پیش نویس:مبانی قرآنی مقاومت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{پیش نویس|نیاز به ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
مبانی قرآنی مقاومت چیست؟
مبانی قرآنی مقاومت چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
[[پرونده:شهدای مقاومت.jpg|بندانگشتی|<big>'''تصویر شهدای والا مقام جبهۀ مقاومت'''</big>]]
[[پرونده:شهدای مقاومت.jpg|بندانگشتی|{{درشت|'''تصویر شهدای برجسته جبههٔ مقاومت'''}}]]{{درگاه|حکومت دینی}}مقاومت در اسلام یک امر [[ضروری]] است که برکات فراوانی به همراه دارد و در صورتی که شرایط آن رعایت شود، تمامی آثار مثبت آن محقق خواهد شد. از جمله ثمرات مقاومت می‌توان به شکست جبهه باطل و پیروزی جبهه حق، نابودی ظلم و برپایی [[عدالت]]، ایجاد صلح و آسایش، و اقامه [[توحید]] اشاره کرد. همچنین، سازش و [[صلح]] با دشمنان و ترک [[جهاد]] و مقاومت می‌تواند منجر به آسیب‌های متعددی گردد.
123


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


===مقدمه===
== مقدمه ==
مقاومت ایستادگی و سازش‌‌ناپذیری با ظلم و آمادگی همه‌‌جانبه برای حفظ داشته‌های مادی و معنوی و به‌دست‌آوردن ارزش‌‌های مادی و معنوی می‌باشد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، نگاه امت های اسلامی به مقوله مقاومت تغییر کرد و کارآمدی و لزوم استقامت در برابر طاغوت بر آنان آشکار شد. از این رو حرکت های مقاومتی با الگوبرداری از روش امام خمینی، در مواجه با استکبار در کشورهای اسلامی شکل گرفتند.
مقاومت ایستادگی و سازش‌ناپذیری با ظلم و آمادگی همه‌جانبه برای حفظ داشته‌های مادی و معنوی و به‌دست‌آوردن ارزش‌های مادی و معنوی می‌باشد.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1399|دوره=سال دوم|شماره=1|نام=غلامحسین|نام خانوادگی=اعرابی|عنوان=مبانی قرآنی و روایی مقاومت در کلام مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)|صفحه=146|ژورنال=فصلنامه علمی-تخصصی علوم قرآن و حدیث}}</ref> در مبارزه بین جبههٔ حق و باطل، گاهی جریان باطل از یک برتری ظاهری برخوردار بوده است. این برخورداری و برتری ظاهری، گاهی سؤالات جدی‌ای در ذهن جبههٔ حق ایجاد می‌کند. سؤالاتی مانند در برابر حجم وسیع دشمنان مقاومت کنیم یا تسلیم شویم؟ آیا اساساً شکست دشمنان ابرقدرت ممکن است؟ آیا این همه هزینه برای ایستادگی ارزش دارد؟ نتیجه این مبارزه چه خواهد بود؟<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=حجة الاسلام برات‌محمد هدایتی|تاریخ=1398|وبگاه=farsi.khamenei.ir|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=42799|عنوان=بررسی نظریه «مقاومت» در قرآن|تاریخ بازبینی=21 آبان ۱۴۰۳}}</ref> این سؤالات در دوران حکومت [[حضرت محمد|پیامبر(ص)]] نیز وجود داشته، به همین دلیل خداوند، آیاتی را در پاسخ به این سؤالات نازل کرده است. در ادامه، به پاسخ این سؤالات براساس آیات قرآن می‌پردازیم.


در مبارزه بین جبهۀ حق و باطل، گاهی جریان باطل از یک برتری ظاهری برخوردار بوده است. این برخورداری و برتری ظاهری، گاهی سؤالات جدی‌ای در ذهن جبهۀ حق ایجاد می‌کند. سؤالاتی مانند در برابر حجم وسیع دشمنان مقاومت کنیم یا تسلیم شویم؟ آیا اساساً شکست دشمنان ابرقدرت ممکن است؟ آیا این همه هزینه برای ایستادگی ارزش دارد؟ نتیجه این مبارزه چه خواهد بود؟شرایط و موانع یستادگی چست؟
== ضرورت مقاومت ==
مقاومت نه تنها امری پسندیده، بلکه امری لازم و ضروری است که خداوند بر مؤمنین تفضل کرده است. در ضرورت مقاومت به ۳ آیه اشاره می‌کنیم:


