حدیث پوشاندن امام حسن(ع) با پارچه زرد پس از تولد: تفاوت میان نسخه‌ها

Article-dot.png
Article-dot.png
Article-dot.png
Article-dot.png
Article-dot.png
Article-dot.png
Article-dot.png
از ویکی پاسخ
خط ۱۶: خط ۱۶:
{{نقل قول|امام سجاد(ع): وقتی فاطمه(س) حسن(ع) را به دنیا آورد، به علی(ع) گفت: «نام او را بگذار.» گفت: «من در نامگذاری او از رسول خدا(ص) پیشی نمی‌گیرم.» رسول خدا(ص) آمد و حسن(ع)‌ را در پارچه زرد خدمت او آوردند. فرمود: «آیا شما را نهی نکردم که او در پارچه زرد نپیچید؟!» پارچه زرد را دور انداخت و پارچه سفیدی گرفت و او را در آن پیچید...»}}
{{نقل قول|امام سجاد(ع): وقتی فاطمه(س) حسن(ع) را به دنیا آورد، به علی(ع) گفت: «نام او را بگذار.» گفت: «من در نامگذاری او از رسول خدا(ص) پیشی نمی‌گیرم.» رسول خدا(ص) آمد و حسن(ع)‌ را در پارچه زرد خدمت او آوردند. فرمود: «آیا شما را نهی نکردم که او در پارچه زرد نپیچید؟!» پارچه زرد را دور انداخت و پارچه سفیدی گرفت و او را در آن پیچید...»}}


=== بررسی سند ===
=== ضعف سند ===
این روایت را شیخ صدوق در کتاب الامالی از امام سجاد(ع) نقل کرده است. <ref name=":0" /> أحمد بن حسن قَطّان راوی نخست این حدیث، مذهب او مشخص نبوده و نامش در کتاب‌های اولیه رجال شیعه نیامده است.<ref>خوئی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی جا، بی نا، ج۲، ص۸۶.</ref> حسن بن علی سُکَّری، عباس بن بکار و حرب بن میمون نیز مجهول و ناشناخته هستند.{{مدرک|date=ژوئیه ۲۰۲۱}}بنابراین این حدیث از نظر سند ضعیف است.  
این روایت را شیخ صدوق در کتاب الامالی از امام سجاد(ع) نقل کرده است. <ref name=":0" /> أحمد بن حسن قَطّان راوی نخست این حدیث، مذهب او مشخص نبوده و نامش در کتاب‌های اولیه رجال شیعه نیامده است.<ref>خوئی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی جا، بی نا، ج۲، ص۸۶.</ref> حسن بن علی سُکَّری، عباس بن بکار و حرب بن میمون نیز مجهول و ناشناخته هستند.{{مدرک|date=ژوئیه ۲۰۲۱}}بنابراین این حدیث از نظر سند ضعیف است.  


خط ۳۰: خط ۳۰:
{{متن عربی|ِ...ِعَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ(ع)، قَالَ: حَدَّثَتْنِي أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَيْسٍ الْخَثْعَمِيَّةُّ... قَالَتْ: فَلَمَّا وَلَدَتِ الْحَسَنَ(ع) جَاءَ النَّبِيُّ(ص) فَقَالَ: يَا أَسْمَاءُ هَاتِي ابْنِي... فَدَفَعْتُهُ إِلَيْهِ فِي خِرْقَةٍ صَفْرَاءَ، فَرَمَى بِهَا وَ قَالَ: أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُنَّ أَلَّا تَلُفُّوا الْمَوْلُودَ فِي خِرْقَةٍ صَفْرَاءَ، وَ دَعَا بِخِرْقَةٍ بَيْضَاءَ فَلَفَّهُ فِيهَا...‏}}
{{متن عربی|ِ...ِعَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ(ع)، قَالَ: حَدَّثَتْنِي أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَيْسٍ الْخَثْعَمِيَّةُّ... قَالَتْ: فَلَمَّا وَلَدَتِ الْحَسَنَ(ع) جَاءَ النَّبِيُّ(ص) فَقَالَ: يَا أَسْمَاءُ هَاتِي ابْنِي... فَدَفَعْتُهُ إِلَيْهِ فِي خِرْقَةٍ صَفْرَاءَ، فَرَمَى بِهَا وَ قَالَ: أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُنَّ أَلَّا تَلُفُّوا الْمَوْلُودَ فِي خِرْقَةٍ صَفْرَاءَ، وَ دَعَا بِخِرْقَةٍ بَيْضَاءَ فَلَفَّهُ فِيهَا...‏}}


