حیدر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
}}
}}


'''حَیْدَرَة''' که در فارسی '''حِیْدَر'''<ref>فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه حیدر.</ref> تلفظ می‌شود، لقب [[امام علی(ع)]] و به معنای شیر است.<ref>الجوهری الفارابی، ابی نصر اسماعیل، الصحاح، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ج۲ ص۵۴۳؛ صاحب بن عباد، اسماعیل، المحیط فی اللغه، بیروت، عالم الکتاب، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج‏۳، ص۳۶.</ref>
'''حَیْدَرَة''' که در فارسی '''حِیْدَر'''<ref>فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه حیدر.</ref> تلفظ می‌شود، لقب [[امام علی(ع)]]<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص)، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج۱ ص۹۹؛ اربلی، علی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، تبریز، چاپ اول، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۶۵.</ref> و به معنای شیر است.<ref>الجوهری الفارابی، ابی نصر اسماعیل، الصحاح، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ج۲ ص۵۴۳؛ صاحب بن عباد، اسماعیل، المحیط فی اللغه، بیروت، عالم الکتاب، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج‏۳، ص۳۶.</ref> بر اساس روایات<ref>شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹؛ شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹.</ref> و نقل‌های تاریخی،<ref>مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ج‏۱، ص۱۲۷.</ref> حیدره نامی بوده که [[فاطمه بنت اسد]]، مادر امام علی(ع)، برای او انتخاب کرده است. امام علی(ع) در [[جنگ خیبر]] هنگام مواجهه با [[مرحب بن حارث|مرحب]]، رجزی خواند و در آن خودش را کسی معرفی کرد که مادرش او را حیدرة نامیده است.<ref>مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۷.</ref>


او در خطبه‌ای که در کوفه و پس از جنگ نهروان ایراد کرد، پس از ذکر نام‌هایش در انجیل، توارت و زبور، نامی که مادرش برایش گذاشته را، حیدره دانست.<ref>شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹.</ref> همچنین در برخی از روایات آمده که نام او در انجیل، به صورت «هیدرا» آمده، که همان حیدر است.<ref>شیخ حر عاملی، محمد، إثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۵ ق، ج‏۳؛ ص۱۱۳.</ref>


گاهی در استعمالات، کلمه «حیدر» با صفت «کرار» به کار می‌رود که به معنای کسی است که در دفعات متعدد به دشمن حمله می‌برد.
گاهی در استعمالات، کلمه «حیدر» با صفت «کرار» به کار می‌رود که به معنای کسی است که در دفعات متعدد به دشمن حمله می‌برد.
از بررسی روایات و نقل‌های تاریخی به دست می‌آید که «حیدره» نامی بوده که فاطمه بنت اسد، مادر امیرالمؤمنین (علیهما السلام)، برای ایشان انتخاب کرده بودند. به این مطلب در برخی از خطبه‌های خود حضرت نیز تصریح شده است.
یکی از این موارد خطبه‌ای است که ایشان در کوفه و بعد از جنگ نهروان ایراد فرموده‌اند. در این خطبه حضرت به نام‌های خود که در کتاب‌های انجیل، تورات، زبور و … آمده اشاره کرده و در ادامه می‌فرمایند: «أَنَا اسْمِی… عِنْدَ أُمِّی حَیْدَرَه…<ref>ابن بابویه، محمد (شیخ صدوق)، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ ق، ص۵۹ و ابن بابویه، محمد، معانی الأخبار، قم، چاپ اول، ۱۴۰۳ ق، ص۵۹.</ref>؛ نام من نزد مادرم حیدره است». از جمله مواردی که حضرت به این موضوع در آن تصریح کرده‌اند، رجزی است که در جنگ خیبر و در مواجهه با مرحب ایراد فرموده‌اند: «أَنَا الَّذِی سَمَّتْنِی أُمِّی حَیْدَرَه<ref>مفید، محمد، الإرشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ ق، ج‏۱، ص۱۲۷؛ و طوسی، محمد، الأمالی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۴.</ref>؛ من آن کسی هستم که مادرم مرا حیدره نامید». این رجز به حدی شهرت دارد که حتی برخی از اهل لغت آن را در کتب لغت خود نیز آورده‌اند.<ref>ر. ک. الصحاح، پیشین.</ref>
همچنین در برخی از روایات آمده که نام ایشان در انجیل، به صورت «هیدرا» آمده که همان حیدر است.<ref>شیخ حر عاملی، محمد، إثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۵ ق، ج‏۳؛ ص۱۱۳.</ref> از آنجا که این نام برای حضرت، شواهد متعددی در روایات دارد، جهت رعایت اختصار از ذکر همه آنها صرفنظر کرده و تنها به ذکر مصادر آن در پاورقی اکتفا می‌کنیم.<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّی الله علیهم، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۴ ق، ج۱ ص۹۹؛ و اربلی، علی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، تبریز، چاپ اول، ۱۳۸۱ق، ج۱ص۶۵؛ و ابن فهد حلی، احمد، عده الداعی و نجاح الساعی، چاپ اول، ۱۴۰۷ ق، ص۹۷.</ref>


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}

نسخهٔ ‏۱۰ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۱۶

سؤال
آیا حیدر لقب امام علی(ع) است؟ معنای آن جیست؟ آیا در روایات به این لقب اشاره شده است؟


رجز امام علی(ع) در جنگ با مرحب

اَنَا الَّذی سَمَّتْنی اُمّی حَيْدَرَة

من همانم که مادرم مرا حیدر نامید.

لَيْثٌ لِغاباتٍ شَديدٌ قَسْوَرَة[۱]

شیر بیشه‌ها هستم که خشمش شدید است.[۲]

حَیْدَرَة که در فارسی حِیْدَر[۳] تلفظ می‌شود، لقب امام علی(ع)[۴] و به معنای شیر است.[۵] بر اساس روایات[۶] و نقل‌های تاریخی،[۷] حیدره نامی بوده که فاطمه بنت اسد، مادر امام علی(ع)، برای او انتخاب کرده است. امام علی(ع) در جنگ خیبر هنگام مواجهه با مرحب، رجزی خواند و در آن خودش را کسی معرفی کرد که مادرش او را حیدرة نامیده است.[۸]

او در خطبه‌ای که در کوفه و پس از جنگ نهروان ایراد کرد، پس از ذکر نام‌هایش در انجیل، توارت و زبور، نامی که مادرش برایش گذاشته را، حیدره دانست.[۹] همچنین در برخی از روایات آمده که نام او در انجیل، به صورت «هیدرا» آمده، که همان حیدر است.[۱۰]

گاهی در استعمالات، کلمه «حیدر» با صفت «کرار» به کار می‌رود که به معنای کسی است که در دفعات متعدد به دشمن حمله می‌برد.


منابع

  1. مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۷.
  2. مفید، محمد، ترجمه ارشاد شیخ مفید، سیره ائمه اطهار، قم، سرور، ۱۳۸۸ش، ص۱۱۴.
  3. فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه حیدر.
  4. صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص)، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج۱ ص۹۹؛ اربلی، علی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، تبریز، چاپ اول، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۶۵.
  5. الجوهری الفارابی، ابی نصر اسماعیل، الصحاح، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ج۲ ص۵۴۳؛ صاحب بن عباد، اسماعیل، المحیط فی اللغه، بیروت، عالم الکتاب، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج‏۳، ص۳۶.
  6. شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹؛ شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹.
  7. مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ج‏۱، ص۱۲۷.
  8. مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۷.
  9. شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹.
  10. شیخ حر عاملی، محمد، إثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۵ ق، ج‏۳؛ ص۱۱۳.