این سؤالات در دوران حکومت پیامبر(ص) نیز وجود داشته، به همین دلیل خداوند، آیاتی را در پاسخ به این سؤالات نازل کرده است. در ادامه، به پاسخ این سؤالات براساس آیات قرآن می‌پردازیم.
=== ایمنی از نقشه‌های خائنانه ===
{{قرآن|إِنْ تَمْسَسْکُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِنْ تُصِبْکُمْ سَیِّئَةٌ یَفْرَحُوا بِهَا وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا یَضُرُّکُمْ کَیْدُهُمْ شَیْئًا ۗ إِنَّ اللَّهَ بِمَا یَعْمَلُونَ مُحِیطٌ|ترجمه=اگر نیکی به شما برسد، آنها را ناراحت می‌کند؛ و اگر حادثه ناگواری برای شما رخ دهد، خوشحال می‌شوند. (امّا) اگر (در برابرشان) استقامت و پرهیزگاری پیشه کنید، نقشه‌های (خائنانه) آنان، به شما زیانی نمی‌رساند؛ خداوند به آنچه انجام می‌دهند، احاطه دارد.|سوره=آل عمران|آیه=۱۲۰}}


==ضرورت مقاومت==
آیت الله مکارم می‌نویسد:در امنیت بودن مسلمانان در برابر نقشه‌های شوم دشمنان مشروط به استقامت و هوشیاری و داشتن تقوی است، و تنها در این صورت است که امنیت آنها تضمین گردیده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|سال=1374|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|ناشر=دار الکتب الاسلامیه|جلد=3|صفحه=66|مکان=تهران}}</ref>
مقاومت نه تنها امری پسندیده، بلکه امری لازم و ضروری است که خداوند بر مومنین تفضل کرده است. در ضرورت مقاومت به 2 آیه اشاره می‌کنیم:


=== نفی سلطه کفار بر مسلمین ===
=== نفی سلطه کفار بر مسلمین ===
{{قرآن|لَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا|ترجمه=خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان تسلّطی نداده است.|سوره=نساء|آیه=141}}، بر طبق این آیه، در دین اسلام، هیچ حکمی وجود ندارد که اجازه دهد کافران بر مسلمانان سلطه یابند،لذا مومنین موظف هستند تا در برابر سلطه کفار مقاومت و ایستادگی کنند و یا سلطه آنان را نفی کنند و به استقلال برسند.
{{قرآن|لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا|ترجمه=خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان تسلّطی نداده است.|سوره=نساء|آیه=۱۴۱}}، بر طبق این آیه، در دین اسلام، هیچ حکمی وجود ندارد که اجازه دهد کافران بر مسلمانان سلطه یابند،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کتاب البیع|سال=1421|نام=السید روح‌الله|نام خانوادگی=الخمینی|ناشر=موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی|جلد=2|صفحه=723|مکان=تهران}}</ref> لذا مؤمنین موظف هستند تا در برابر سلطه کفار مقاومت و ایستادگی کنند یا سلطه آنان را نفی کنند و به [[استقلال]] برسند.


=== دفع فساد و شرک ===
=== دفع فساد و شرک ===
{{قرآن|وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا ۗ وَلَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ|ترجمه=و اگر خداوند بعضی از مردم را بوسیله بعضی دیگر دفع نکند، دیرها و صومعه‌ها، و معابد یهود و نصارا، و مساجدی که نام خدا در آن بسیار برده می‌شود، ویران می‌گردد! و خداوند کسانی را که یاری او کنند (و از آیینش دفاع نمایند) یاری می‌کند؛ خداوند قوی و شکست ناپذیر است.|سوره=حج|آیه=40}}
{{قرآن|وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِیَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثِیرًا ۗ وَلَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ|ترجمه=و اگر خداوند بعضی از مردم را بوسیله بعضی دیگر دفع نکند، دیرها و صومعه‌ها، و معابد یهود و نصارا، و مساجدی که نام خدا در آن بسیار برده می‌شود، ویران می‌گردد! و خداوند کسانی را که یاری او کنند (و از آیینش دفاع نمایند) یاری می‌کند؛ خداوند قوی و شکست ناپذیر است.|سوره=حج|آیه=۴۰}}و در آیه ۲۵۱ بقره می‌فرماید: {{قرآن|وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَلٰکِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْعَالَمِینَ|ترجمه=و اگر خداوند، بعضی از مردم را به وسیله بعضی دیگر دفع نمی‌کرد، زمین را فساد فرامی‌گرفت، ولی خداوند نسبت به جهانیان، لطف و احسان دارد.}}
 