{{نقل قول| امام سجاد(ع): اسماء بنت عُمَیْس به من گفت: هنگامی که حسن(ع) به دنیا آمد، پیامبر(ص) آمد و گفت: «ای اسماء! فرزندم را بیاور.»... من حسن(ع) را در پارچه‌ای زردرنگ آوردم و به او دادم. پیامبر(ص) پارچه زرد را دور انداخت و گفت: «مگر با شما عهد نکرده بودم نوزاد را در پارچه زرد نپیچید؟!» او پارچه‌ای سفید خواست و او را در آن پیچید....}}
<ref name=":1" />{{نقل قول| امام سجاد(ع): اسماء بنت عُمَیْس به من گفت: هنگامی که حسن(ع) به دنیا آمد، پیامبر(ص) آمد و گفت: «ای اسماء! فرزندم را بیاور.»... من حسن(ع) را در پارچه‌ای زردرنگ آوردم و به او دادم. پیامبر(ص) پارچه زرد را دور انداخت و گفت: «مگر با شما عهد نکرده بودم نوزاد را در پارچه زرد نپیچید؟!» او پارچه‌ای سفید خواست و او را در آن پیچید....}}


شیخ طوسی در روایتی نقل کرده است که اسماء بنت عمیس می‌گوید: من قابله امام حسن و امام حسین بودم و وقتی امام حسن مجتبی متولد شد آن حضرت را با پارچه زرد پوشانده و خدمت رسول الله بردم و آن حضرت فرمود: مگر من شما را از این کار نهی نکرده بودم پس چرا این کار را کردید و سپس رسول خدا، امام را با پارچه‌ای سفید پوشاند.<ref>طوسی، محمد، الأمالی، قم، دار الثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۳۶۷.</ref> این روایت نیز علاوه بر ضعف سندی، نمی‌تواند درست باشد زیرا اسماء بنت عمیس در زمان ولادت امام حسن و امام حسین با شوهرش جعفر بن طیار در حبشه بود و در سال ششم یا هفتم هجری به مدینه آمد و با این نگاه نمی‌تواند قابله آن دو امام باشد.
=== ضعف سند ===
شیخ طوسی این حدیث را در کتاب الامالی ذکر کرده است.<ref name=":1">طوسی، محمد، الأمالی، قم، دار الثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۳۶۷.</ref> این روایت از نظر سند ضعیف است و از نظر محتوا نیز دارای اشکال است؛ زیرا اسماء بنت عمیس در زمان ولادت امام حسن(ع) و امام حسین(ع) با شوهرش جعفر بن طیار در حبشه بود.{{مدرک|date=ژوئیه ۲۰۲۱}}


== حدیث در کفایة الاثر ==
== حدیث در کفایة الاثر ==

نسخهٔ ‏۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۱۵

سؤال

در روایتی آمده است: «حضرت فاطمه موقع تولد امام حسن، برخلاف امر رسول الله او را در پارچه‌ای زردرنگ پیچید، رسول الله فرمود: مگر تو را از پیچیدنش در پارچه زردرنگ نهی نکردم؟ سپس آن را دور انداخت و او را در پارچه سفیدی پیچانید»؛ مگر حضرت زهرا از هر گناه و خطایی مبری نبودند، پس چرا خلاف فرموده پیامبر کاری را انجام دادند؟


این روایات سند معتبری ندارند و در برخی از روایات فقط آمده که رسول خدا –صلی الله علیه و آله و سلم- پارچه زرد را با پارچه سفید عوض کرد و اشاره‌ای به اعتراض حضرت ندارد و پوشاندن نوزاد با پارچه زرد هم حرام نیست تا بر فرض قبول روایات، با عصمت حضرت زهرا (سلام الله علیها) منافات داشته باشد.

