حسنه‌ای میان دو سیئه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ه‌است' به 'ه است')
خط ۲۱: خط ۲۱:


== مراد از حدیث مزبور ==
== مراد از حدیث مزبور ==
[[ملامحسن فیض کاشانی]] در [[تفسیر صافی]] بعد از نقل این حدیث بیان می‌کند که امام(ع) میانه‌روی در همه امور را به فرزند خویش فرمان داده‌است تا از [[افراط و تفریط]]، محفوظ بماند.<ref>فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، قم، مؤسسه الهادی، ج۳، ص۲۲۸.</ref>
[[ملامحسن فیض کاشانی]] در [[تفسیر صافی]] بعد از نقل این حدیث بیان می‌کند که امام(ع) میانه‌روی در همه امور را به فرزند خویش فرمان داده است تا از [[افراط و تفریط]]، محفوظ بماند.<ref>فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، قم، مؤسسه الهادی، ج۳، ص۲۲۸.</ref>


«قتاده» که از راویان حدیث است، ضمن نقل حدیث «مطرف بن عبدالله» بیان می‌کند از سوال شخصی از حسنه بیان دو سیئه، وی ذکر می‌کند که مقصود کسانی‌اند که وقتی انفاق می‌کنند نه اسراف و زیاده‌روی می‌کنند و نه بخل و سخت‌گیری می‌ورزند.<ref>محمد بن جریر طبری، تفسیر جامع البیان، ج۱۹، ص۴۹.</ref> و «اصمعی» گفته‌است: مراد از «الحسنه بین السیئین» این است که «غلو» در عبادت و نیز تقصیر و کوتاهی در آن سیئه و گناه است؛ اما میانه‌روی و رعایت اعتدال در آن، حسنه و خوبی است.<ref>قاسم بن سلام هروی، غریب الحدیث، بیروت، دارالکتب العربی، چاپ اول، ۱۳۹۶ش، ج۴، ص۳۸۸.</ref>
«قتاده» که از راویان حدیث است، ضمن نقل حدیث «مطرف بن عبدالله» بیان می‌کند از سوال شخصی از حسنه بیان دو سیئه، وی ذکر می‌کند که مقصود کسانی‌اند که وقتی انفاق می‌کنند نه اسراف و زیاده‌روی می‌کنند و نه بخل و سخت‌گیری می‌ورزند.<ref>محمد بن جریر طبری، تفسیر جامع البیان، ج۱۹، ص۴۹.</ref> و «اصمعی» گفته است: مراد از «الحسنه بین السیئین» این است که «غلو» در عبادت و نیز تقصیر و کوتاهی در آن سیئه و گناه است؛ اما میانه‌روی و رعایت اعتدال در آن، حسنه و خوبی است.<ref>قاسم بن سلام هروی، غریب الحدیث، بیروت، دارالکتب العربی، چاپ اول، ۱۳۹۶ش، ج۴، ص۳۸۸.</ref>


[[ابن منظور]] نیز در شرح و توضیح این روایت چنین اشاره می‌کند که این حدیث به مدارا و آسان‌گیری در عبادت اشاره دارد و مقصود از آن، میانه‌روی نمودن در آن است، نه تحمل سختی‌هایی که موجب رهایی و انقطاع آن می‌شود؛ و بهترین عمل آن است که پیوسته باشد، هر چند اندک، اما وقتی عبادتی که در توان شما نیست بخواهید با زحمت انجام دهید، نمی‌توانید مداوم و همیشه بجای آورید. و در نتیجه موجب حسرت و پشیمانی شما خواهد شد. بنابراین عبادتی را باید انجام داد که در توان شخص است تا با رها نکردن آن پشیمان نگردد.<ref>لسان العرب، ابن منظور، ج۱۰، ص۵۸.</ref>
[[ابن منظور]] نیز در شرح و توضیح این روایت چنین اشاره می‌کند که این حدیث به مدارا و آسان‌گیری در عبادت اشاره دارد و مقصود از آن، میانه‌روی نمودن در آن است، نه تحمل سختی‌هایی که موجب رهایی و انقطاع آن می‌شود؛ و بهترین عمل آن است که پیوسته باشد، هر چند اندک، اما وقتی عبادتی که در توان شما نیست بخواهید با زحمت انجام دهید، نمی‌توانید مداوم و همیشه بجای آورید. و در نتیجه موجب حسرت و پشیمانی شما خواهد شد. بنابراین عبادتی را باید انجام داد که در توان شخص است تا با رها نکردن آن پشیمان نگردد.<ref>لسان العرب، ابن منظور، ج۱۰، ص۵۸.</ref>


[[علامه امینی(ره)]] با اشاره به نسبت ناروای یهود درباره حضرت مریم، علی‌رغم پاکدامنی وی و غلو مسیحیان در مورد حضرت عیسی(ع) و خدا دانستن او، می‌نویسد: این همان افراط و تفریطی است که گرفتارش شدند، اما راه نیکو، همان میانه‌روی است. «الحسنه بین السیئتین» چنان‌که مطرف بن عبدالله گفته‌است.<ref>امینی، شیخ عبدالحسین، الغدیر، بیروت، دارالکتب‌العربی، ج۷، ص۶۹.</ref>
[[علامه امینی(ره)]] با اشاره به نسبت ناروای یهود درباره حضرت مریم، علی‌رغم پاکدامنی وی و غلو مسیحیان در مورد حضرت عیسی(ع) و خدا دانستن او، می‌نویسد: این همان افراط و تفریطی است که گرفتارش شدند، اما راه نیکو، همان میانه‌روی است. «الحسنه بین السیئتین» چنان‌که مطرف بن عبدالله گفته است.<ref>امینی، شیخ عبدالحسین، الغدیر، بیروت، دارالکتب‌العربی، ج۷، ص۶۹.</ref>


بنابراین حدیث، اشاره به فرهنگ اعتدال و میانه‌روی در تمام کارها داشته، و براساس آن در ابعاد مختلف حیات فردی و اجتماعی از قبیل امور اعتقادی و عبادی و اخلاقی و فرهنگی و سیاسی و… لازم است راه اعتدال و میانه‌روی پیموده شود.
بنابراین حدیث، اشاره به فرهنگ اعتدال و میانه‌روی در تمام کارها داشته، و براساس آن در ابعاد مختلف حیات فردی و اجتماعی از قبیل امور اعتقادی و عبادی و اخلاقی و فرهنگی و سیاسی و… لازم است راه اعتدال و میانه‌روی پیموده شود.