فهرست تفسیرهای فارسی قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
* '''روض الجنان و روح الجنان:''' | * '''روض الجنان و روح الجنان:''' | ||
* '''تفسیر مواهب علیه یا تفسیر حسینی:''' کمال‌الدین حسین واعظ کاشفی | * '''تفسیر مواهب علیه یا تفسیر حسینی:''' کمال‌الدین حسین واعظ کاشفی. مواهب علیه کاشفی یکی از تفاسیر قرآن است که آیات قرآن را به فارسی ساده و موجز با نقل قول هایی برگزیده از دیگر آثار تفسیری و نظم و نثر اهل طریقت در هم آمیخته است.<ref>سندس، کریستین زهرا، و دیگران، «علل شهرت «مواهب علیه» کاشفی»، آینه پژوهش، شماره ۱۲۸، ۱۳۹۰ش، ص۳۹.</ref> | ||
== قرن نهم و دهم == | == قرن نهم و دهم == | ||
نسخهٔ ۱۷ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۳۶
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
سؤال
تفسیرهای فارسی قرآن را معرفی کنید.
...
قرن چهارم و پنجم
- بخشی از تفسیری کهن به پارسی: این تفسیر را سیدمرتضی آیت الله زاده شیرازی تصحیح کرده است. این تفسیر کهن مربوط به حدود قرن چهارم هجری است. این تفسیر، قسمت بجامانده آن از آیه ۱۷۶ سوره اعراف تا آخر آیه ۶۹ سوره نحل است.[۱] ص۴۴.
- ترجمه تفسیر طبری: تفسیری کهن از قرآن به فارسی، تألیف گروهی از علمای ماوراءالنهر در نیمة دوم قرن چهارم. این کتاب با آنکه از نظر ساختار و واژگان، ارزشی همسنگ با شاهنامة فردوسی در ادب فارسی دارد، مهجور مانده است. این اثر، اگر نخستین تفسیر فارسی نباشد، از نخستین ترجمه‌های رسمی قرآن است. [۲] این تفسیر از قدیمی ترین یادگارهای نثر فارسی است که بدان دسترسی وجود دارد.[۳]
- تفسیر قرآن پاک: نام نویسنده تفسیر معلوم نیست. به گفته مجتبی مینوی که نسخه عکسی این تفسیر را به چاپ رسانده است، این تفسیر اگر قدیم تر از سال ۴۵۰ هجری نباشد، جدیدتر نیست.[۴]
- تفسیری بر عشری از قرآن مجید: با کتاب تفسیر بر عشری از قرآن مجید ، متعلق به قرن پنجم ، تحولی خجسته پدیدار می شود. به طور کلی ، ساختارهای نحوی در این کتاب ، نسبت به بسیاری از آثار مشابه ، به سبک مقبول فارسی نزدیکتر است و روان نویسی و پرهیز از پیچیدگی و پیروی از نحو فارسی قاعدة عمومی کتاب است . با اینهمه ، مانند کتابهای پیشین ، نویسنده ــ بیشتر در قطعات کوتاه ــ در تاروپود ساختارهای عربی گرفتار می آید و جملاتی نامأنوس برای فارسی زبانان ، عرضه می کند.[۵]
- تفسیر کمبریج: تفسیر قرآن مجید ، نسخة کیمبریج ، که بین قرنهای چهارم و پنجم تدوین شده و تنها نیمة دوم آن (در دو جلد) باقی مانده است ، یکی از دل انگیزترین آثار نثر فارسی است .[۶]
- تاج التراجم فی تفسیر القرآن للاعاجم: اثر شهفور (شاهفور) بن طاهر اسفراینی، از زیباترین آثار تفسیری فارسی است. این کتاب از نظر ساختار، واژگان ، و دوگانگی نثر در ترجمه و تفسیر به کتابهای معاصر خود شباهت بسیار دارد. مصححان تاج التراجم، بر اساس سخنان اسفراینی در مقدمة خویش ، تاج التراجم را نقطة عطفی در تاریخ ترجمه های قرآنی دانسته و سایر ترجمه های معاصرش را متأثر از آن شمرده اند.[۷]