شیخ صدوق در کتاب‌های آمالی، علل الشرائع، معانی الاخبار و عیون اخبار الرضا با چند سند، روایتی نقل می‌کند که دلالت برنهی و ناپسند بودن پوشاندن نوزاد با پارچه زرد را می‌رساند و اینکه حضرت زهرا -سلام الله علیها- امام حسن مجتبی -سلام الله علیه- را با پارچه زردی پوشاند و رسول خدا -صلی الله علیه و آله و سلم- به آنها فرمود: با این که من شما را از این کار منع کرده بودم، چرا این کار را کردید و حضرت پارچه زرد را کنار انداخته و فرزندش را با پارچه سفید پوشاند و در کتاب‌های دیگر نیز از جمله کفایه الاثر و آمالی شیخ طوسی و… روایاتی نقل شده است که بیانگر نهی یا حد اقل ناپسند دانستن رسول الله بر پوشاندن نوزاد با پارچه زرد را می‌رساند.

این روایات به چند دسته تقسیم می‌شود:

حدیث در امالی صدوق

«لَمَّا وَلَدَتْ فَاطِمَةُ الْحَسَنَ قَالَتْ لِعَلِيٍّ(ع) سَمِّهِ فَقَالَ مَا كُنْتُ لِأَسْبِقَ بِاسْمِهِ رَسُولَ اللَّهِ(ص). فَجَاءَ رَسُولُ اللَّهِ فَأُخْرِجَ إِلَيْهِ فِي خِرْقَةٍ صَفْرَاءَ. فَقَالَ: أَ لَمْ أَنْهَكُمْ أَنْ تَلُفُّوهُ فِي صَفْرَاءَ ثُمَّ رَمَى بِهَا وَ أَخَذَ خِرْقَةً بَيْضَاءَ فَلَفَّهُ فِيهَا...»[۱]

ضعف سند

این روایت را شیخ صدوق در کتاب الامالی از امام سجاد(ع) نقل کرده است. [۱] أحمد بن حسن قَطّان راوی نخست این حدیث، مذهب او مشخص نبوده و نامش در کتاب‌های اولیه رجال شیعه نیامده است.[۲] حسن بن علی سُکَّری، عباس بن بکار و حرب بن میمون نیز مجهول و ناشناخته هستند.[نیازمند منبع]بنابراین این حدیث از نظر سند ضعیف است.

این حدیث در کتاب علل الشرائع نیز با سه سند ذکر شده که سند یکی از آنها با سند کتاب الامالی صدوق یکی است.[۳] سند دو روایت دیگر نیز به دلیل وجود راویانی ناشناخته یا مهملی (توثیق یا تضعیف نشده)، مانند علی بن حکیم جحدری، ربیع بن عبدالله، اسحاق بن جعفر بن محمد و شعیب بن واقد ضعیف است.[نیازمند منبع]

حدیث پیچیده شدن امام حسن(ع) با پارچه زرد در کتاب معانی الاخبار با دو سند ذکر شده است.[۴] وجود راویانی ناشناخته مانند عباس بن بکار در این دو سند، باعث ضعیف بودن آن شده است.[نیازمند منبع]

این حدیث همچنین در کتاب عیون اخبار الرضا(ع) با سه سند آمده است.[۵] این روایات نیز به دلیل وجود محمد بن علی بن شاه فقیه مروزی (مجهول)، ابومنصور احمد بن ابراهیم بن بکر خوری (مهمل) و داود بن سلیمان فرا (مهمل) قابل استناد نیستند.[نیازمند منبع]