و در آیه 251 بقره می‌فرماید: وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَلَٰكِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعَالَمِينَ؛و اگر خداوند، بعضی از مردم را به وسیله بعضی دیگر دفع نمی‌کرد، زمین را فساد فرامی‌گرفت، ولی خداوند نسبت به جهانیان، لطف و احسان دارد.
 
اساس دشمنی کفار با مومنین برای از بین بردن ایمان و آثار ایمانی است،لذا اگر مومنین در برابر ظالمین و کفار مقاومت نکنند، ظلم و فساد در زمین مسلط می‌گردد،و مساجد و معابد و کلیساهاو... نابود گشته، و به تبع ذکر خدا نیز به فراموشی سپرده می‌شود.
 
==هزینه صلح و دوستی==
آیات ابتدایی سوره ممتحنه به زیبایی این مساله را تبیین کرده است:در آیه اول دوستی با دشمنان خدا را نهی میکندو میگوید؛«وَمَنْ يَفْعَلْهُ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيل» اگر با آنان دوستی برقرار کردید از راه راست گمراه شده است.


سپس در آیه دوم خداوند میفرماید؛{{قرآن|إِنْ يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا لَكُمْ أَعْدَاءً وَيَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوءِ وَوَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ|ترجمه=اگر بر شما چیره شوند، دشمنانتان خواهند بود، و دست هایشان را [به اسارت، آزار و کشتن] و زبان هایشان را به [بدگویی، تحقیر و ناسزا] بر ضد شما می گشایند، و دوست دارند شما کافر شوید.}} با توجه به این آیه، دشمنان خدا قبل از سلطه پیدا کردن بر مومنین، با آنان طرح دوستی ریخته و از در صلح وارد می شوند وآنگاه که بر مومنین مسلط شوند، شروع به دشمنی کرده و با دست و زبان و به هر روشی، مومنین را مورد اذیت و آزار قرار می دهند و تلاش میکنند تا مومنین نیز کافر گردند.
آری اگر افراد با ایمان و غیور دست روی دست بگذارند و تماشاچی فعالیت‌های ویرانگرانه طاغوت‌ها و مستکبران و افراد بی ایمان و ستمگر باشند و آن‌ها میدان را خالی ببینند اثری از معابد و مراکز عبادت الهی نخواهند گذارد، چرا که معبدها جای بیداری است، و محراب میدان مبارزه و جنگ است، و مسجد در برابر خود کامگان سنگر است، و اصولاً هر گونه دعوت به خداپرستی بر ضد جبارانی است که می‌خواهند مردم همچون خدا آنها را بپرستند! و لذا اگر آنها فرصت پیدا کنند تمام این مراکز را با خاک یکسان خواهند کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|سال=1374|نام=ناصر|نام خانوادگی= مکارم شیرازی|ناشر=دار الکتب الاسلامیه |جلد=14|صفحه=115|مکان=تهران}}</ref>


==پیروزی قطعی مومنین==
== هزینه صلح و دوستی ==
آیات ابتدایی سوره ممتحنه به زیبایی این مسئله را تبیین کرده است: در آیه اول دوستی با دشمنان خدا را نهی می‌کند و می‌گوید؛ {{قرآن|وَمَنْ یَفْعَلْهُ مِنْکُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِیل|ترجمه=اگر با آنان دوستی برقرار کردید از راه راست گمراه شده است.}}سپس در آیه دوم خداوند می‌فرماید؛{{قرآن|إِنْ یَثْقَفُوکُمْ یَکُونُوا لَکُمْ أَعْدَاءً وَیَبْسُطُوا إِلَیْکُمْ أَیْدِیَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوءِ وَوَدُّوا لَوْ تَکْفُرُونَ|ترجمه=اگر بر شما چیره شوند، دشمنانتان خواهند بود، و دست‌هایشان را [به اسارت، آزار و کشتن] و زبان‌هایشان را به [بدگویی، تحقیر و ناسزا] بر ضد شما می‌گشایند، و دوست دارند شما کافر شوید.}}


