هم گواهی می‌دهد ـ بر اجبار نبوده که «لا اکراه فی الدین» لذا همواره اسلام اهل کتاب را به عنوان یک اقلیت سالم پذیرفته و از آن‌ها مادام که دست به تحریکاتی نزنند حمایت کرده است.

با توجه به این که در دوران حکومت آن مصلح بزرگ، همه وسایل پیشرفته ارتباط جمعی در اختیار او و پیروان رشید او است و با توجه به این که اسلام راستین با حذف پیرایه‌ها، کشش و جاذبه ای فوق‌العاده دارد به خوبی می‌توان پیش‌بینی کرد که اسلام با تبلیغ منطقی و پیگیر، از طرف اکثریت قاطع مردم جهان پذیرفته خواهد شد و وحدت ادیان از طریق اسلام پیشرو عملی می‌گردد… امام صادق(ع) می‌فرماید: … به خدا سوگند ای مفضّل اختلاف از میان ادیان برداشته می‌شود و همه به صورت یک آیین در می‌آیند؛ همان گونه که خداوند عزّوجلّ می‌گوید: دین در نزد خدا تنها اسلام است…» و به این ترتیب آئین توحید و اسلام در همه خانه‌ها در درون زندگی همه انسان‌ها و در تمام دل‌ها وارد می‌شود ولی با این همه نمی‌توان گفت که اقلیت‌های کوچکی از پیروان ادیان آسمانی دیگر مطلقاً وجود نخواهد داشت… به هر حال اگر چنین اقلیتی هم وجود داشته باشد، به صورت یک اقلیت سالم و با حفظ شرایط اهل ذمه مورد حمایت آن حکومت اسلامی خواهد بود.»

خلاصه سخن: با ظهور آن حضرت گرچه شرق و غرب به دست او فتح می‌شود و اکثریت قاطع جهان مسلمان می‌شوند ولی دور از ذهن نیست که اقلیت‌های کوچکی از پیروان ادیان آسمانی دیگر وجود داشته باشد.

مطالعه بیشتر

1. خورشید مغرب، محمدرضا حکیمی.
2. عصر زندگی، محمد حکیمی.
3. چشم‌اندازی به حکومت مهدی، نجم الدین طبسی.