حدیث در امالی طوسی

متن حدیث

«ِ...ِعَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ(ع)، قَالَ: حَدَّثَتْنِي أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَيْسٍ الْخَثْعَمِيَّةُّ... قَالَتْ: فَلَمَّا وَلَدَتِ الْحَسَنَ(ع) جَاءَ النَّبِيُّ(ص) فَقَالَ: يَا أَسْمَاءُ هَاتِي ابْنِي... فَدَفَعْتُهُ إِلَيْهِ فِي خِرْقَةٍ صَفْرَاءَ، فَرَمَى بِهَا وَ قَالَ: أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُنَّ أَلَّا تَلُفُّوا الْمَوْلُودَ فِي خِرْقَةٍ صَفْرَاءَ، وَ دَعَا بِخِرْقَةٍ بَيْضَاءَ فَلَفَّهُ فِيهَا...‏»

[۶]

ضعف سند

شیخ طوسی این حدیث را در کتاب الامالی ذکر کرده است.[۶] این روایت از نظر سند ضعیف است و از نظر محتوا نیز دارای اشکال است؛ زیرا اسماء بنت عمیس در زمان ولادت امام حسن(ع) و امام حسین(ع) با شوهرش جعفر بن طیار در حبشه بود.[نیازمند منبع]

حدیث در کفایة الاثر

در روایات دیگری به جای امام حسن مجتبی، امام حسین آمده است از جمله اینکه حضرت زهرا (سلام الله علیها) فرمود: حسین را با پارچه زرد خدمت رسول الله بردم و حضرت آن را کنار انداخت و فرزندم را با پارچه سفیدی پوشاند.[۷] در این روایت اشاره به نهی رسول خدا نشده است، هر چند سند این روایت نیز به خاطر مجهول بودن برخی از روات معتبر نیست. روایت دوم این کتاب هم به همین مضمون است،[۸] اما از نظر سندی ضعیف و غیرقابل اعتماد می‌باشد.

نتیجه

این روایات هیچ‌کدام سند معتبری ندارند و کسی از فقها فتوا به حرام بودن پوشاندن نوزاد با پارچه زرد نداده است و از همین روست که خود شیخ صدوق در کتاب من لا یحضره الفقیه که کتاب فتوایی‌اش می‌باشد، این روایات را نیاورده است و این یعنی خود وی نیز چنین روایاتی را قبول نداشتند و فقط به مناسبت موضوع ولادت امام حسن مجتبی (سلام الله علیه) آنها را نقل کرده‌اند.


مطالعه بیشتر

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ابن بابویه، محمد، الامالی، مجلس ۲۸، ص۱۳۴، حدیث۳.
  2. خوئی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی جا، بی نا، ج۲، ص۸۶.
  3. ابن بابویه، محمد، علل الشرائع، ج۱، ص۱۳۷، باب ۱۱۶ باب العله آلتی من أجلها سمی الأکرمون علی الله تعالی محمدا و علیا و فاطمه و الحسن و الحسین صلوات الله علیهم، حدیث۵.
  4. ابن بابویه، محمد، معانی الاخبار، باب معانی أسماء محمد و علی و فاطمه و الحسن و الحسین و الأئمه، ص۵۷، حدیث۶.
  5. ابن بابویه، محمد، عیون اخبار الرضا، ج۲، ص۲۵، باب ۳۱ باب فیما جاء عن الرضا ع من الأخبار المجموعه، حدیث۵.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ طوسی، محمد، الأمالی، قم، دار الثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۳۶۷.
  7. خزاز رازی، علی، کفایه الأثر فی النصّ علی الأئمه الإثنی عشر، قم، بیدار، ۱۴۰۱ ق، باب ما جاء عن فاطمه صعن النبی صفی النصوص علی الأئمه الاثنی عشر، ص۱۹۳.
  8. خزاز رازی، علی، کفایه الأثر فی النصّ علی الأئمه الإثنی عشر، قم، بیدار، ۱۴۰۱ ق، باب ما جاء عن فاطمه صعن النبی صفی النصوص علی الأئمه الاثنی عشر، ص۱۹۳.