==شکست قطعی دشمنان==
با توجه به این آیه، دشمنان خدا قبل از سلطه پیدا کردن بر مؤمنین، با آنان طرح دوستی ریخته و از در صلح وارد می‌شوند وآنگاه که بر مؤمنین مسلط شوند، شروع به دشمنی کرده و با دست و زبان و به هر روشی، مؤمنین را مورد اذیت و آزار قرار می‌دهند و تلاش می‌کنند تا مؤمنین نیز کافر گردند.


==شروط مقاومت==
و به تعبیر آیه ۱۱۸ آل عمران:{{قرآن|لَا یَأْلُونَکُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّم|ترجمه=آن‌ها از هرگونه شرّ و فسادی درباره شما، کوتاهی نمی‌کنند. آن‌ها دوست دارند شما در گرفتاری و ضرر باشید}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه تفسیر المیزان|سال=1374|نام=محمد حسین|نام خانوادگی=طباطبایی|ناشر=دفتر انتشارات اسلامی|جلد=3|صفحه=599|مکان=قم‌}}</ref>


==موانع مقاومت==
== نصرت الهی ==
بر اساس آیات زیادی از قرآن،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قرآن مجید|پی‌نوشت=سوره؛ انفال:۶۵، انفال:۲۶، محمد:۳۵، آل عمران۱۲۵، احزاب9.}}</ref> این حقیقت روشن است که پیروزی نهایی و حتمی با مؤمنین است و [[نصرت الهی]] به کمک مؤمنین می‌آید؛ چرا که این، یک سنت الهی است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|سال=1374|نام=ناصر|نام خانوادگی= مکارم شیرازی|ناشر=دار الکتب الاسلامیه |جلد=5|صفحه=212-213|مکان=تهران}}</ref>{{قرآن|فَصَبَرُوا عَلَیٰ مَا کُذِّبُوا وَأُوذُوا حَتَّیٰ أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَلَا مُبَدِّلَ لِکَلِمَاتِ اللَّه|ترجمه=آنها (پیامبران) در برابر تکذیب‌ها و آزارها استقامت ورزیدند تا نصرت و یاری ما به سراغشان آمد و سرانجام پیروز شدند و این یک سنت الهی است که هیچ چیز نمی‌تواند آن را دگرگون کند|سوره=انعام|آیه=۳۴}}


===جمع بندی===
آنها (دشمنان) برای پیشرفت مقاصد شوم خود از هیچ کاری ابا نداشتند، و از تمام حربه‌ها: حربه تکذیب، تهمت محاصره اجتماعی، آزار و شکنجه، قتل و غارت و هر وسیله دیگر استفاده می‌کردند، اما حقیقت با جاذبه و کشش و عمقی که دارد سرانجام- طبق یک سنت الهی- کار خود را خواهد کرد، و این خارهای سر راه برچیده خواهند شد، اما شک نیست که شرط اساسی این پیروزی، بردباری و مقاومت و استقامت است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|سال=1374|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|ناشر=دار الکتب الاسلامیه|جلد=5|صفحه=212-213|مکان=تهران}}</ref>بنابراین، زیادی نفرات و تجهیزات قوی دشمن، دلیلی بر شکست مسلمین نیست و امداد الهی به صورت‌های مختلف پشتیبان مؤمنین خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قرآن مجید|پی‌نوشت=سوره؛ انفال:۶۵، انفال:۲۶، محمد:۳۵، آل عمران۱۲۵، احزاب۹.}}</ref>
{{درگاه|حکومت دینی}}


