حدیث مضمر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


روایتی را که در آن به جای اسم معصوم(ع) از ضمیر «عنه» یا «عنهما» و ... استفاده می‌شود، مضمر گویند.<ref>بروجردی، علی، طرائف المقال، قم، مکتبه مرعشی النجفی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص ۲۵۰.</ref>
روایت '''مُضمَر''' روایتی را گویند که در آن به جای اسم معصوم(ع) از ضمیر «عنه» یا «عنهما» و ... استفاده می‌شود.<ref>بروجردی، علی، طرائف المقال، قم، مکتبه مرعشی النجفی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۵۰.</ref>


گاهی راوی از امام به «عنه» تعبیر می‌کند مانند: مُحَمَّدُ بْنُ‏ مُسْلِمٍ‏ عَنْهُ‏(ع)‏.<ref>ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ ق، ج۲، ص۳۰.</ref> گاهی هم راوی روایتی را  از دو امام نقل می‌کند و به جای اسم معصومان می‌گوید «عنهما» مانند: حماد عن حريز عن محمد بن مسلم عنهما(ع‏).<ref>اشعرى قمى، احمد بن محمد بن عيسى، النوادر، قم، مدرسه الامام المهدی(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق، ص۶۴.</ref> گاهی نیز راوی به جای نام معصوم(ع) با لفظ دیگری روایت می‌کند مانند: «سَأَلْتُهُ(ع)؛ از او پرسیدم»<ref>اشعرى قمى، احمد بن محمد بن عيسى، النوادر، قم، مدرسه الامام المهدی(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق، ص۶۸.</ref> یا «كَتَبْتُ‏ إِلَيْهِ(ع)؛ به او نوشتم»<ref>كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق،ج۱، ص۱۰۲.</ref>
گاهی راوی از امام به «عنه» تعبیر می‌کند مانند: مُحَمَّدُ بْنُ‏ مُسْلِمٍ‏ عَنْهُ‏(ع)‏.<ref>ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ ق، ج۲، ص۳۰.</ref> گاهی هم راوی روایتی را  از دو امام نقل می‌کند و به جای اسم معصومان می‌گوید «عنهما» مانند: حماد عن حريز عن محمد بن مسلم عنهما(ع‏).<ref>اشعرى قمى، احمد بن محمد بن عيسى، النوادر، قم، مدرسه الامام المهدی(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق، ص۶۴.</ref> گاهی نیز راوی به جای نام معصوم(ع) با لفظ دیگری روایت می‌کند مانند: «سَأَلْتُهُ(ع)؛ از او پرسیدم»<ref>اشعرى قمى، احمد بن محمد بن عيسى، النوادر، قم، مدرسه الامام المهدی(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق، ص۶۸.</ref> یا «كَتَبْتُ‏ إِلَيْهِ(ع)؛ به او نوشتم»<ref>كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق،ج۱، ص۱۰۲.</ref>
خط ۱۱: خط ۱۱:
در این گونه روایات اگر نشانه‌ای باشد که این روایت از کدام امام می‌باشد، بعد از قابل اعتماد بودن خود راوی و [[سلسله حدیث|سلسله سند]] روایت، به آن عمل می‌شود.{{یادداشت|مثل اینکه در ابتدای یک حدیث نام معصوم را ذکر کرده باشد و در احادیث بعدی به ذکر ضمیر اکتفا کند. «بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة،موسسة النشر الاسلامی،‌ بی‌تا، بی‌جا، ج۵، ص۳۱۲»}} اگر مشخص نشود که از کدام امام است، چنین روایتی اعتبار نخواهد داشت چون ممکن است از امام نباشد.<ref>خاقانی، علی، رجال الخاقانی، بی جا، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ص ۲۵.</ref>
در این گونه روایات اگر نشانه‌ای باشد که این روایت از کدام امام می‌باشد، بعد از قابل اعتماد بودن خود راوی و [[سلسله حدیث|سلسله سند]] روایت، به آن عمل می‌شود.{{یادداشت|مثل اینکه در ابتدای یک حدیث نام معصوم را ذکر کرده باشد و در احادیث بعدی به ذکر ضمیر اکتفا کند. «بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة،موسسة النشر الاسلامی،‌ بی‌تا، بی‌جا، ج۵، ص۳۱۲»}} اگر مشخص نشود که از کدام امام است، چنین روایتی اعتبار نخواهد داشت چون ممکن است از امام نباشد.<ref>خاقانی، علی، رجال الخاقانی، بی جا، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ص ۲۵.</ref>
برخی از فقها روایتی که به جای نام معصوم با ضمیر آمده باشد را ضعیف و غیر قابل استناد می‌دانند چون ممکن است ضمیر به معصوم برنگردد و به راوی اصلی برگردد که نامش نیامده است.<ref>موسوی عاملی، محمد بن علی، مدارک الاحکام،  قم، مؤسسه آل البیت لاحیاءالتراث، بی‌تا، ج۲، ص۲۵۲.</ref>
برخی از فقها روایتی که به جای نام معصوم با ضمیر آمده باشد را ضعیف و غیر قابل استناد می‌دانند چون ممکن است ضمیر به معصوم برنگردد و به راوی اصلی برگردد که نامش نیامده است.<ref>موسوی عاملی، محمد بن علی، مدارک الاحکام،  قم، مؤسسه آل البیت لاحیاءالتراث، بی‌تا، ج۲، ص۲۵۲.</ref>
==مطالعه بیشتر==
۱. اصول الحدیث و احکامه فی علم الدرایه، جعفر سبحانی، بی‌جا، دار احیاء التراث العربی.
۲. الرعایه فی علم الدرایه، شهید ثانی، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، ۱۳۶۷ش.


== منابع ==
== منابع ==
خط ۲۸: خط ۲۲:
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه = -
  | شناسه = -
  | تیترها =  
  | تیترها = -
  | ویرایش =  
  | ویرایش =  
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =