اولین کتاب رجالی شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''اولین کتاب‌های رجالی شیعه''' در قرن اول و دوم هجری قمری، به دست ابی رافع، ابی مخنف و محمد حبیش نوشته شده‌اند؛ البته این کتاب‌ها از میان رفته‌اند. نخستین کتاب رجالی شیعه که امروزه در دسترس است، کتاب رجال برقی است که در سال ۱۸۳ق، توسط محمد بن خالد برقی نگاشته شده است.<ref name=":0">طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref>
'''اولین کتاب‌های رجالی شیعه''' در قرن اول و دوم هجری قمری، به دست [[ابورافع]]، [[ابومخنف]] و [[محمد حبیش]] نوشته شده‌اند؛ البته این کتاب‌ها از میان رفته‌اند. نخستین کتاب رجالی شیعه که امروزه در دسترس است، کتاب [[رجال برقی (کتاب)|رجال برقی]] است که در سال ۱۸۳ق، توسط [[محمد بن خالد برقی]] نگاشته شده است.<ref name=":0">طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref>


سیر تدوین نخستین کتاب‌های رجالی شیعه چنین است:
سیر تدوین نخستین کتاب‌های رجالی شیعه چنین دانسته شده است:


* '''رجال  ابن ابی رافع''': این کتاب در قرن اول هجری قمری به دست عبیدالله بن ابی رافع، کاتب امام علی(ع)، نوشته شده است. در این کتاب، فهرست نام‌های شهدای جنگ جمل، صفین و نهروان را ذکر کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۱۰، ص۸۳ و ۱۳۰، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref>  
* '''رجال  ابن ابی رافع''': این کتاب در قرن اول هجری قمری به دست عبیدالله بن ابی رافع، کاتب [[امام علی(ع)]]، نوشته شده است. در این کتاب، فهرست نام‌های [[شهدای جنگ جمل]]، [[جنگ صفین|صفین]] و [[جنگ نهروان|نهروان]] را ذکر کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۱۰، ص۸۳ و ۱۳۰، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref>  
* '''رجال ابی مخنف لوط بن یحیی ازدی''' (متوفای ۱۵۱ ق): نجاشی، رجال‌نگار شیعه، شرح‌حال این نویسنده را در کتاب رجالی خود ذکر کرده است؛<ref>نجاشیَ، رجال النجاشی، ص۳۲۰، ش ۸۷۵، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref> اگر چه نام کتاب رجالی او، در فهرست آثار این مؤلف نیامده است.<ref name=":0" />
* '''رجال ابی مخنف لوط بن یحیی ازدی''' (درگذشت ۱۵۱ق): [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، رجال‌نگار شیعه، شرح‌حال این نویسنده را در کتاب رجالی خود ذکر کرده است؛<ref>نجاشیَ، رجال النجاشی، ص۳۲۰، ش ۸۷۵، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref> اگر چه نام کتاب رجالی او را، در فهرست آثار این مؤلف نیاورده است.<ref name=":0" />
* '''رجال محمد حبیش''' (متوفای ۱۵۸ ق):<ref name=":0" /> آقا بزرگ تهرانی این کتاب را با عنوان رجال محمد، فهرست کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج ۱۰، ص۱۴۷، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref>
* '''رجال محمد حبیش''' (درگذشت ۱۵۸ق):<ref name=":0" /> [[آقا بزرگ تهرانی]]، تراجم‌نگار،  این کتاب را با عنوان رجال محمد، فهرست کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج ۱۰، ص۱۴۷، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref>
* '''کتاب اَلرِّجالِ ابو عبداللَّه محمد بن خالد برقی''' (زنده در ۱۸۳ ق): به گفته ابن ندیم، این کتاب مشتمل بر فهرست نام‌های راویانی است که از امام علی(ع) روایت کرده‌اند.<ref name=":0" />
* '''کتاب اَلرِّجالِ ابو عبداللَّه محمد بن خالد برقی''' (درگذشت ۲۷۴ یا ۲۸۰ق): به گفته [[ابن ندیم]]، کتاب‌شناس،‌ این کتاب مشتمل بر فهرست نام‌های راویانی است که از امام علی(ع) روایت کرده‌اند.<ref name=":0" />


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==

نسخهٔ ‏۷ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۴۴

سؤال
اولین کتاب رجالی شیعه در چه تاریخی و به دست چه کسی نوشته شده و عاقبت آن چه شده است؟


اولین کتاب‌های رجالی شیعه در قرن اول و دوم هجری قمری، به دست ابورافع، ابومخنف و محمد حبیش نوشته شده‌اند؛ البته این کتاب‌ها از میان رفته‌اند. نخستین کتاب رجالی شیعه که امروزه در دسترس است، کتاب رجال برقی است که در سال ۱۸۳ق، توسط محمد بن خالد برقی نگاشته شده است.[۱]

سیر تدوین نخستین کتاب‌های رجالی شیعه چنین دانسته شده است:

  • رجال ابن ابی رافع: این کتاب در قرن اول هجری قمری به دست عبیدالله بن ابی رافع، کاتب امام علی(ع)، نوشته شده است. در این کتاب، فهرست نام‌های شهدای جنگ جمل، صفین و نهروان را ذکر کرده است.[۲]
  • رجال ابی مخنف لوط بن یحیی ازدی (درگذشت ۱۵۱ق): نجاشی، رجال‌نگار شیعه، شرح‌حال این نویسنده را در کتاب رجالی خود ذکر کرده است؛[۳] اگر چه نام کتاب رجالی او را، در فهرست آثار این مؤلف نیاورده است.[۱]
  • رجال محمد حبیش (درگذشت ۱۵۸ق):[۱] آقا بزرگ تهرانی، تراجم‌نگار، این کتاب را با عنوان رجال محمد، فهرست کرده است.[۴]
  • کتاب اَلرِّجالِ ابو عبداللَّه محمد بن خالد برقی (درگذشت ۲۷۴ یا ۲۸۰ق): به گفته ابن ندیم، کتاب‌شناس،‌ این کتاب مشتمل بر فهرست نام‌های راویانی است که از امام علی(ع) روایت کرده‌اند.[۱]

جستارهای وابسته


منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.
  2. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۱۰، ص۸۳ و ۱۳۰، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.
  3. نجاشیَ، رجال النجاشی، ص۳۲۰، ش ۸۷۵، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.
  4. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج ۱۰، ص۱۴۷، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.