{{پایان پاسخ}}
البته پیروزی جبهه مقاومت، منحصر در این یک شرط نیست و شروط دیگری نیز دارد، مانند؛ جنگ با کشور و دولت متخاصم، نه با هر کشوری (انفال:۶۱ - ممتحنه:8)،<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=بیانات آیت الله العظم خامنه‌ای|تاریخ=۱۴۰۲|وبگاه=farsi.khamenei.ir|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?sid=47&npt=7&aya=35|عنوان=تعامل جمهوری اسلامی با کشورهای غیرمتخاصم|تاریخ بازبینی=۷ آبان ۱۴۰۳}}</ref> یاری دین خدا (محمد:۷)،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|سال=1374|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|ناشر=دار الکتب الاسلامیه|جلد=21|صفحه=426|مکان=تهران}}</ref> ترک عُجب و غرور (توبه:۲۵)،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|سال=1374|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|ناشر=دار الکتب الاسلامیه|جلد=7|صفحه=337-338|مکان=تهران}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|سال=1374|نام=ناصر|نام خانوادگی= مکارم شیرازی|ناشر=دار الکتب الاسلامیه |جلد=27|صفحه=398|مکان=تهران}}</ref> ترک عجله (قلم:۴۸) و…
== جستارهای وابسته ==
* [[اسلام دین خشونت و جنگ و غارت]]
* [[ویژگی‌های جنگ و جهاد از دیدگاه امام علی(ع)]]


==منابع==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}


خط ۵۵: خط ۵۰:
| شاخه فرعی۱ = اندیشه سیاسی اسلام
| شاخه فرعی۱ = اندیشه سیاسی اسلام
| شاخه فرعی۲ = مقاومت
| شاخه فرعی۲ = مقاومت
| شاخه فرعی۳ =  
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}



نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۴۱

سؤال

مبانی قرآنی مقاومت چیست؟

تصویر شهدای برجسته جبههٔ مقاومت
درگاه‌ها
حکومت دینی.png


مقاومت در اسلام یک امر ضروری است که برکات فراوانی به همراه دارد و در صورتی که شرایط آن رعایت شود، تمامی آثار مثبت آن محقق خواهد شد. از جمله ثمرات مقاومت می‌توان به شکست جبهه باطل و پیروزی جبهه حق، نابودی ظلم و برپایی عدالت، ایجاد صلح و آسایش، و اقامه توحید اشاره کرد. همچنین، سازش و صلح با دشمنان و ترک جهاد و مقاومت می‌تواند منجر به آسیب‌های متعددی گردد.


مقدمه

مقاومت ایستادگی و سازش‌ناپذیری با ظلم و آمادگی همه‌جانبه برای حفظ داشته‌های مادی و معنوی و به‌دست‌آوردن ارزش‌های مادی و معنوی می‌باشد.[۱] در مبارزه بین جبههٔ حق و باطل، گاهی جریان باطل از یک برتری ظاهری برخوردار بوده است. این برخورداری و برتری ظاهری، گاهی سؤالات جدی‌ای در ذهن جبههٔ حق ایجاد می‌کند. سؤالاتی مانند در برابر حجم وسیع دشمنان مقاومت کنیم یا تسلیم شویم؟ آیا اساساً شکست دشمنان ابرقدرت ممکن است؟ آیا این همه هزینه برای ایستادگی ارزش دارد؟ نتیجه این مبارزه چه خواهد بود؟[۲] این سؤالات در دوران حکومت پیامبر(ص) نیز وجود داشته، به همین دلیل خداوند، آیاتی را در پاسخ به این سؤالات نازل کرده است. در ادامه، به پاسخ این سؤالات براساس آیات قرآن می‌پردازیم.

ضرورت مقاومت

مقاومت نه تنها امری پسندیده، بلکه امری لازم و ضروری است که خداوند بر مؤمنین تفضل کرده است. در ضرورت مقاومت به ۳ آیه اشاره می‌کنیم:

ایمنی از نقشه‌های خائنانه

﴿إِنْ تَمْسَسْکُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِنْ تُصِبْکُمْ سَیِّئَةٌ یَفْرَحُوا بِهَا وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا یَضُرُّکُمْ کَیْدُهُمْ شَیْئًا ۗ إِنَّ اللَّهَ بِمَا یَعْمَلُونَ مُحِیطٌ؛ اگر نیکی به شما برسد، آنها را ناراحت می‌کند؛ و اگر حادثه ناگواری برای شما رخ دهد، خوشحال می‌شوند. (امّا) اگر (در برابرشان) استقامت و پرهیزگاری پیشه کنید، نقشه‌های (خائنانه) آنان، به شما زیانی نمی‌رساند؛ خداوند به آنچه انجام می‌دهند، احاطه دارد.(آل عمران:۱۲۰)