- تفسیر سورآبادی: تفسیر کهن قرآن کریم به فارسی نوشتة ابوبکر عتیق‌بن محمد هروی نیشابوری، معروف به سورآبادی یا سوریانی، مفسر کرّامی در قرن پنجم.[۸]
قرن ششم
- کشف الاسرار و عده الابرار: تفسیر عرفانی کشف‌الاسرار و عدّة الابرار، اثر ماندگار ابوالفضل رشید الدّین میبدی از تفاسیر سدۀ ششم قمری است.[۹]
- تفسیر بصائر یمینی: تفسیر بصائر یمینی ضمن استواری در نثر وروانی، تفسیری کوتاه و جذاب به خوانندگان عرضه می دارد. مولف این تفسیر محمد بن محمود نیشابوری که در ۵۹۹ق وفات نمود.[۱۰]
- روض الجنان و روح الجنان:
- تفسیر مواهب علیه یا تفسیر حسینی: کمال‌الدین حسین واعظ کاشفی. مواهب علیه کاشفی یکی از تفاسیر قرآن است که آیات قرآن را به فارسی ساده و موجز با نقل قول هایی برگزیده از دیگر آثار تفسیری و نظم و نثر اهل طریقت در هم آمیخته است.[۱۱]
قرن نهم و دهم
- حدائق الحقایق: فقط تفسیر سوره یوسف به طور کامل بجا مانده است و قستی دیگر از این تفسیر که مربوط به جزء آخر قرآن مجید است نیز بجاست. مولف آن، مولی معین الدین فراهی هروی عارف و واعظ شهر هرات بوده است. او از اهل عرفان بود و از طبع شاعری بهره مند؛ تفسیر خود را به دو مزیت اقوال عارفانه و اشعار دلشنین نیز مزین ساخته است.[۱۲]
- منهج الصادقین فی الزام المخالفین: تفسیر منهج الصادقین از مشهورترین تفسیرهای فارسی است که ملافتح اله کاشانی دانشمند شیعه قرن دهم (م 988) آن را نوشته است.[۱۳]
قرن چهاردهم
- المیزان
- تفسیر نمونه
- احسن الحدیث
- نور
منابع
- ↑ دانش‌پژوه، منوچهر، گزیده متون تفسیری فارسی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۹ش، ص۴۳ و ۴۴.
- ↑ آذرنوش، آذرتاش، «ترجمة تفسیر طبری»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.
- ↑ حبیب یغمایی، «ترجمه فارسی تفسیر طبری»، نامه فرهنگستان (قدیمی) آبان 1322 شماره 4، ص۳۵.
- ↑ دانش پژوه، منوچهر، گزیده متون تفسیری فارسی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۹ش، ص۸۳.
- ↑ آذرنوش، آذرتاش، و دیگران، «ترجمه قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.
- ↑ آذرنوش، آذرتاش، و دیگران، «ترجمه قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.
- ↑ آذرنوش، آذرتاش، «ترجمه قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.
- ↑ معینی، محسن، «تفسیر سورآبادی»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.
- ↑ مسرت، حسین، «سرآمد تفاسیر فارسی قرآن»، کتاب پاژ، شماره ۲، پیاپی ۴۶، تابستان ۱۴۰۱ش، ص۸۹.
- ↑ ایازی، محمدعلی، «تفسیر بصائر یمینی»، بینات، سال دوم، شماره۶، ص۱۸۸.
- ↑ سندس، کریستین زهرا، و دیگران، «علل شهرت «مواهب علیه» کاشفی»، آینه پژوهش، شماره ۱۲۸، ۱۳۹۰ش، ص۳۹.
- ↑ دانش‌پژوه، منوچهر، گزیده متون تفسیری فارسی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۹ش، ص۲۲۵.
- ↑ ستار، حسین، «نگاهی به تفسیر منهج الصادقین»، مطالعات قرآن و حدیث سفینه پاییز 1388 - شماره 24، ص۳۵.