سفینة البحار: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
سفینه البحار و مدینه الحکم و آلاثار از شیخ عباس قمی (۱۲۹۴ق ـ ۱۳۵۹ق) تدوین موضوعی بحار الأنوار علامه مجلسی و تلخیص آن است که تألیف آن حدود بیست سال طول کشید. این کتاب گزینش موضوعی بحار است و از اعتبار خاصی خود برخوردار است. بخصوص که مرحوم شیخ عباس قمی، محدثی توانا و پرتلاش بوده است. البته معتبر بودن یک اثر حدیثی هرگز به معنای صحیح بودن و درست بودن تمام احادیث آن نیست و خود مؤلف هم چنین ادعایی ندارد. او احادیث صحیح و سقیم را نقل می‌کند و ممکن است ذیل احادیث هم ذکر کند که این حدیث ضعیف یا صحیح یا … می‌باشد و لذا در هر روایتی باید به سند آن توجه شود.
سفینة البحار از شیخ عباس قمی (۱۲۹۴ق ـ ۱۳۵۹ق) تدوین موضوعی و تلخیص بحار الأنوار علامه مجلسی است. تألیف آن حدود بیست سال طول کشید. این اثر گزیده ای از بحارالانوار است که نویسنده آن کوشیده دستیابی به روایات را آسان سازد. این کتاب یک معجم الفبایی دایرة المعارفی مختصر بر اساس اطلاعات موجود در بحارالانوار است . شهید مطهری این کتاب را بهترین و مفیدترین کتاب شیخ عبّاس قمی می داند.
 
این کتاب به ترتیب الفبایی تنظیم شده و برای یافتن واژه مورد نظر می‌توان حرف نخست واژه را در نظر داشت و جستجو کرد تا آن را در جای خود یافت و توضیح آن را دید. انتشارات آستان قدس رضوی چاپ خوبی از کتاب را به بازار عرضه کرده است.


== نویسنده ==
== نویسنده ==
خط ۱۷: خط ۱۵:
عباس قمی در سال ۱۳۵۹ قمری در سن ۶۵ سالگی در نجف وفات نمود و در حرم امام علی مدفون گردید.<ref>ادهم نژاد، محمدتقی، «حاج شیخ عباس قمی، حدیث نجابت۲»، مبلغان ۱۳۸۶، شماره ۹۰.</ref>
عباس قمی در سال ۱۳۵۹ قمری در سن ۶۵ سالگی در نجف وفات نمود و در حرم امام علی مدفون گردید.<ref>ادهم نژاد، محمدتقی، «حاج شیخ عباس قمی، حدیث نجابت۲»، مبلغان ۱۳۸۶، شماره ۹۰.</ref>
== موضوع و محتوا ==
== موضوع و محتوا ==
سَفینَةُ البِحار و مَدینَةُ الحِکَمِ و الآثار مَعَ تَطبیقِ النُّصوصِ الواردَة فیها عَلی بِحارِالأنوار
سَفینَةُ البِحار و مَدینَةُ الحِکَمِ و الآثار


موضوعات کتاب به ترتیب حروف الفبا و بر اساس ماده و ریشه ثلاثی مجرد موضوع مرتب شده است. خواننده به آسانی می تواند به بیش از ۱۷۰۰ موضوع دست یابد که هر کدام شامل مدخل های گوناگون و متعددی هستند.
موضوعات کتاب به ترتیب حروف الفبا و بر اساس ماده و ریشه ثلاثی مجرد موضوع مرتب شده است. خواننده به آسانی می تواند به بیش از ۱۷۰۰ موضوع دست یابد که هر کدام شامل مدخل های گوناگون و متعددی هستند.
خط ۲۹: خط ۲۷:
حجم کار و مطالبی که شیخ عباس قمی به محتوای بحار الانوار در این کتاب اضافه کرده است، باعث شده این کتاب افزون بر اینکه فهرست جامعی برای بحارالانوار به شمار رود، خود نیز به عنوان یکی از جوامع حدیثی شیعه در قرن چهاردهم به شمار آید.<ref>مختاری، علی،‌ «سفینه البحار و مدینه الحکم و الآثار» کتاب ماه دین، فروردین ۱۳۷۸ - شماره ۱۸.</ref>
حجم کار و مطالبی که شیخ عباس قمی به محتوای بحار الانوار در این کتاب اضافه کرده است، باعث شده این کتاب افزون بر اینکه فهرست جامعی برای بحارالانوار به شمار رود، خود نیز به عنوان یکی از جوامع حدیثی شیعه در قرن چهاردهم به شمار آید.<ref>مختاری، علی،‌ «سفینه البحار و مدینه الحکم و الآثار» کتاب ماه دین، فروردین ۱۳۷۸ - شماره ۱۸.</ref>