آیت الله مکارم می‌نویسد:در امنیت بودن مسلمانان در برابر نقشه‌های شوم دشمنان مشروط به استقامت و هوشیاری و داشتن تقوی است، و تنها در این صورت است که امنیت آنها تضمین گردیده است.[۳]

نفی سلطه کفار بر مسلمین

﴿لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا؛ خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان تسلّطی نداده است.(نساء:۱۴۱)، بر طبق این آیه، در دین اسلام، هیچ حکمی وجود ندارد که اجازه دهد کافران بر مسلمانان سلطه یابند،[۴] لذا مؤمنین موظف هستند تا در برابر سلطه کفار مقاومت و ایستادگی کنند یا سلطه آنان را نفی کنند و به استقلال برسند.

دفع فساد و شرک

﴿وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِیَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثِیرًا ۗ وَلَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ؛ و اگر خداوند بعضی از مردم را بوسیله بعضی دیگر دفع نکند، دیرها و صومعه‌ها، و معابد یهود و نصارا، و مساجدی که نام خدا در آن بسیار برده می‌شود، ویران می‌گردد! و خداوند کسانی را که یاری او کنند (و از آیینش دفاع نمایند) یاری می‌کند؛ خداوند قوی و شکست ناپذیر است.(حج:۴۰)و در آیه ۲۵۱ بقره می‌فرماید: ﴿وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَلٰکِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْعَالَمِینَ؛ و اگر خداوند، بعضی از مردم را به وسیله بعضی دیگر دفع نمی‌کرد، زمین را فساد فرامی‌گرفت، ولی خداوند نسبت به جهانیان، لطف و احسان دارد.

آری اگر افراد با ایمان و غیور دست روی دست بگذارند و تماشاچی فعالیت‌های ویرانگرانه طاغوت‌ها و مستکبران و افراد بی ایمان و ستمگر باشند و آن‌ها میدان را خالی ببینند اثری از معابد و مراکز عبادت الهی نخواهند گذارد، چرا که معبدها جای بیداری است، و محراب میدان مبارزه و جنگ است، و مسجد در برابر خود کامگان سنگر است، و اصولاً هر گونه دعوت به خداپرستی بر ضد جبارانی است که می‌خواهند مردم همچون خدا آنها را بپرستند! و لذا اگر آنها فرصت پیدا کنند تمام این مراکز را با خاک یکسان خواهند کرد.[۵]

هزینه صلح و دوستی

آیات ابتدایی سوره ممتحنه به زیبایی این مسئله را تبیین کرده است: در آیه اول دوستی با دشمنان خدا را نهی می‌کند و می‌گوید؛ ﴿وَمَنْ یَفْعَلْهُ مِنْکُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِیل؛ اگر با آنان دوستی برقرار کردید از راه راست گمراه شده است.سپس در آیه دوم خداوند می‌فرماید؛﴿إِنْ یَثْقَفُوکُمْ یَکُونُوا لَکُمْ أَعْدَاءً وَیَبْسُطُوا إِلَیْکُمْ أَیْدِیَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوءِ وَوَدُّوا لَوْ تَکْفُرُونَ؛ اگر بر شما چیره شوند، دشمنانتان خواهند بود، و دست‌هایشان را [به اسارت، آزار و کشتن] و زبان‌هایشان را به [بدگویی، تحقیر و ناسزا] بر ضد شما می‌گشایند، و دوست دارند شما کافر شوید.

با توجه به این آیه، دشمنان خدا قبل از سلطه پیدا کردن بر مؤمنین، با آنان طرح دوستی ریخته و از در صلح وارد می‌شوند وآنگاه که بر مؤمنین مسلط شوند، شروع به دشمنی کرده و با دست و زبان و به هر روشی، مؤمنین را مورد اذیت و آزار قرار می‌دهند و تلاش می‌کنند تا مؤمنین نیز کافر گردند.

و به تعبیر آیه ۱۱۸ آل عمران:﴿لَا یَأْلُونَکُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّم؛ آن‌ها از هرگونه شرّ و فسادی درباره شما، کوتاهی نمی‌کنند. آن‌ها دوست دارند شما در گرفتاری و ضرر باشید[۶]

نصرت الهی

بر اساس آیات زیادی از قرآن،[۷] این حقیقت روشن است که پیروزی نهایی و حتمی با مؤمنین است و نصرت الهی به کمک مؤمنین می‌آید؛ چرا که این، یک سنت الهی است.[۸]﴿فَصَبَرُوا عَلَیٰ مَا کُذِّبُوا وَأُوذُوا حَتَّیٰ أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَلَا مُبَدِّلَ لِکَلِمَاتِ اللَّه؛ آنها (پیامبران) در برابر تکذیب‌ها و آزارها استقامت ورزیدند تا نصرت و یاری ما به سراغشان آمد و سرانجام پیروز شدند و این یک سنت الهی است که هیچ چیز نمی‌تواند آن را دگرگون کند(انعام:۳۴)

آنها (دشمنان) برای پیشرفت مقاصد شوم خود از هیچ کاری ابا نداشتند، و از تمام حربه‌ها: حربه تکذیب، تهمت محاصره اجتماعی، آزار و شکنجه، قتل و غارت و هر وسیله دیگر استفاده می‌کردند، اما حقیقت با جاذبه و کشش و عمقی که دارد سرانجام- طبق یک سنت الهی- کار خود را خواهد کرد، و این خارهای سر راه برچیده خواهند شد، اما شک نیست که شرط اساسی این پیروزی، بردباری و مقاومت و استقامت است.[۹]بنابراین، زیادی نفرات و تجهیزات قوی دشمن، دلیلی بر شکست مسلمین نیست و امداد الهی به صورت‌های مختلف پشتیبان مؤمنین خواهد بود.[۱۰]

البته پیروزی جبهه مقاومت، منحصر در این یک شرط نیست و شروط دیگری نیز دارد، مانند؛ جنگ با کشور و دولت متخاصم، نه با هر کشوری (انفال:۶۱ - ممتحنه:8)،[۱۱] یاری دین خدا (محمد:۷)،[۱۲] ترک عُجب و غرور (توبه:۲۵)،[۱۳][۱۴] ترک عجله (قلم:۴۸) و…

جستارهای وابسته

منابع

  1. اعرابی، غلامحسین (۱۳۹۹). «مبانی قرآنی و روایی مقاومت در کلام مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)». فصلنامه علمی-تخصصی علوم قرآن و حدیث. سال دوم (۱): ۱۴۶.
  2. حجة الاسلام برات‌محمد هدایتی (۱۳۹۸). «بررسی نظریه «مقاومت» در قرآن». farsi.khamenei.ir. دریافت‌شده در ۲۱ آبان ۱۴۰۳.
  3. مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. ج. ۳. تهران: دار الکتب الاسلامیه. ص. ۶۶.
  4. الخمینی، السید روح‌الله (۱۴۲۱). کتاب البیع. ج. ۲. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. ص. ۷۲۳.
  5. مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. ج. ۱۴. تهران: دار الکتب الاسلامیه. ص. ۱۱۵.
  6. طباطبایی، محمد حسین (۱۳۷۴). ترجمه تفسیر المیزان. ج. ۳. قم‌: دفتر انتشارات اسلامی. ص. ۵۹۹.
  7. قرآن مجیدسوره؛ انفال:۶۵، انفال:۲۶، محمد:۳۵، آل عمران۱۲۵، احزاب9.
  8. مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. ج. ۵. تهران: دار الکتب الاسلامیه. ص. ۲۱۲-۲۱۳.
  9. مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. ج. ۵. تهران: دار الکتب الاسلامیه. ص. ۲۱۲-۲۱۳.
  10. قرآن مجیدسوره؛ انفال:۶۵، انفال:۲۶، محمد:۳۵، آل عمران۱۲۵، احزاب۹.
  11. بیانات آیت الله العظم خامنه‌ای (۱۴۰۲). «تعامل جمهوری اسلامی با کشورهای غیرمتخاصم». farsi.khamenei.ir. دریافت‌شده در ۷ آبان ۱۴۰۳.
  12. مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. ج. ۲۱. تهران: دار الکتب الاسلامیه. ص. ۴۲۶.
  13. مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. ج. ۷. تهران: دار الکتب الاسلامیه. ص. ۳۳۷-۳۳۸.
  14. مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. ج. ۲۷. تهران: دار الکتب الاسلامیه. ص. ۳۹۸.