یکی از مشهورترین آثار متأخر در این زمینه، کتاب سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار از مرحوم شیخ عباس قمی (1294  1359 ق) است. این کتاب یک معجم الفبایی دایرة المعارفی مختصر بر اساس اطلاعات موجود در بحارالانوار است که آسان ترین راه را برای استفاده از این کتاب  و البته با افزودن برخی نکات دیگر<sup>(77)</sup>  فراهم آورده است. این اثر که محدث قمی ضمن تلخیص بحار در آن، اطلاعات بحار را به صورت الفبایی و تحت مفاهیم و اسامی و ریشه لغات آورده است، و اخیرا در چهار مجلد به چاپ رسیده (مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1416ق)، به معنای دقیق کلمه یک دایرة المعارف شیعی بر پایه بحار الانوار می باشد.<ref>جعفریان، رسول، «بحار الانوار از زاویه نگاه دایره المعارفی» فصلنامه مشکوه، شماره ۸۰.</ref>
یکی از مشهورترین آثار متأخر در این زمینه، کتاب سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار از مرحوم شیخ عباس قمیاست. این کتاب یک معجم الفبایی دایرة المعارفی مختصر بر اساس اطلاعات موجود در بحارالانوار است که آسان ترین راه را برای استفاده از این کتاب  و البته با افزودن برخی نکات دیگر فراهم آورده است. این اثر که محدث قمی ضمن تلخیص بحار در آن، اطلاعات بحار را به صورت الفبایی و تحت مفاهیم و اسامی و ریشه لغات آورده است، و اخیرا در چهار مجلد به چاپ رسیده (مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1416ق)، به معنای دقیق کلمه یک دایرة المعارف شیعی بر پایه بحار الانوار می باشد.<ref>جعفریان، رسول، «بحار الانوار از زاویه نگاه دایره المعارفی» فصلنامه مشکوه، شماره ۸۰.</ref>


بهترین و مفیدترین کتاب مرحوم شیخ عبّاس قمی همین کتاب است که در زمینه احادیث است و کشتی بحار است؛ یعنی ایشان احادیث بحار مرحوم مجلسی را با لغات مشخّص کرده است و در واقع یک فهرستی است از احادیثی که در کتاب بحار مرحوم مجلسی است. ایشان در این کتاب اندکی از نهایه ابن اثیر تقلید کرده با این تفاوت که ابن اثیر بیشتر به لغت توجه داشته و ایشان بیشتر به احادیث.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۸۹، ج۳، ص۴۵۹. </ref>
بهترین و مفیدترین کتاب شیخ عبّاس قمی همین کتاب است که در زمینه احادیث است و کشتی بحار است؛ یعنی ایشان احادیث بحار مرحوم مجلسی را با لغات مشخّص کرده است و در واقع یک فهرستی است از احادیثی که در کتاب بحار مرحوم مجلسی است. ایشان در این کتاب اندکی از نهایه ابن اثیر تقلید کرده با این تفاوت که ابن اثیر بیشتر به لغت توجه داشته و ایشان بیشتر به احادیث.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۸۹، ج۳، ص۴۵۹. </ref>
[[پرونده:سفینه البحار.jpg|بندانگشتی| کتاب «سفینه البحار و مدینه الحکم و آلاثار» اثر شیخ عباس قمی|290x290پیکسل]]
[[پرونده:سفینه البحار.jpg|بندانگشتی| کتاب «سفینه البحار و مدینه الحکم و آلاثار» اثر شیخ عباس قمی|290x290پیکسل]]
== چاپ‌ها و ترجمه ==
== چاپ‌ها و ترجمه ==